Υποφέρει το επιχειρείν από την εκτόξευση του μεταφορικού κόστους

Δύσπνοια στην επιχειρηματική ζωή της χώρας προκαλεί η εκτόξευση του κόστους που απαιτείται για την μεταφορά υλικών, πρώτων υλών και διάφορων καταναλωτικών προϊόντων στην Κύπρο, με τις επιχειρήσεις να προσπαθούν να απορροφήσουν στο μέτρο των δυνατοτήτων τους μέρος της αύξησης, αλλά την ίδια ώρα να θεωρείται βέβαιο πως αναπόφευκτα το κόστος αυτό θα μετακυλιστεί (σ.σ. κάτι που ήδη άρχισε σε κάποιο βαθμό και σε συγκεκριμένους τομείς να συμβαίνει) εκ των πραγμάτων στους καταναλωτές.

Διαβάστε ακόμα: 

Ιωάννης Γεωργούλας: Το μέλλον στις πληρωμές είναι ηλεκτρονικό

Ώθηση στις επενδύσεις μέσω του Μηχανισμού Ταχείας Δραστηριοποίησης

Πόσα πώλησε το ALEXO η Salamis και πώς διαμορφώνεται ο στόλος της

Πρόκειται για ένα παγκόσμιο φαινόμενο, που λόγω ωστόσο των γεωγραφικών-και όχι μόνο-ιδιαιτεροτήτων της Κύπρου, το καθιστούν ακόμη πιο έντονο και αισθητό στο νησί μας.  

Οι δύο συν ένας παράγοντες 

Μιλώντας στο InBusinessNews, ο γενικός γραμματέας του ΚΕΒΕ Μάριος Τσιακκής, εξήγησε ότι η κατακόρυφη αύξηση του μεταφορικού κόστους, κυρίως από την Κίνα και από την Άπω Ανατολή προς τον υπόλοιπο κόσμο, φαίνεται να είναι αποτέλεσμα δύο βασικών παραγόντων.

Σύμφωνα με τον κ. Τσιακκή, ο πρώτος παράγοντας έχει να κάνει με την φοβερή, όπως την χαρακτήρισε, έλλειψη άδειων εμπορευματοκιβωτίων στην περιοχή. Η μεγάλη ζήτηση σε άδεια εμπορευματοκιβώτια, όπως υπέδειξε συναφώς, έχει αυξήσει την τιμή εξασφάλισής τους από τους εξαγωγείς.

Ο δεύτερος παράγοντας, αφορά στην περιβαλλοντική πτυχή των πλοίων που μεταφέρουν τα εμπορευματοκιβώτια, και δη στην προσπάθεια που καταβάλλεται για να μειωθούν οι ρύποι που εκπέμπουν όταν μεταφέρουν τα εμπορευματοκιβώτια. «Πρέπει να μεταφερθούμε σε μια νέα γένια πλοίων, πιο φιλικά προς το περιβάλλον, που σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλη πίεση στις πλοιοκτήτριες μεταφορικές εταιρείες για να ανανεώσουν τους στόλους τους», εξήγησε ο γενικός γραμματέας του ΚΕΒΕ.

Όπως τόνισε ο Μάριος Τσιακκής, οι δύο πιο πάνω παράγοντες, συν η αύξηση της τιμής των καυσίμων, έχουν ανεβάσει κατακόρυφα το κόστος της μεταφοράς των εμπορευματοκιβωτίων. «Από τρεις με τέσσερις χιλιάδες δολάρια που στοίχιζε για ένα εμπορευματοκιβώτιο των 40 ποδών, αγγίξαμε τις 13 και 14 χιλιάδες δολάρια», σημείωσε.

Επισημαίνοντας πως η αύξηση του μεταφορικού κόστους επηρεάζει πάρα πολλά προϊόντα, και πολύ περισσότερο καταναλωτικά αγαθά και πρώτες ύλες που έρχονται από την Κίνα παρά τα οικοδομικά υλικά, ο γενικός γραμματέας του ΚΕΒΕ υπογράμμισε πως οι επιπτώσεις θα είναι σε όλο το φάσμα της οικονομίας και σε όλους τους καταναλωτές.

«Είναι βέβαιο», τόνισε, «ότι παρατηρούνται αυξήσεις στην αγορά, γιατί δεν μπορεί να απορροφήσει όλο το κόστος η επιχείρηση που εμπορεύεται τα προϊόντα και υποχρεωτικά θα το περάσει στην τελική τους τιμή. Αυτό είναι βέβαιο. Το θέμα είναι πόσο κόστος μπορεί να απορροφήσει η επιχείρηση».

Αξίζει να σημειωθεί ότι το ΚΕΒΕ έχει εδώ και μήνες αποστείλει επιστολή στο Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο(ICC) και στα Ευρωεπιμελητήρια, όπου είναι πλήρες μέλος και εκπρόσωπος της Κύπρου, ζητώντας όπως προβούν σε παραστάσεις για το θέμα, τόσο προς την Κίνα όσο και προς τις εταιρείες μεταφορών.

«Δεν είχαμε μέχρι στιγμής οποιαδήποτε ενημέρωση. Δυστυχώς, παραμένουν ψηλά τα ναύλα και είναι δύσκολο να μειωθούν αν δεν εξαλειφθούν οι παράγοντες στους οποίους αναφερθήκαμε προηγουμένως», υπογράμμισε ο κ. Τσιακκής. 

Όπως περαιτέρω υπέδειξε ο γενικός γραμματέας του ΚΕΒΕ, πολλές από τις αυξήσεις-όχι μόνο στο μεταφορικό κόστος αλλά και στις τιμές πρώτων υλών και άλλων αγαθών-είναι πέραν των δυνατοτήτων της Κύπρου να τις ελέγξει, αφού οφείλονται σε εξωγενείς παράγοντες. «Εκείνο που πιθανώς μπορούμε να εξετάσουμε», σημείωσε ο κ. Τσιακκής, «είναι μέτρα και κίνητρα, ώστε να συγκρατηθούν οι τιμές σε πιο υποφερτά και ανεκτά για τον κόσμο επίπεδα».

«Έρμαιο των μεταφορικών εταιρειών»

«Είναι γεγονός ότι ένα από τα αρνητικά απότοκα της πανδημίας ήταν και η αύξηση των μεταφορικών τελών, για προϊόντα και υλικά κυρίως προερχόμενα από την Κίνα, από μακρινές διαδρομές. Τα μεταφορικά έχουν εξαπλασιαστεί, επταπλασιαστεί, ακόμη και δεκαπλασιαστεί», σχολίασε με τη σειρά του, μιλώντας επίσης στο InBusinessNews, ο Διευθυντής του Τμήματος Επιχειρηματικής Ανάπτυξης και Οικονομίας της ΟΕΒ, Αντώνης Φραγκούδης. Για να υποδείξει περαιτέρω πως ένα κοντέινερ που για να έρθει στην Κύπρο στοίχιζε για παράδειγμα δύο χιλιάδες, τώρα στοιχίζει δώδεκα και δεκατέσσερις χιλιάδες.

Σκιαγραφώντας το πρόβλημα, ο κ. Φραγκούδης επεσήμανε πως από τη στιγμή που η Κύπρος δεν είναι βιομηχανική χώρα εξαρτόμαστε από το εμπόριο, με τις στατιστικές να δείχνουν ότι το 95% των μεταφορών γίνονται διά θαλάσσης.

«Δεν έχουμε πρώτες ύλες ούτε βαριά βιομηχανία και αναγκαζόμαστε να τα μεταφέρουμε όλα από το εξωτερικό. Οπόταν είμαστε έρμαιο των μεταφορικών εταιρειών. Ό,τι και να κανείς, και υπαλακτικό προμηθευτή να βρεις, πάνω-κάτω το κόστος είναι το ίδιο», σημείωσε.

Μολονότι ο κ. Φραγκούδης εκτίμησε ότι το φαινόμενο που σήμερα παρατηρείται, σύντομα-και συγκεκριμένα κατά το πρώτο εξάμηνο του ερχόμενου έτους- σταδιακά θα ομαλοποιηθεί, επισήμανε πως δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να υπάρξει δραστική αντιμετώπισή του και ότι το κόστος στο τέλος θα το επωμιστεί ο καταναλωτής.

«Αν κάποιες επιχειρήσεις προς το παρόν απορροφούν οι ίδιες τις αυξήσεις», ανέφερε, «σε κάποια στιγμή θα κάνουν πρόβλεψη για αυξήσεις των τιμών στα υλικά, περιλαμβανομένων και των μεταφορικών». «Το κόστος», τόνισε, «σίγουρα θα μετακυλιστεί», χαρακτηρίζοντας ως εξαιρετικά σημαντικό να μην υπάρξουν αυξήσεις σε καταναλωτικά προϊόντα πρώτης ανάγκης.

Όσον αφορά την εκτίμηση για σταδιακή επάνοδο του μεταφορικού κόστους στην ομαλότητα, ο Διευθυντής του Τμήματος Επιχειρηματικής Ανάπτυξης και Οικονομίας της ΟΕΒ εξήγησε πως από τη στιγμή που θα ικανοποιηθεί η αγορά και πλέον δεν θα υπάρχει ζήτηση για συγκεκριμένα υλικά, δεν θα υπάρχει και το ανάλογο εμπόριο.

Ως εκ τούτου, όπως σημείωσε, θα αναγκαστούν και οι μεταφορικές εταιρείες να περιορίσουν τις τιμές τους. Στο ίδιο πλαίσιο, έκανε λόγο για εκμετάλλευση της οποίας έτυχε η εκτόξευση της ζήτησης στα ύψη και η μεγιστοποίηση της ανάγκης για αγαθά και προϊόντα με την επανεκκίνηση των οικονομιών παγκοσμίως, δεδομένου ότι το προηγούμενο διάστημα, λόγω της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων που ίσχυαν, τα πλείστα εργοστάσια και βιομηχανίες, είτε υπολειτουργούσαν είτε δεν λειτουργούσαν καθόλου.  

Ο κατασκευαστικός τομέας

Στο μεταξύ, και ειδικότερα σε ό,τι αφορά τον κατασκευαστικό τομέα, επιχειρηματικοί φορείς του τόπου και πολιτεία βρίσκονται στην αναζήτηση και κατάληξη σε μέτρα που θα αμβλύνουν το πρόβλημα της εκτίναξης των τιμών υλικών όπως ο χαλκός, το αλουμίνιο, ο σίδηρος κ.α., που σε συνδυασμό με την κατακόρυφη αύξηση του μεταφορικού κόστους συγκεκριμένων υλικών, δημιουργούν μια δυσβάστακτη εξίσωση το... άθροισμα της οποίας αναπόφευκτα και εδώ στο τέλος της ημέρας καλούνται ή θα κληθούν να επωμιστούν οι καταναλωτές.

Το όλο θέμα θα απασχολήσει σύσκεψη που, όπως πληροφορείται το InBusinessNews, θα πραγματοποιηθεί εντός του αμέσως επόμενου χρονικού διαστήματος με καθορισθείσα ημερομηνία την 1η Νοεμβρίου(σ.σ. είχε αρχικά προγραμματιστεί για τις 15 Οκτωβρίου) στο Υπουργείο Οικονομικών.

Επί τάπητος θα τεθούν συγκεκριμένες εισηγήσεις, οι οποίες ετοιμάστηκαν στο πλαίσιο της σχετικής πρωτοβουλίας που ανέλαβε το περασμένο καλοκαίρι το ΕΤΕΚ, και στην οποία συμμετείχαν η ΟΕΒ, το ΚΕΒΕ, η Ομοσπονδία Συνδέσμων Εργολάβων Οικοδομών Κύπρου(ΟΣΕΟΚ), ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης και Οικοδόμων, ο Σύνδεσμος Επιμετρητών Κύπρου, το RICS (Cyprus Branch), ο Σύνδεσμος Τραπεζών Κύπρου ως παρατηρητής, το Κυπριακό Ναυτιλιακό Επιμελητήριο, η Στατιστική Υπηρεσία, καθώς και προσκεκλημένοι του ΕΤΕΚ ως εμπειρογνώμονες.

Η δέσμη μέτρων και εισηγήσεων

Τα μέτρα και εισηγήσεις που αναμένεται να τεθούν επί τάπητος κατά την προσεχή σύσκεψη στο Υπουργείο Οικονομικών, και τα οποία όπως έχει προαναφερθεί συνιστούν αποτέλεσμα της συζήτησης που έλαβε χώρα το περασμένο καλοκαίρι στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας του ΕΤΕΚ, βρίσκονται ήδη ενώπιον των υπουργών Μεταφορών και Οικονομικών, Γιάννη Καρούσου και Κωνσταντίνου Πετρίδη, αντίστοιχα.

Η δέσμη μέτρων και εισηγήσεων που ετοιμάστηκε και γνωστοποιήθηκε προς τους αρμόδιους υπουργούς διά επιστολής που τους απεστάλη από το ΕΤΕΚ, περιλαμβάνει τα εξής:

1. Το κράτος να μελετήσει το θέμα και να καθορίσει το συντομότερο πολιτική και κατευθυντήριες γραμμές σε ό,τι αφορά τα δικά του έργα (είτε σε διαδικασία υλοποίησης είτε υπό σχεδιασμό). Αναμένεται πως εν πολλοίς οι συστάσεις αυτές θα αποτελέσουν οδηγό και κατευθυντήρια γραμμή και για τον ιδιωτικό τομέα. 

2. Να κληθεί το κράτος να θέσει το θέμα αρμοδίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση για από κοινού δράσεις ή και πρωτοβουλίες των χωρών της Ε.Ε.

3. Να συνδράμει το κράτος στη μείωση της αβεβαιότητας η οποία προέρχεται από τη συνθετότητα του προβλήματος και την παράλληλη επιμέρους πληροφόρηση ή και φήμες αναφορικά με τρέχουσες τιμές ή και με τυχόν προβλέψεις τιμών, κάτι που συχνά είναι πηγή υπερβολών και πανικού.

4. Να προχωρήσει το κράτος στην επίσπευση της καταβολής της επιστροφής του ΦΠΑ σε εργολήπτες/επιχειρηματίες ανάπτυξης γης και άλλες επηρεαζόμενες κυπριακές επιχειρήσεις.

5. Να γίνει μελέτη ευρύτερα του θέματος ΦΠΑ ή και άλλων στοχευμένων έκτακτων φορολογικών ελαφρύνσεων.

6. Οι τράπεζες να ενημερωθούν για το θέμα και ανάλογα με την κάθε περίπτωση και με τα ειδικά χαρακτηριστικά της να προσπαθήσουν να είναι ελαστικές και βοηθητικές (π.χ. να δίνουν πιστωτική επέκταση) εκεί όπου δημιουργείται τεκμηριωμένη ανάγκη για την οποία δεν ευθύνεται το νοικοκυριό, ο υπεργολάβος ή ο εργολάβος κ.λ.π. Η πιστωτική επέκταση για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις μπορεί να υποστηρίζεται και από στοχευμένο σχέδιο κρατικών ενισχύσεων.

7. Μελέτη του ενδεχομένου δημιουργίας έκτακτων ειδικών σχεδίων στήριξης για τους πιο αδύναμους, π.χ. νοικοκυριά που ξεκίνησαν διαδικασία ανέγερσης κατοικίας.

8. Σύσταση στην αγορά για εγρήγορση κατά πόσο παρατηρούνται φαινόμενα κερδοσκοπίας (εκμετάλλευσης της κατάστασης) στην Κύπρο, έτσι ώστε όπου και εάν παρατηρηθούν να καταγγέλλονται στην ΕΠΑ (Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού).

9. Σύσταση στους μελετητές για παρακολούθηση των επί μέρους τιμών, ώστε να λαμβάνονται υπόψη για την επιλογή τεχνολογίας οικοδόμησης, π.χ. συμβατικό μπετόν, μεταλλική κατασκευή, σύμμεικτο, ξύλινο. Επίσης, σύσταση για να μελετώνται τους επόμενους μήνες δυνατότητες χρήσης εναλλακτικών υλικών.

10. Σύσταση στους ενδιαφερόμενους για χρήση (μη διαγραφή) της φόρμουλας προσαυξήσεων τιμών υλικών στα ιδιωτικά εργοληπτικά συμβόλαια και παράλληλα σύσταση για προσαρμογή της φόρμουλας ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του έργου, πχ. να μην αφήνονται οι τυπικές τιμές.

11. Μελέτη του ενδεχομένου βελτίωσης της φόρμουλας αναπροσαρμογής τιμών στο εργοληπτικό συμβόλαιο που χρησιμοποιεί η αγορά.