Αλλαγή πλεύσης στην Amazon: Τα σενάρια για τη θέση του Μπέζος

 Έπειτα από 27 ολόκληρα χρόνια στο τιμόνι του πιο πετυχημένου διαδικτυακού «πολυκαταστήματος», που τον ανέδειξε ουκ ολίγες φορές ως τον πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο, σύμφωνα με τη λίστα του Forbes, ο Τζεφ Μπέζος ανακοίνωσε ότι αφήνει τον τίτλο του CEO του τεχνολογικού κολοσσού.

Μια είδηση που όταν διέρρευσε τον Φεβρουάριο συντάραξε τον επιχειρηματικό κόσμο παγκοσμίως, καθώς το όνομά του είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την Amazon και την πορεία της. Η αλλαγή σκοπιάς, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση, αναμένεται να λάβει χώρα στις 5 Ιουλίου, ημερομηνία – ορόσημο για την Amazon, καθώς συμπίπτει με τα 27α γενέθλια της εταιρείας που έγραψε και γράφει ιστορία.

Διάδοχος στο θρόνο ορίστηκε ο Άντι Τζάσι, επικεφαλής και πρωτεργάτης της Amazon Web Services.

Δεν θα μπορούσαμε βέβαια να φανταστούμε ότι ο δισεκατομμυριούχος με την πολυτάραχη πορεία και δράση θα μπορούσε να πάρει σύνταξη. Αντιθέτως, ο Μπέζος θα παραμείνει στην εταιρεία απλά θα μεταβεί σε άλλο πόστο. Συγκεκριμένα θα αναλάβει τη θέση του εκτελεστικού προέδρου και αναμένεται να αφιερώσει περισσότερο χρόνο σε πρωτοβουλίες όπως το Bezos Earth Fund, η εταιρεία διαστημοπλοίων Blue Origin, η Washington Post και το Amazon Day 1 Fund.

Σε υπόμνημα που απέστειλε στους εργαζόμενους, ο Μπέζος ανέφερε ότι δεν αποχωρεί, αλλά θα στρέψει την ενέργεια και την προσοχή του σε «νέα προϊόντα και πρωτοβουλίες».

Το χτίσιμο μιας αυτοκρατορίας που ξεκίνησε μέσα σε ένα γκαράζ

Πώς όμως κατέληξε ο Μπέζος να διοικεί μια αυτοκρατορία που κοστολογείται 1,57 τρισεκατομμύρια;

«Αυτό που συνέβη τα τελευταία 25 χρόνια ξεπέρασε κατά πολύ τις προσδοκίες μου. Φιλοδοξούσα να χτίσω μια εταιρεία, αλλά σε καμία περίπτωση την εταιρεία που βλέπετε σήμερα», είχε δηλώσει παλαιότερα.

Όλοι από κάπου αρχίζουν. Και ο Μπέζος άρχισε από τα Mac Donalds, όπου εργαζόταν ως έφηβος για να βγάλει το χαρτζιλίκι του. Μεγαλωμένος με τη μητέρα του, οι δυνατότητές του φάνηκαν από μικρή ηλικία, καθώς και τα μεγαλεπήβολα οράματά του. Το όνειρο του τρισεκατομμυριούχου σαν παιδί ήταν να γίνει διαστημικός επιχειρηματίας, κάτι που πραγματοποίησε, με την ίδρυση της εταιρεία εξερεύνησης του διαστήματος, που ονομάζεται Blue Origin. «Το μέλλον της ανθρωπότητας δεν είναι σε αυτόν τον πλανήτη», έλεγε τότε στους καθηγητές του.

Αφού αποφοίτησε από το Princeton της Αμερικής, ασχολήθηκε με τον κλάδο των startups, ενώ αργότερα εντάχθηκε σε μια εταιρεία hedge fund, την D.E. Shaw, στην οποίο κατάφερε να γίνει αντιπρόεδρος σε μόλις 4 χρόνια.

O Mπέζος μπορεί και να είχε σταδιοδρομήσει σαν επενδυτικός σύμβουλος, αν το 1994 δεν έπεφτε στην αντίληψη του η ταχεία ανάπτυξη του διαδικτύου, το οποίο είχε σημειώσει αύξηση 2.300% μέσα σε ένα χρόνο. Τότε ήταν που προέβλεψε ότι το μέλλον τελικά βρισκόταν εκεί.

Ωστόσο, μια επιχειρηματική κίνηση στον ανερχόμενο διαδικτυακό κόσμο απαιτούσε να πάρει ένα ρίσκο που λίγοι θα τολμούσαν, να παραιτηθεί από τη δουλειά του στην D.E. Shaw, στην οποία η ανοδική του πορεία ήταν δεδομένη και να αρχίσει από το μηδέν. Μάταια το αφεντικό του προσπάθησε να τον μεταπείσει. Ο ίδιος ήταν ήδη αποφασισμένος να ξεκινήσει τη δική του εταιρεία – ένιωθε ότι ήταν η σωστή στιγμή.

«Ήξερα ότι θα μετάνιωνα αν δεν έκανα την προσπάθεια μου να ασχοληθώ με αυτό που ονομάζεται Διαδίκτυο, το οποίο, όπως προέβλεπα, θα έγραφε ιστορία. Όταν το σκέφτηκα έτσι … ήταν απίστευτα εύκολο να λάβω την απόφαση», έχει δηλώσει ο Μπέζος.

Η αρχή έγινε στις 5 Iουλίου του 1994. Ο Τζεφ Μπέζος και η τότε γυναίκα του, Μακ Κένζι, αποφάσισαν να ιδρύσουν ένα διαδικτυακό βιβλιοπωλείο μέσα στο γκαράζ τους στο Σιάτλ. Κανείς από τους δυο δεν θα μπορούσε τότε να φανταστεί ότι το παράτολμο για την εποχή εγχείρημα, θα ξεπερνούσε κατά πολύ τα βιβλία, αλλά θα έβαζε τα θεμέλια του ηλεκτρονικού εμπορίου παγκοσμίως, δημιουργώντας τεχνολογική επανάσταση.

Η πρωταρχική ονομασία της επιχείρησης ήταν Καντάμπρα. Ωστόσο το όνομα δεν εγκρίθηκε από τον τότε δικηγόρο της Amazon, Todd Tarbert, ο οποίος έπεισε τον Μπέζο ότι μοιάζει ακουστικά με το “Cadaver”, στα ελληνικά ’πτωμα’, και τον προέτρεψε να σκεφτεί νέα επωνυμία. Τελικά ο τρισεκατομμυριούχος επέλεξε να δώσει στην εταιρεία το όνομα του μεγαλύτερου ποταμού στον κόσμο, και κάπως έτσι γεννήθηκε η Amazon.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τις πρώτες μέρες, οι servers που χρησιμοποίησε η εταιρεία για το διαδικτυακό της βιβλιοπωλείο κατανάλωναν τόσο ρεύμα που ο Μπέζος και η σύζυγός του δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν πιστολάκι μαλλιών ή ηλεκτρική σκούπα χωρίς να πέσει κάποια ασφάλεια. Μέσα σε έναν χρόνο η εταιρεία μπήκε σε τέτοια τροχιά ανάπτυξης και από το γκαράζ μεταφέρθηκε σε ένα ευρύχωρο διαμέρισμα.

Γρήγορα, οι πωλήσεις του βιβλιοπωλείου εκτοξεύτηκαν. Τον πρώτο μήνα λειτουργίας του πουλήθηκαν βιβλία και στις 50 πολιτείες των ΗΠΑ αλλά και σε 45 διαφορετικές χώρες.

Μέσα σε λίγα χρόνια, η Amazon γιγαντώθηκε και μεταμορφώθηκε σε αυτό που όλοι ξέρουμε και αγαπάμε, σε ένα διαδικτυακό παντοπωλείο που φέρνει στον πόρτα σου με ένα κλικ οτιδήποτε μπορείς να σκεφτείς ότι χρειάζεται ή θα χρειαστείς. Και όχι μόνο… Η Amazon έχει λανσάρει το επιτυχημένο Amazon Web Services, και όπως φαίνεται να αναμένεται να ταράξει τα νερά και στον κλάδο της υγειονομικής περίθαλψης. Η εταιρεία ξεκίνησε το Amazon Pharmacy τον περασμένο Νοέμβριο, μέσω του οποίου αποστέλλονται στους χρήστες συνταγογραφούμενα φάρμακά χωρίς χρέωση παράδοσης.

Μελετημένες επενδυτικές κινήσεις

Με τα αστρονομικά ποσά που μπαίνουν στο λογαριασμό του καθημερινά, ο Μπέζος έχει κάνει πολλές επενδυτικές και επιχειρηματικές κινήσεις, όλες πολύ καλά μελετημένες. Το 1998 έγινε ο πρώτος επενδυτής στην Google. Επένδυσε 250.000 δολάρια, αξίας περίπου 3,3 εκατομμυρίων μετοχών, όταν η εταιρεία βγήκε στο χρηματιστήριο το 2004.

To 2000 ίδρυσε τη διαστημική εταιρεία Blue Origin, πραγματοποιώντας το παιδικό του όνειρό, η οποία έγραψε ιστορία το 2015 όταν έγινε μια από τις πρώτες διαστημικές εταιρείες που δημιούργησαν έναν επαναχρησιμοποιήσιμο πύραυλο.

Ο Μπέζος δώρισε, επίσης, 42 εκατομμύρια δολάρια και μέρος ιδιοκτησίας του στο Τέξας για την κατασκευή του ‘The Clock Of The Long Now’, ενός υπόγειου ρολογιού που έχει σχεδιαστεί για να λειτουργεί για 10.000 χρόνια.

Τον Αύγουστο του 2013, ο ιδρυτής της Amazon αγόρασε την εφημερίδα ‘The Washington Post’ έναντι 250 εκατομμυρίων δολαρίων, κάτι που τον έφερε σε κόντρα με τον τέως πρόεδρο της Αμερικής, Ντόναλντ Τραμπ.

Η επιτυχία και ο πόλεμος με τις αρχές

Η πορεία της μετοχής της εταιρείας-φαινόμενο είναι ενδεικτική της πορείας της. Συγκεκριμένα, η μετοχή της εταιρείας σημείωσε αύξηση πάνω από 400% από τον Ιανουάριο του 2015 έως τον Ιανουάριο του 2021 και περισσότερο από 75% από τον Ιανουάριο του 2020 έως τον Ιανουάριο 2021.

Ο τρισεκατομμυριούχος, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν άργησε να αποκτήσει εχθρούς και δέχθηκε πληθώρα επιθέσεων και κριτικών ανά τα χρόνια. Μάλιστα, μπήκε για τα καλά στο μικροσκόπιο των ευρωπαϊκών και αμερικάνικων αρχών, οι οποίες επιδιώκουν να θέσουν όρια στην αντιμονοπωλιακή δράση των big tech. Η Amazon έχει κατηγορηθεί από ανταγωνιστές της αλλά και από τις ρυθμιστικές αρχές στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, ότι κάνει κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης που κατέχει στην αγορά ηλεκτρονικού εμπορίου, προκαλώντας στρεβλώσεις στον υγιή ανταγωνισμό και ζημιώνοντας του πιο αδύναμους παίκτες.

Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατηγόρησε την Amazon ότι παραβίασε τη νομοθεσία περί ανταγωνισμού χρησιμοποιώντας μη δημόσια δεδομένα που συλλέγει από τρίτους εμπόρους για να ανταγωνιστεί με αθέμιτες πρακτικές τους μικρότερους πωλητές. Άνοιξε επίσης μια δεύτερη έρευνα σχετικά με τις επιχειρηματικές πρακτικές της Amazon που σχετίζονται με την ετικέτα Prime και το “Buy Box”, το οποίο προσφέρει στους πελάτες τη δυνατότητα να προσθέσουν με ένα κλικ ένα προϊόν στο καλάθι αγορών τους. Μια παρόμοια έρευνα είναι σε εξέλιξη στην Αμερική.

Πρόσφατα κέρδισε μια μάχη, όχι όμως και τον πόλεμο, καθώς τα ευρωπαϊκά δικαστήρια δικαίωσαν την Amazon, ακυρώνοντας απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία ο αμερικανικός κολοσσός διαδικτυακού εμπορίου έλαβε παράνομες φορολογικές ελαφρύνσεις ύψους 250 εκατ. ευρώ.

Άντι Τζάσι: Ένας άξιος διάδοχος

Την αυτοκρατορία καλείται να αναλάβει στις 5 Ιουλίου ο Άντι Τζάσι. Η πρόκληση είναι τεράστια, ωστόσο ο Τζάσι, έχει αποδείξει ότι μπορεί να φέρει εις πέρας μεγάλες δοκιμασίες, έχοντας συμπληρώσει 23 χρόνια στην Amazon.

Απόφοιτος του Harvard, και λάτρης της μουσικής και της γυμναστικής, μπήκε στην Amazon το 1997, τρία χρόνια μετά την ίδρυσή της, ξεκίνησε ως τεχνικός σύμβουλος και το 2006 ίδρυσε το Amazon Web Services, στην οποία οφείλεται περίπου το 63% της κερδοφορίας της εταιρείας.

Η σκληρή δουλειά του Τζάσι φαίνεται να έχει αποδώσει καρπούς, καθώς η περιουσία του εκτιμάται στα 394 εκατ. δολ

Αναμφισβήτητα, ο Τζάσι παίρνει το τιμόνι της Amazon σε μια εποχή ανάπτυξης και σημαντικών αλλαγών για την εταιρεία. Πρόσφατα, η Amazon ανακοίνωσε ότι θα εξαγοράσει την εταιρεία παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών και τηλεοπτικών σειρών, MGM, έναντι 8,45 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αποκτώντας τα δικαιώματα για περισσότερες από 4.000 ταινίες, κάτι που αναμένεται να εκτοξεύσει την υπηρεσία Amazon Prime Video με σκοπό να ανταγωνιστεί τις άλλες πλατφόρμες streaming που μεσουρανούν, με κυριότερη το Netflix.

Όλα δείχνουν ότι ο Τζάσι είναι άξιος διάδοχος του Μπέζος και θα συμβάλει στην περεταίρω ανάπτυξη του διαδικτυακού κολοσσού. Άλλωστε, ο Μπέζος δεν εγκαταλείπει την το εμπορικό του παιδί. Θα βρίσκεται απλά λίγο πιο πέρα.