Οι μισοί δεν ξέρουν το όριο των ασφαλισμένων καταθέσεων

Το 50% Κυπρίων δεν γνωρίζει ποιο είναι το ποσό των ασφαλισμένων καταθέσεων, κατέδειξε η έρευνα που διεξήγαγε η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ) για τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό, σε μια χώρα που πριν από οκτώ χρόνια επιβλήθηκε κούρεμα καταθέσεων.

Παράλληλα, η έρευνα της ΚΤΚ, ευρήματα της οποίας παρουσιάστηκαν σε διαδικτυακό σεμινάριο, έδειξε επίσης πως το σημαντικότερο πρόβλημα όσον αφορά τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό εντοπίζεται στους νέους και ειδικότερα στην ηλιακή ομάδα μεταξύ 18 και 29 ετών, όπου καταγράφηκε η χαμηλότερη βαθμολογία.

Σε χαιρετισμό του στο σεμινάριο, ο Διοικητής της ΚΤΚ Κωνσταντίνος Ηροδότου χαρακτήρισε ως «εξαιρετικά σημαντικό» το πρόβλημα του χαμηλού επιπέδου χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού, καθώς επηρεάζει καθοριστικά την προσωπική, οικογενειακή και τη γενική κοινωνική ευημερία.

«Όσον αφορά την Κύπρο, οι εμπειρίες από τη χρηματιστηριακή κρίση του 2000, καθώς και από τη μη ορθολογιστική διαχείριση των χαρτοφυλακίων των Κυπρίων πριν την κρίση του 2013, έχουν αναδείξει ότι ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού στη χώρα μας φαίνεται να μην κατέχει επαρκείς βασικές χρηματοοικονομικές γνώσεις ή ορθολογιστικές συμπεριφορές σε χρηματοοικονομικά θέματα, όπως οι επενδύσεις, η αποταμίευση και ο δανεισμός», ανέφερε ο κ. Ηροδότου και επεσήμανε επίσης πως «η συμπεριφορά των κυπριακών νοικοκυριών όσον αφορά την αποταμίευση και τον δανεισμό κατά το πρόσφατο παρελθόν υπογραμμίζει ότι δεν υπάρχει επαρκής επίγνωση σε σειρά χρηματοοικονομικών θεμάτων».

Επεσήμανε ακόμη ότι οι συνεχείς εξελίξεις και οι νέες τάσεις στον οικονομικό και χρηματοπιστωτικό τομέα διεθνώς, καθιστούν σήμερα τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό ακόμα πιο σημαντικό, από ότι στα προηγούμενα χρόνια.

Ειδικότερα, αναφέρθηκε στα πολλαπλά και πολύπλοκα προϊόντα μεταξύ των οποίων οι πολίτες καλούνται να επιλέξουν, το ταχέως μεταβαλλόμενο περιβάλλον που δημιουργείται από τις τεχνολογικές εξελίξεις και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της παγκόσμιας οικονομίας, που καθιστά τις χρηματοπιστωτικές αγορές ακόμη ταχύτερες πιο ασταθείς και πιο περίπλοκες για κάποιον που στερείται των βασικών χρηματοοικονομικών γνώσεων και στο ότι οι πολίτες αναγκάζονται σήμερα να λαμβάνουν οι ίδιοι πολλές οικονομικές αποφάσεις που στο παρελθόν λαμβάνονταν σε μεγαλύτερο βαθμό, είτε από τους οργανισμούς οι οποίοι τους εργοδοτούσαν, είτε από τα εργατικά συνδικάτα και άλλα οργανωμένα σύνολα, είτε από τις ίδιες τις κυβερνήσεις, όπως την συνταξιοδοτική κάλυψη.

Καταλήγοντας, ο κ. Ηροδότου ανέφερε ότι ως Διοικητής της ΚΤΚ ο ίδιος θα στηρίξει με κάθε τρόπο την ad-hoc επιτροπή που έχει συσταθεί για τη διαμόρφωση Εθνικής Στρατηγικής για την προώθηση του Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού και της Χρηματοοικονομικής Παιδείας στην Κύπρο.

Παρουσιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας, ο Γιώργος Κυριάκου, Διευθυντής Τμήματος Οικονομικών Ερευνών της ΚΤΚ, είπε πως το ότι τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαιώνουν ότι το επίπεδο του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού χρήζει βελτίωσης.

«Η κρίση του 2000 και του 2013 όπου είχαμε για παράδειγμα υπερδανεισμό, μεγάλο αριθμό ΜΕΔ, επενδύσεις σε μετατρέψιμα αξιόγραφα για τα οποία οι επενδυτές εστίαζαν στην υψηλή απόδοση και όχι στον επενδυτικό κίνδυνο, ήταν παραδείγματα που έδειχναν ότι υπήρχε θέμα», είπε.

Η έρευνα κατέδειξε ότι οι νέοι, ηλικίας 18-29 έχουν χαμηλότερη βαθμολογία χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό, καταγράφοντας την χαμηλότερη επίδοση σε όλες τις διαστάσεις του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού δηλαδή στη γνώση, στη συμπεριφορά και στη νοοτροπία.

Ειδικότερα, η ομάδα 18-29 ετών παρουσίασε συνολική βαθμολογία 12,3, σε σύγκριση με 13,3 στην ηλικιακή ομάδα των 60+, 13,4 στην ομάδα 50-59, 14,0 στην ομάδα των 30-39 και 14,2 στην ομάδα των 40-49. Οι άνδρες είχαν συνολική βαθμολογία 14 έναντι 12,7 των γυναικών.

Η συνολική βαθμολογία διαμορφώθηκε στο 4,8 για τη γνώση (μέγιστο 7), 5,5 για τη συμπεριφορά (μέγιστο 9) και 3 για την νοοτροπία (μέγιστο 5).

Σύμφωνα με τον κ. Κυριάκου, στην έρευνα περιλήφθηκε και το κοινό ερωτηματολόγιο του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ) με την Κύπρο να βρίσκεται στην 11η θέση, συγκεντρώνοντας σχετικά χαμηλή βαθμολογία.

Ωστόσο η Κύπρος κατατάγηκε στις τελευταίες θέσεις όσον αφορά τις απαντήσεις των ερωτηθέντων για τον ανατοκισμό και τη διαφοροποίηση χαρτοφυλακίου, με τις απαντήσεις να είναι απογοητευτικές και αυτό παραπέμπει σε προβλήματα που ανέδειξαν οι κρίσεις του 2000 και του 2013, όπως είπε.

Στην έρευνα περιλήφθηκαν και «κυπριακές» ερωτήσεις όπως το Συνολικό Ετήσιο Ποσοστό Επιβάρυνσης ενός δανείου (ΣΕΠΕ), το κατά πόσο γνωρίζουν το σημερινό όριο ασφαλισμένης κατάθεσης, ή το υπόλοιπο μιας κάρτας και σε πόσο καιρό θα εξοφληθεί με ένα συγκεκριμένο ποσό και συγκεκριμένο επιτόκιο, με τις απαντήσεις να είναι σε «πολύ απογοητευτικά επίπεδα», σύμφωνα με τον κ. Κυριάκου.

«Οι μισοί Κύπριοι δεν γνώριζαν το ποσό των ασφαλισμένων καταθέσεων κάτι που για μια χώρα όπου έγινε κούρεμα καταθέσεων το 2013 ίσως να είναι λίγο παράδοξο», είπε.

Όπως αναφέρθηκε τα αποτελέσματα της έρευνας της ΚΤΚ θα υποβοηθήσουν σημαντικά στο έργο της Επιτροπής που ορίστηκε πρόσφατα για την εκπόνηση Εθνικής Στρατηγικής προώθησης του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού και χρηματοοικονομικής παιδείας στην Κύπρο (επισυνάπτεται πρόσφατη ανακοίνωση της Επιτροπής).

Πηγή: ΚΥΠΕ