Τράπεζες: Σήμα κινδύνου για αλλαγές στο πλαίσιο εκποιήσεων

Κάθετα αντίθετος παρουσιάστηκε ο Σύνδεσμος Τραπεζών Κύπρου με τις προτάσεις νόμου που συζητήθηκαν ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών σε σχέση με το πλαίσιο για τις εκποιήσεις, υπογραμμίζοντας πως η ψήφιση των σχετικών προτάσεων νόμου θα επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στα Πιστωτικά Ιδρύματα και στη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, όσο και στην πιστοληπτική διαβάθμιση της κυπριακής οικονομίας.

Όπως επισήμανε, η νομοθετική τροποποίηση του πλαισίου εκποιήσεων δια μέσου των προτάσεων νόμου θα καταστίσει τη διαδικασία εκποίησης αναποτελεσματική και ατελέσφορη, θα δυσχεραίνει την ανάκτηση χρεών, θα ευνοήσει τους στρατηγικούς κακοπληρωτές οι οποίοι θα εκμεταλλευτούν τις καθυστερήσεις των Δικαστηρίων, θα δημιουργήσει μια κουλτούρα μη αποπληρωμής δανείων και υποχρεώσεων και θα αυξήσει τον κίνδυνο διάχυσης της κουλτούρας αυτής και στους συνεπείς δανειολήπτες οι οποίοι εξυπηρετούν τα δάνεια τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Επιπτώσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα
Ο ΣΚΤ προειδοποίησε πως οι ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές έχουν διαμηνύσει σε πολύ αυστηρό τόνο ότι οι συνεχείς τροποποιήσεις της νομοθεσίας, και ειδικά των χρονοδιαγραμμάτων που αφορούν τις διαδικασίες ρευστοποίησης των εξασφαλίσεων, αυξάνει τον πιστωτικό κίνδυνο με σημαντικότατες συνέπειες στα ΠΙ. Συνεπώς, η αβεβαιότητα σε σχέση με τη σταθερότητα του κυπριακού νομικού πλαισίου και η συνεχής τροποποίηση/επιμήκυνση/αναστολή των διαδικασιών και χρονοδιαγραμμάτων ρευστοποίησης των εξασφαλίσεων οδηγεί σε επιβολή αύξησης κεφαλαίων και επιπλέον προβλέψεων.

Την ίδια ώρα, προειδοποίησης πως οι κυπριακές τράπεζες θα βρεθούν σε δυσμενέστερη θέση σε σχέση με άλλες αντίστοιχες ευρωπαϊκές τράπεζες, ενώ η υιοθέτηση των Προτάσεων Νόμου θα προκαλέσει:

• Αύξηση του προφίλ κινδύνου του κυπριακού τραπεζικού συστήματος και κατ’ επέκταση των κυπριακών τραπεζών.
• Αβεβαιότητα σε σχέση με τη σταθερότητα του κυπριακού νομικού πλαισίου.
• Υποβάθμιση του αξιόχρεου της κυπριακής οικονομίας και των ΠΙ. 
• Αρνητική μεταβολή των παραδοχών που εφαρμόζονται κατά τη διενέργεια ασκήσεων προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test), τόσο κατά τους ατομικούς (ανά τράπεζα) ελέγχους όσο και σε ελέγχους που γίνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τα αποτελέσματα των ελέγχων αυτών καθορίζουν το ύψος των προβλέψεων και κατ΄επέκταση τις κεφαλαιακές ανάγκες των ΠΙ.
• Μείωση της αξίας των εξασφαλίσεων, τόσο των εξυπηρετούμενων όσο και των μη-εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, λόγω ακριβώς της καθυστέρησης και της επιμήκυνσης του χρόνου ολοκλήρωσης των διαδικασιών ρευστοποίησης.
• Ανάγκη παροχής επιπρόσθετων εξασφαλίσεων για χορήγηση νέων δανείων και πιθανή αύξηση στο κόστος δανεισμού νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
• Ενθάρρυνση και πιθανόν αύξηση των στρατηγικών κακοπληρωτών.
• Μείωση της αξίας των χαρτοφυλακίων δανείων σε περίπτωση πώλησης δανείων σε τρίτους (εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων). 

Αναστολή εκποιήσεων
Ο ΣΚΤ δήλωσε παράλληλα την αντίθεση του με την αναστολή των διαδικασιών εκποίησης ενυπόθηκων ακινήτων. 

Όπως εξήγησε στην Κύπρο υπήρξε εξάμηνη καθολική αναστολή εκποιήσεων (Μάρτιος – Αύγουστος 2020) και ακολούθως μερική αναστολή εκποιήσεων (Ιανουάριος – Μάρτιος 2021) για συγκεκριμένες κατηγορίες δανειοληπτών και ακινήτων. Σημειώνεται ότι η πρακτική της αναστολής εκποιήσεων δεν έχει εφαρμοστεί σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα πλην της Ελλάδος.  

Οι υφιστάμενοι πλειστηριασμοί, αλλά και εκείνοι που προγραμματίζονται, αφορούν ενυπόθηκα χρέη τα οποία κατέστησαν υπερήμερα αρκετά πριν από την έναρξη της πανδημίας, για τα οποία υφίστανται δικαστικές αποφάσεις και χρέη όπου η ημερομηνία τερματισμού των λογαριασμών ανάγεται ακόμα και στη δεκαετία του 1990.

Η συντριπτική πλειοψηφία των πλειστηριασμών αφορά χωράφια, οικόπεδα και εμπορικά ακίνητα.

Στο παρών στάδιο δεν προγραμματίζεται καμία εκποίηση πρώτης κατοικίας (σπίτι/διαμέρισμα) αξίας κάτω των €350.000, είτε αυτή αφορά φυσικό πρόσωπο είτε μικρή επιχείρηση.

Υπογραμμίζεται ότι η εφαρμογή του Σχεδίου Εστία προσφέρει προστασία (προστασία πρώτης κατοικίας) σε εκείνους τους δανειολήπτες (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) οι οποίοι υπέβαλαν συμπληρωμένη αίτηση και έχουν κριθεί ως επιλέξιμοι και βιώσιμοι.

Περαιτέρω, στις περιπτώσεις όπου οι αιτητές (δανειολήπτες) οι οποίοι υπέβαλαν συμπληρωμένη αίτηση και έχουν κριθεί ως επιλέξιμοι αλλά μη βιώσιμοι, το Υπουργείο Οικονομικών προγραμματίζει την υλοποίηση νέου σχεδίου δια μέσου του οποίου θα προσφερθεί η δυνατότητα διατήρησης της κύριας κατοικίας και ταυτόχρονα η αναστολή της διαδικασίας εκποίησης. Για το λόγο αυτό, το ΥΕΠΚΑ δεν αποστέλλει επιστολή απόρριψης προς τους αιτητές για ένταξη στο Σχέδιο Εστία μέχρις ότου ολοκληρωθούν οι διεργασίες και τεθεί σε εφαρμογή το νέο σχέδιο. Μέχρι τότε, οι όποιες νομικές ή άλλες διαδικασίες αναστέλλονται και συνεπώς οι συγκεκριμένοι αιτητές (επιλέξιμοι αλλά μη βιώσιμοι) δεν αντιμετωπίζουν κίνδυνο εκποίησης της κύριας κατοικίας.