Τεχνολογία, πληθωρισμός, ΕSG οι προκλήσεις των ευρωπαϊκών τραπεζών

Στις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα δεδομένης της αβεβαιότητας που προκάλεσε η πανδημία, η ολοένα και περισσότερη χρήση της τεχνολογίας, ο ανταγωνισμός από fintechs και τα ESG κριτήρια, αναφέρθηκαν ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Luis de Guindos και ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κωνσταντίνος Ηροδότου, στο πλαίσιο συζήτησης ενώπιον του 9oυ Banking Forun & FinTech Expo, που συντόνισε ο Μιχάλης Στεφάνου - Partner, Advisory, In charge of Banking της PwC Cyprus.

Ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, ο οποίος συμμετείχε στο συνέδριο κατόπιν πρόσκλησης και καλής συνεργασίας με τον κ. Ηροδότου, αναφέρθηκε αρχικά στις καλές σχέσεις και διμερείς συζητήσεις που είχε με τον διοικητή της Κεντρικής τράπεζας της Κύπρου.

Ο κ. de Guindoς τόνισε πως το καλοκαίρι καταγράφηκε ισχυρή ανάκαμψη της οικονομίας της ευρωζώνης η οποία μειώθηκε κατά το τελευταία τετράμηνο λόγω των προβλημάτων που παρουσιάζει η εφοδιαστική αλυσίδα, τα υψηλά κόστη και τις πληθωριστικές πιέσεις.

Πρόσθεσε πως παρά το γεγονός ότι στόχο της ΕΚΤ είναι όπως περιοριστεί στο 2% ο πληθωρισμός, η αύξηση κατά 4,95% τον περασμένο Νοέμβριο αναμένεται να διαρκέσει περισσότερο από ότι αναμένεται, λόγω της αβεβαιότητας που υπάρχει από την πανδημία. Υπογράμμισε πως η αύξηση του εμβολιαστικού προγράμματος αναμένεται σταδιακά να μειώσει τα ρίσκα και θα αρχίσει να επανέρχεται κανονικά η οικονομία στην ευρωζώνη.

Πρόσθεσε πως η άμεση ανταπόκριση των κυβερνήσεων με την εισαγωγή δημοσιονομικών και όχι μόνο μέτρων στήριξης μετρίασε τις επιπτώσεις και το κλείσιμο των επιχειρήσεων, αλλά εκτόξευσε σε ιστορικά υψηλά επίπεδα το χρέος των χωρών μελών. Τόνισε πως τα περισσότερα μέτρα στήριξης λήγουν με την έλευση του 2021, προσθέτοντας πως έμφαση θα δοθεί στη στήριξη βιώσιμων επιχειρήσεων.

Παράλληλα, ο κ. de Guindos αναφέρθηκε στα χαμηλά επίπεδα κερδοφορίας των τραπεζών, τονίζοντας πως η ευρεία ανάκαμψη παραμένει ψηλά στην ατζέντα της ΕΚΤ με τις πληθωριστικές πιέσεις στον ενεργειακό τομέα, ο πληθωρισμός και οι υψηλές τιμές να αποτελούν τις σημαντικές προκλήσεις.

Σε ό,τι αφορά τα ESG κριτήρια ο κ. de Guindos τόνισε πως βρίσκεται στην ατζέντα, καθώς όλη η ανθρωπότητα καλείται να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και της βιώσιμης ανάπτυξης. Πρόσθεσε πως για να διατηρηθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα οι τράπεζες θα κληθούν να αντιμετωπίσουν ρίσκα και «θα πρέπει να βεβαιωθούμε ότι οι τράπεζες είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν αυτές στις προκλήσεις. Ταυτόχρονα από πλευράς εποπτείας πραγματοποιούνται διάφορα stress test σε θέματα που αφορούν την κλιματική αλλαγή». 

Ο Κωνσταντίνος Ηροδότου

Από την πλευρά του, ο Κωνσταντίνος Ηροδότου τόνισε πως η πανδημία ανέδειξε τον ρόλο της τεχνολογίας και την άνοδο των fintechs, επισημαίνοντας πως το 2021 ο τζίρος των fintechs ανήλθε στα 98 δις. Αναφέρθηκε και στην ανάπτυξη στην αγορά των fintech αναφέροντας πως στις ΗΠΑ υπάρχουν 10.755 και στην Ευρώπη 9.323 fintech startups. Σε ό,τι αφορά την Κύπρο υπάρχουν 10 αδειοδοτημένες  FinTechs ενώ υπάρχουν ενώπιον της Κεντρικής Τράπεζας 43 αιτήσεις.

Ο κ. Ηροδότου ανέφερε πως το 2020 η ΕΚΤ κατέγραψε 54% αυξημένα περιστατικά κυβερνοεπιθέσεων στον τραπεζικό τομέα. Βρισκόμαστε, είπε, σε μια περίοδο μεταμόρφωσης του τραπεζικού τομέα στην Ευρώπη ο οποίος παράλληλα επιδέχεται ανταγωνισμό από μη τραπεζικά ιδρύματα και fintechs. Πρέπει να υιοθετήσουν νέα λειτουργικά μοντέλα ώστε να αντιμετωπιστούν προκλήσεις που σχετίζονται με την χαμηλή κερδοφορία, νέες συνήθειες των generation Y και Z και τον αυξημένο ανταγωνισμό από Fintech Companies.

Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας αναφέρθηκε και στην συρρίκνωση του τραπεζικού τομέα στην Ευρώπη σημειώνοντας πως το 2020 αυξήθηκε ο αριθμός των συγχωνεύσεων και εξαγορών στον τραπεζικό τομέα, τονίζοντας πως οι τράπεζες θα πρέπει να ανασυγκροτηθούν καθώς οι technology giants εισέρχονται στον τομέα της τραπεζικής. Πρόσθεσε πως από πλευράς εποπτείας θα πρέπει να διευρυνθεί η εποπτεία, να ενισχυθεί η προστασία των καταναλωτών και να υπάρχουν περισσότερα stress tests.

Αναφορικά με τον μεγάλο αριθμό ΜΕΔ που ναι μεν έχουν φύγει από το τραπεζικό σύστημα αλλά εξακολουθούν να παραμένουν στην κυπριακή Οικονομία, ο κ Ηροδότου σημείωσε πως μακροπρόθεσμα οι τράπεζες θα επικεντρωθούν στις παραδοσιακές τους δραστηριότητες και όχι στην διαχείριση των ΜΕΔ κάτι το οποίο θα έχει θετικό αντίκτυπο για τις τράπεζες και για το ΑΕΠ της χώρας.

Η περαιτέρω συρρίκνωση του τραπεζικού τομέα είναι κάτι το οποίο συζητείται και στην Φρανκφούρτη ανέφερε ο κ. Ηροδότου επισημαίνοντας πως θα πρέπει να υπάρχει διαφάνεια και τα ίδια κριτήρια για όλες τις τράπεζες. Ο έλεγχος θα αφορά το τελικό αποτέλεσμα και κατά πόσον το επιχειρηματικό μοντέλο είναι βιώσιμο ή όχι.