«Τέλεια καταιγίδα» η ραγδαία αύξηση των τιμών

Σειρά μέτρων για την αντιμετώπιση της ραγδαίας αύξησης των τιμών της ενέργειας, των πρώτων υλών και βασικών αγαθών, που απειλεί νοικοκυριά, επιχειρήσεις και επιμέρους τομείς της οικονομίας, όπως ο κατασκευαστικός κλάδος, ζήτησαν σήμερα τα κοινοβουλευτικά κόμματα από την Κυβέρνηση.

Το πρόβλημα της αύξησης των τιμών των πρώτων υλών και οι επιπτώσεις στον πληθωρισμό τέθηκε την Τρίτη επί τάπητος στη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εμπορίου.

Η επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, Μυρτώ Ζαμπάρτα, μιλώντας στους βουλευτές, έκανε λόγο για την «τέλεια καταιγίδα», αναφέροντας πως βρισκόμαστε ενώπιον των αυξήσεων των τιμών γενικότερα, αλλά και ειδικότερα των τιμών ενέργειας, λόγω συγκυριών, και εξήγησε πως η παγκόσμια οικονομία ανακάμπτει μετά την πανδημία και συνεπακόλουθα αυξάνεται κατακόρυφα η ζήτηση, ενώ ταυτόχρονα ο βαρύς χειμώνας στη βόρεια Ευρώπη καθώς και το ιδιαίτερα ζεστό καλοκαίρι δημιούργησαν τεράστιες ενεργειακές ανάγκες σε θέρμανση και κλιματισμό, αντίστοιχα.

Είμαστε ενώπιον τριών δεδομένων, είπε, πρώτον, οι τιμές ενέργειας είναι πάντοτε κυκλικές και πρόκειται για διεθνές φαινόμενο, δεύτερον, οι τιμές των ΑΠΕ έχουν παραμείνει σταθερές ή μάλλον πέφτουν, και τρίτον, η Ευρώπη είναι εξαρτημένη σε εισαγωγές ενέργειας, κατά 90% σε ό,τι αφορά φυσικό αέριο και κατά 97% σε ό,τι αφορά πετρέλαιο, κάτι που την καθιστά ευάλωτη στα σκαμπανεβάσματα των τιμών.

«Αυτά τα τρία δεδομένα μάς δείχνουν πως η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια είναι απαραίτητη όχι μόνο για τον πλανήτη, αλλά και για την οικονομία μας», σημείωσε η κα. Ζαμπάρτα.

Προτεραιότητα της Κομισιόν, όπως ανέφερε, είναι να βοηθήσει τις ευάλωτες επιχειρήσεις και οικογένειες, και προς αυτή την κατεύθυνση ανακοίνωσε δέσμη εργαλείων που περιλαμβάνουν δράσεις τις οποίες τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόσουν χωρίς προηγούμενη έγκριση της Επιτροπής.

Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά βραχυπρόθεσμα μέτρα είπε ότι υπάρχει περιθώριο μείωσης του κόστους μέσω στοχευμένων φορολογικών διευκολύνσεων, καθώς οι φορολογικές επιβαρύνσεις στις τιμές ενέργειας στην ΕΕ φτάνουν μέχρι και 40% της τιμής του ηλεκτρικού σε κατοικίες και 30-34% σε επιχειρήσεις. Σημείωσε δε, ότι οι αυξήσεις είναι παροδικές και μέχρι την άνοιξη αναμένεται οι τιμές να σταθεροποιηθούν.

Στα μεσοπρόθεσμα μέτρα περιλαμβάνονται η εξέταση των συναλλαγών δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου, η επανεξέταση της λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού στην ΕΕ, η δημιουργία κοινής αγοράς αερίου και αποθήκευσης με τρίτες χώρες, όπως η Νορβηγία, και η αύξηση των επενδύσεων σε ΑΠΕ.

Η κα. Ζαμπάρτα τόνισε ότι η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα είναι μονόδρομος και πως η μακροπρόθεσμη λύση στην αστάθεια των τιμών και στις αυξήσεις είναι οι ΑΠΕ.

Ο Γενικός Διευθυντής του Κυπριακού Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου, Θωμάς Καζάκος, σχολιάζοντας όσα ακούγονται περί αισχροκέρδειας στην αύξηση των μεταφορικών κοστών, απέδωσε τις αυξήσεις των τιμών στη συγκυρία η οποία δημιουργήθηκε από τις αυξημένες περιβαλλοντικές προδιαγραφές που οδήγησαν σε απόσυρση εκατοντάδων πλοίων από το διεθνές εμπόριο, την πανδημία που επέφερε πλήρη στασιμότητα σε παραγωγικές χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία, για αρκετούς μήνες, και εν συνεχεία, τη βελτίωση της επιδημιολογικής κατάστασης, την επαναλειτουργία μεγάλων λιμανιών ανεφοδιασμού σε καταναλωτικά αγαθά και αγαθά πρώτης ανάγκης και την έξαρση της ζήτησης, ενώ η προσφορά παρέμενε μειωμένη. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι από τις 60 χιλιάδες πλοία τα οποία διακινούσαν εμπόριο διά θαλάσσης, έμειναν 40 – 45 χιλιάδες.

«Υπάρχει πλήρης κατανόηση εκ μέρους της ναυτιλιακής βιομηχανίας στην Κύπρο για τα αυξημένα κόστη, που μεταφέρονται σε άλλους παραγωγικούς κλάδους της οικονομίας και φυσικά στο τέλος της ημέρας, στον καταναλωτή. Αυτό είναι καθαρά θέμα απλής ζήτησης και προσφοράς, ιδιαίτερα στα καταναλωτικά αγαθά που μεταφέρονται σε πολύ μεγάλο ποσοστό διά θαλάσσης και μέσω εμπορευματοκιβωτίων», σημείωσε.

Από πλευράς ΟΣΕΟΚ αναφέρθηκε ότι ένεκα της πανδημίας, το κόστος των πρώτων υλών στον κατασκευαστικό τομέα αυξήθηκε μεταξύ Σεπτεμβρίου 2020 και Σεπτεμβρίου 2021 κατά 15% και δεν αναμένεται να μειωθεί πριν τα μέσα του επόμενου έτους. Παράλληλα, το κόστος μιας κατασκευής έχει αυξηθεί κατά 20%, ενώ κάποια έργα αντιμετωπίζουν πρόβλημα ρευστότητας, ενώ διαφαίνεται κίνδυνος στασιμότητας στην κατασκευή και στην ολοκλήρωση νέων έργων.

Εκπρόσωπος της ΠΕΟ σημείωσε ότι η ακρίβεια δεν θα είναι παροδικό φαινόμενο και ότι χρειάζεται να ληφθούν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα, χαρακτηρίζοντας την όλη κατάσταση ως κρίσιμη και επείγουσα. Θα πρέπει, συνέχισε, να εξεταστεί το ενδεχόμενο μείωσης του ΦΠΑ στο ρεύμα, αύξησης επιδομάτων σε ευάλωτες ομάδες και επιβολής πλαφόν για προστασία του καταναλωτή από την αισχροκέρδεια. Παράλληλα ανέφερε ότι πρέπει να εξεταστεί η επαναλειτουργία της Επιτροπής Σιτηρών.

Η ΣΕΚ τόνισε ότι κάθε μέρα που περνά χωρίς να λαμβάνονται μέτρα, πολλαπλασιάζονται η ακρίβεια και οι επιπτώσεις της και ζήτησε εκπόνηση συνολικής αντιπληθωριστικής πολιτικής, με επικέντρωση σε φορολογικές διευκολύνσεις, και πλήρη επαναφορά της ΑΤΑ με πολιτική απόφαση της Κυβέρνησης.