20 CEOs χαρτογραφούν τον τομέα ανάπτυξης γης και ακινήτων μετά την πανδημία

Η πανδημία φαίνεται να έπληξε σχεδόν το σύνολο των δραστηριοτήτων του τομέα της ανάπτυξης γης και των κατασκευών καταδεικνύει έρευνα που διεξήγαγε η IMH σε συνεργασία με την IMR / Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, με την πλειοψηφία των CEOs που συμμετείχαν στην έρευνα να δηλώνει πως ο κύκλος εργασιών τους έχει επηρεαστεί σε μέγεθος πέραν του 31%.

Την ίδια ώρα, παρά το βαρύ τίμημα οι CEOs παρουσιάζονται αισιόδοξοι ως προς την επάνοδο του τομέα στα δεδομένα της προ-κορωνοϊού-εποχής το 2021. Παράλληλα, αποτιμούν ως θετική την απόφαση της κυβέρνησης για άμεση προώθηση της υλοποίησης αναπτυξιακών έργων και την προκήρυξη, προς τον σκοπό αυτό, σχετικών προσφορών, ενώ θα ανέμεναν μεγαλύτερη στήριξη από τον τραπεζικό τομέα, και συγκεκριμένα από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με τα οποία συνεργάζονται.
 
Αναλυτικά τι έδειξε η έρευνα:
 
Oκτώ στους δέκα CEOs αναφέρουν πως ο τομέας επηρεάστηκε σε μεγάλο (56%) ή αρκετό (22%) βαθμό, ενώ δύο στους δέκα (22%) βλέπουν επηρεασμό του τομέα, αλλά σε μικρό βαθμό. Όπως προκύπτει από τα πιο πάνω, το σύνολο των CEOs εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της ανάπτυξης γης και των κατασκευών διαπιστώνουν πως, είτε σε μεγάλο είτε σε αρκετό είτε σε μικρό βαθμό, ο τομέας έχει επηρεαστεί από την πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα. 
   
Το μέγεθος του πλήγματος που έχει δεχθεί ο κλάδος αποτυπώνεται εξίσου ευκρινώς στο μέγεθος επηρεασμού του κύκλου εργασιών των εταιρειών. Το 25% των CEOs, αναφέρουν πως ο κύκλος εργασιών των εταιρειών τους επηρεάστηκε κατά 50%-80%, ενώ το 35% ότι επηρεάστηκε κατά 31%-50%. Τέσσερις στους δέκα CEOs, αναφέρουν πως ο κύκλος εργασιών των δικών τους εταιρειών επηρεάστηκε ή αναμένεται να επηρεαστεί κατά 20%-30%. 
 
Η πανδημία φαίνεται να έπληξε σχεδόν το σύνολο των δραστηριοτήτων του τομέα της ανάπτυξης γης και των κατασκευών, με έξι στους δέκα CEOs (61%) να δηλώνουν πως η ανέγερση και αγορά πολυτελών επαύλεων/εξοχικών κατοικιών είναι η δραστηριότητα εκείνη που πλήγηκε ή θα εκτιμούν πως θα πληγεί περισσότερο. Η ανέγερση εμπορικών καταστημάτων αποτελεί δραστηριότητα που φαίνεται να πλήττεται εξίσου, καθότι σε αυτή διαπιστώνει τις περισσότερες επιπτώσεις το 56% των CEOs, ενώ περίπου στα ίδια επίπεδα βρίσκονται και οι διαπιστωνόμενες ή προβλεπόμενες συνέπειες σε σχέση με την ανέγερση και αγορά οικιστικών μονάδων(50%). Κάπως μικρότερες δείχνει ή αναμένεται να είναι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των CEOs, το πλήγμα σε ό,τι αφορά την ανέγερση πολυκατοικιών και αγορά διαμερισμάτων(33%), καθώς και σε ό,τι αφορά την αγορά/επενδύσεις σε οικόπεδα και των επενδύσεων σε γη (28%).
 
Παρά το βαρύ τίμημα που πλήρωσε και εξακολουθεί να πληρώνει ο τομέας της ανάπτυξης γης και των κατασκευών εξαιτίας της πανδημίας, σχετικά αισιόδοξες και ενθαρρυντικές είναι οι εκτιμήσεις των CEOs αναφορικά με τη χρονική διάρκεια των αρνητικών επιπτώσεων που έχει δεχθεί. Μολονότι, κανείς δεν διαβλέπει επάνοδο του τομέα στα δεδομένα της προ-κορωνοϊού-εποχής εντός του 2020, επτά στους δέκα εκτιμούν πως αυτό θα συμβεί εντός της επόμενης χρόνιας, δηλαδή το 2021. Ένας στους τρεις, ωστόσο, εμφανίζεται πιο απαισιόδοξος, τοποθετώντας την επάνοδο του κλάδου στα δεδομένα της προ της πανδημίας εποχής σε βάθος τριετίας, και συγκεκριμένα για το 2023. Η κατά συντριπτική πλειοψηφία διαπίστωση που γίνεται, πάντως, είναι ότι στην παρούσα φάση, και παρά την άρση των περιοριστικών μέτρων, το μούδιασμα στον κατασκευαστικό κλάδο και στην αγορά ακινήτων εξακολουθεί να υφίσταται. 
 
Σχεδόν στην ολότητά τους οι CEOs κρίνουν με θετικό πρόσημο την απόφαση της Κυβέρνησης για άμεση προώθηση της υλοποίησης αναπτυξιακών έργων και την προκήρυξη, προς τον σκοπό αυτό, σχετικών προσφορών. Ωστόσο, μόνο δύο στους δέκα (17%) CEOs εκφράζουν πρόθεση της δικής εταιρείας τους να προχωρήσει σε υποβολή προσφοράς για ανάληψη της υλοποίησης κάποιου ή κάποιων εκ των συγκεκριμένων αναπτυξιακών έργων. Αντιθέτως, οκτώ στους δέκα (83%) αναφέρουν πως κάτι τέτοιο δεν βρίσκεται στις προθέσεις της εταιρείας τους. 
   
Σύμφωνα με τους CEOs, η επιβολή χαμηλότερων φορολογιών (67%) και η επιδότηση επενδυτών/ αγοραστών (61%), είναι δύο άλλες σημαντικές αποφάσεις που θα μπορούσε να λάβει το κράτος, προκειμένου να συμβάλει στην προσπάθεια ανάκαμψης του τομέα της ανάπτυξης γης και των ακινήτων. Επίσης, αποφάσεις που θα κινούνταν προς την κατεύθυνση αυτή, θα μπορούσαν να είναι σύμφωνα με τους CEOs, η αύξηση των συντελεστών δόμησης (44%) και η επέκταση των πολεοδομικών ζωνών (28%).
 
Όσον αφορά τους σχεδιασμούς των δικών τους εταιρειών για έργα που βρίσκονται υπό μελέτη, οι μισές εταιρείες (49%) βρίσκονται αντιμέτωπες με περαιτέρω αναβολές ή και ακυρώσεις στην εκτέλεσή τους. Από την άλλη, οι ανατροπές αυτές δεν αφορούν τις υπόλοιπες μισές εταιρείες(51%), οι CEOs των οποίων αναφέρουν πως δεν αντιμετωπίζουν αυτά τα προβλήματα.
 
Όπως εξάλλου προκύπτει από την έρευνα, η οικονομική κρίση που δημιούργησε η πανδημία και είχε ως αποτέλεσμα την μείωση της αγοραστικής δύναμης αρκετών συμπολιτών μας, αντικατοπτρίζεται σε μεγάλο βαθμό και στον τομέα της ανάπτυξης γης και των κατασκευών. Ενδεικτικό τούτου, είναι το γεγονός πως τέσσερις στις δέκα εταιρείες, όπως αναφέρουν οι CEOs τους, καταγράφουν ακυρώσεις από αγοραστές που είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον για κάποια επένδυση πριν από την έναρξη της πανδημίας, αλλά τώρα δεν μπορούν να προχωρήσουν. Οι ακυρώσεις, σύμφωνα με τέσσερις στους δέκα CEOs, εκτιμώνται γύρω στο 10%-20%, ενώ από σχεδόν έξι στους δέκα, αναμένονται μεταξύ 31%-50%.
 
Δεδομένης της αισθητής μείωσης της αγοραστικής δύναμης μερίδας συμπολιτών μας, η μεγάλη πλειοψηφία των CEOs (75%) αναμένει σημαντική στροφή των πολιτών στη λύση του ενοικίου, έναντι της απόκτησης ιδιόκτητης στέγης.
 
Αναφορικά με το κρίσιμο για τους επίδοξους αγοραστές ερώτημα, που αφορά στο πώς θα διαμορφωθούν το επόμενο διάστημα οι τιμές των ακινήτων, οι εκτιμήσεις των CEOs διίστανται. Οι μισοί (51%) εκτιμούν πως θα κινηθούν πτωτικά, ενώ οι άλλοι μισοί (49%) ότι θα παραμείνουν σταθερές. Ως θετικό για όσους στα πλάνα τους βρίσκεται η αγορά κάποιου ακινήτου, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το γεγονός ότι δεν αναμένεται άνοδος των τιμών.
 
Σε ό,τι αφορά τη ζήτηση, τα διαμερίσματα είναι αυτά που φαίνεται να κερδίζουν έδαφος στις προτιμήσεις των αγοραστών, αφού η πλειοψηφία των CEOs (56%) διαβλέπουν να διαμορφώνεται τάση στην αγορά για τον συγκεκριμένο τύπο ακινήτων. Σημαντική φαίνεται να είναι η τάση και για απόκτηση ιδιωτικής κατοικίας, ενώ μικρότερου βαθμού είναι οι τάσεις που αναπτύσσονται και αφορούν πολυτελείς επαύλεις, εξοχικές κατοικίες, εμπορικά καταστήματα και επενδύσεων σε γη.
   
Οι CEOs των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ανάπτυξης και των κατασκευών, θα ανέμεναν μεγαλύτερη στήριξη από τον τραπεζικό τομέα, και συγκεκριμένα από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με τα οποία συνεργάζονται. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι μόνο το 25% από αυτούς εμφανίζεται πολύ ή αρκετά (19%) ικανοποιημένο από τις διευκολύνσεις των οποίων τυγχάνει από τις τράπεζες. Αντιθέτως, περισσότεροι από επτά στους δέκα, αναφέρουν πως είναι λίγο (38%) ή καθόλου (37%) ικανοποιημένοι. 

Ταυτότητα Έρευνας «Cyprus Ceos in The Post-Covid19 Era»
Τομέας: Ανάπτυξης Γης και Κατασκευών

Οργανισμός Έρευνών: IMR/Πανεπιστήμιο Λευκωσίας™
Ανάθεση: IMH & IN Business
Περίοδος Διεξαγωγής: Ιούλιος 2020
Χαρακτηριστικά Δείγματος: CEOs εταιρειών ανάπτυξης γης και κατασκευών
Μέγεθος Δείγματος: 20 CEOs
Συλλογή Δεδομένων: Διαδικτυακές συνεντεύξεις με τη χρήση ημιδομημένου ερωτηματολογίου

Πολυδιάστατη έρευνα Cyprus CEOs in The Post-Covid19 Era
H IMH σε συνεργασία με την IMR / Πανεπιστήμιο Λευκωσίας διεξάγουν την πολυδιάστατη έρευνα Cyprus CEOs in The Post-Covid19 Era, με στόχο να αναδείξουν τις τάσεις και απόψεις Κύπριων CEOs πάνω σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας όπου δραστηριοποιούνται στην μετα-τον-κορωνοϊό εποχή. H έρευνα θα επικεντρωθεί πάνω στους ακόλουθους πέντε τομείς οι οποίοι θα τύχουν ξεχωριστής μελέτης με την εξής σειρά: 

• Ανάπτυξη Γης-Κατασκευές
• Hotel-Travel-Tourism
• Shipping
• Retail-Fashion-Electric & Electronic Appliances
• Professional Services 

Οι περιοχές διερεύνησης θα εστιάσουν πάνω στα ακόλουθα:
-Τις επιπτώσεις του covid19 πάνω στον τομέα δραστηριοποίησης (προσαρμογή σε νέα δεδομένα, μείωση/αύξηση κύκλου εργασιών, κτλ)
-Τις σημερινές τάσεις
-Το μέλλον του τομέα