«Σπασμένα φρένα» για τη λίρα και σήμερα

Ήταν ένα στοίχημα με μικρές πιθανότητες επιτυχίας, από την αρχή. Η πρώιμη ανακοίνωση από τον Τούρκο πρόεδρο (κι όχι από την εταιρεία που κάνει τις έρευνες) ενός κοιτάσματος φυσικού αερίου με αμφίβολο και πάντως όχι εντυπωσιακά μεγάλο όγκο αλλά και ερωτηματικά ως προς την εμπορική εκμετάλλευσή του δεν ήταν από αυτά που αλλάζουν εν μία νυκτί τις προοπτικές μιας οικονομίας που αντιμετωπίζει αδιέξοδα που λύνονται μόνο με έξωθεν παρέμβαση – βλέπε ΔΝΤ.

Η αξιολόγηση του οίκου Fitch που υποβάθμισε τις προοπτικές του αξιόχρεου της χώρας αλλά και οι αναλύσεις που ακολούθησαν των ανακοινώσεων, προσγείωσαν το αφήγημα του τούρκου ηγέτη.

Το άνοιγμα των αγορών σήμερα επιβεβαίωσε ότι το στοίχημα δεν κερδήθηκε: Το κύμα πωλήσεων στο τουρικό νόμισμα δεν αποδυναμώθηκε, αντίθετα η ισοτιμία επέστρεψε εκεί που ήταν πριν «το λαγό από το καπέλο» της προαναγγελίας του κοιτάσματος της Μαύρης Θάλασσας την περασμένη εβδομάδα, και προχώρησε ακόμα παρακάτω.

Η ισοτιμία με το δολάριο (USDTRY) επιδεινώθηκε κατά ακόμα 0,7%. Από 7,30 λίρες για ένα δολάριο που ήταν η ισοτιμία στο άνοιγμα των αγορών, υποχώρησε στις 7,37 λίρες ανά δολάριο.

Αυτό σημαίνει ότι ο Ερντογάν θα συνεχίσει να παλεύει μήνα με τον μήνα να βρίσκει τα απαραίτητα δολάρια που θα καλύπτουν το μίνιμουμ των αποπληρωμών των προηγούμενων δανείων, αλλά και θα του παρέχουν το καύσιμο για να παρεμβαίνει στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος πουλώντας τα για να στηρίξει τη λίρα.

Σημαίνει ότι θα συνεχίσει να δίνει «πληθωριστικά» δάνεια σε λίρες στο εσωτερικό – τα οποία φουσκώνουν την πλέον επικίνδυνη φούσκα μεταξύ των αναπτυσσομένων οικονομιών – ώστε να έχουν οι Τούρκοι την ψευδαίσθηση ότι η «μουσική» του δωρεάν χρήματος δεν έχει τελειώσει και η οικονομία να εμφανίζει πλασματικούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Το πρόβλημα είναι ότι το έλλειμμα των διεθνών συναλλαγών της Τουρκίας με τον έξω κόσμο αυξάνεται.

Αυξάνεται και η υπερχρέωση των τουρκικών νοικοκυριών που θα ξυπνήσουν απότομα με δάνεια που δε θα είναι δυνατόν να αποπληρωθούν, μαζί με την υπερχρεώση των τουρκικών εταιρειών και τραπεζών με δάνεια σε δολάρια που θα είναι δυο ή τρεις φορές πιο δύσκολο να αποπληρωθούν με την τουρκική λίρα στα τάρταρα.

Με τις παραδοσιακές πηγές συναλλάγματος για την οικονομία της Τουρκίας να έχουν στερέψει (εξαγωγές, τουρισμό, επενδύσεις), με τα κλασσικά παραδοσιακά δεκανίκια στήριξης να έχουν αποσυρθεί (swaps συναλλάγματος με τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη), ο Ερντογάν θα συνεχίζει να αναζητά τυχοδιωκτικά δεξιά και αριστερά δολάρια:

Με συμφωνίες (δανεικής) στήριξης με το Κατάρ, με αδιαφανείς συμφωνίες προμήθειες χρυσού από τον συναγωνιστή Μαδούρο και στη συνέχεια εκποίησής του, ή με το άρμεγμα τη Λιβύης του «συμμάχου» Σάρρατζ.

Πόσο θα κρατήσει αυτό το τυχοδιωκτικό παιχνίδι; Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει. Όμως έρχεται μια στιγμή – και με βάση την ισοτιμία της λίρας και τη δυναμική της, αυτή δε μοιάζει να απέχει και πολύ – που η εμπιστοσύνη στο νόμισμα ακόμα και μεταξύ των Τούρκους θα εξαντληθεί πλήρως όπως τα συναλλαγματικά διαθέσιμα του κράτους (ήδη οι πολίτες σπεύδουν να αλλάξουν τις λίρες με δολάρια τη στιγμή που τις πιάνουν στα χέρια τους) και τα capital controls θα είναι μονόδρομος.

Ο τυχοδιωκτισμός του Ερντογάν είναι ακούραστος και δεν λυγίζει ακόμα και όταν έχει απέναντί του όλη την οικονομική θεωρία αλλά και την πρακτική των διεθνών αγορών. Σήμερα, στο τιμόνι μιας μεγάλης οικονομίας σε ένα περίεργο σταυροδρόμι της γεωπολιτικής νιώθει αυτοπεποίθηση ότι μπορεί να τραβήξει αυτό το ανορθόδοξο παιχνίδι σε μάκρος.

Οι αριθμοί όμως είναι αδυσώπητοι και οι επενδυτές τους διαβάζουν πριν τοποθετήσουν ή αποσύρουν τα χρήματά τους, και τον τελευταίο καιρό είναι σαφές ότι κάνουν το δεύτερο. 

Το παιχνίδι του Ερντογάν έχει ημερομηνία λήξης, κάτι που αναμφίβολα γνωρίζει και ο ίδιος. Το ερώτημα είναι αν στον πεπερασμένο χρόνο που του επιτρέπει θα καταφέρει να γίνει ο νέος Ατατούρκ – ή αν θα ανοίξει διάπλατα την πόρτα σε ένα πρόγραμμα στήριξης από το ΔΝΤ που θέλει δε θέλει θα πρέπει να αποδεχτεί.

ΠΗΓΗ: newmoney.gr