Η Ασφάλεια και η Υγειά στο θρόνο που τους αρμόζει

Δύο απλές και σημαντικές  λέξεις,  που αυτή την περίοδο χρησιμοποιούνται συνήθως μαζί. Έχουν μπει στην καθημερινότητα μας και τους έχουμε δώσει άλλη διάσταση. Γενικά με τον όρο Ασφάλεια και Υγεία, εννοούμε το σύνολο των μέτρων πρόληψης αλλά και τη διαχείριση των δυσάρεστων γεγονότων (ατυχημάτων και ασθενειών) που επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα την Ασφάλεια και Υγεία των ανθρώπων. 

Μία παράμετρος που έχει μπει στην εξίσωση των θεμάτων λειτουργίας των οργανισμών τα τελευταία 20 χρόνια, ειδικά μετά την είσοδο της Κύπρου στην ΕΕ, και έχει φτάσει στο απόγειο της τους τελευταίους μήνες.

Δυστυχώς για αρκετά  χρόνια αντιμετωπιζόταν ως πάρεργο στους χώρους εργασίας.  Ως κάτι που σπαταλά μόνο χρόνο και πόρους. Οι διάφοροι φορείς, κυρίως οι κρατικοί, δεν είχαν καταφέρει με τις πολιτικές τους να πείσουν για αυτή την αναγκαιότητα. Όσες προειδοποιήσεις δυσάρεστων καταστάσεων και αν υπήρχαν στο παρελθόν, δεν εκτιμήθηκαν σωστά. Το πέτυχε όμως  η πανδημία με σύντομο και «βίαιο» τρόπο.

Είναι νομοθετική απαίτηση για τους εργοδότες, η ανάπτυξη και τήρηση των διαδικασιών αυτών.  Για όλους τους τομείς δραστηριότητας από τον Ιδιωτικό τομέα, κρατικές υπηρεσίες, σχολεία, γήπεδα, εκδηλώσεις διασκέδασης μέχρι και τις εθελοντικές δραστηριότητες. Η γραπτή εκτίμηση των κινδύνων, η διαχείριση των εκτάκτων καταστάσεων και η εκπαίδευση των εργαζομένων, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη λειτουργία ενός οργανισμού. Επιπλέον οι εργοδοτούμενοι έχουν την υποχρέωση να συνδιαμορφώνουν  τις διαδικασίες (μέσω της Επιτροπής Ασφάλειας) και να τις εφαρμόζουν.

Τα μέτρα προφύλαξης και οι οδηγίες για διάφορους κλάδους  δραστηριότητας που εκδίδονται για την αντιμετώπιση του Covid – 19, ισχύουν σε σημαντικό βαθμό και για την αποφυγή μετάδοσης και εξάπλωση όλων των άλλων πιθανών ιών.

Ποιες ενέργειες όμως που γίνονται τώρα, εν μέσω πανδημίας, θα έπρεπε να γίνονταν πιο πριν; Ποιες ενέργειες ήρθαν για να μείνουν; 

Θα πρέπει να αναφερθεί ότι τα μέτρα εξαρτώνται από την εκτίμηση κινδύνου που θα πρέπει να γίνει για τον κάθε οργανισμό, και να είναι σε συνάρτηση με τη φύση του. Δεν υπάρχει ούτε εξαντλητικός ούτε τελικός κατάλογος ενεργειών.

• Συστηματική και αποτελεσματική καθαριότητα και απολύμανση χώρων επιφανειών, με τα κατάλληλα μέσα. Ειδικά σε σημεία που δεν επιδεικνυόταν η απαιτούμενη προσοχή. Επιπλέον σημείων με αυξημένη επικινδυνότητα μετάδοσης πχ, παιδικά παιχνίδια, ανελκυστήρες, όργανα γυμναστικής.
• Συστηματικές Απολυμάνσεις των χώρων με σκοπό τη διαχείριση ιών, βακτηρίων, τρωκτικών και εντόμων από εξειδικευμένα συνεργεία
• Καθορισμός ξεκάθαρων ρόλων και ευθυνών των εργαζομένων.
• Εκπαίδευση προσωπικού στα θέματα έκτακτων αναγκών και πρώτων βοηθειών
• Σενάρια και ασκήσεις έκτακτης ανάγκης για εκπαίδευση και προσομοίωση των γεγονότων.
• Καθορισμός προγράμματος συντήρησης του μηχανολογικού και άλλου εξοπλισμού. Κυρίως για τον κλιματισμό και τον εξαερισμό.
• Βελτίωση της υγιεινής των τροφίμων κυρίως σε χώρους μαζικής προσέλευσης κοινού, υπεραγορές, φούρνοι, εστιατόρια, κυλικεία και καντίνες. Προστασία των τροφίμων από την όποια ανεπιθύμητη επαφή με άτομα ή και ακόμα και την απομάκρυνση των ατόμων από τα προϊόντα και την εξυπηρέτηση από υπάλληλο.
• Διαχείριση καταλληλότητας του νερού, είτε πόσιμου είτε όχι, από διάφορους ιούς και βακτήρια, και ειδικά της Λεγεωνέλλας.
• Αναλύσεις Εργαζομένων για τυχόν μεταδοτικές ασθένειες, ανάλογα με την επικινδυνότητα της απασχόλησης τους.
• Χρήση των κατάλληλων μέσων ατομικής προστασίας όπου υπάρχει αναγκαιότητα. Όπως μάσκες, καπέλα, παπούτσια, στολές, γυαλιά κλπ.
• Διαχείριση των αποβλήτων
• Εκμετάλλευση των δυνατοτήτων της τεχνολογίας στην επικοινωνία, στην οργάνωση, στις συναλλαγές

Όλα αυτά βεβαία, αποτελούν μέρος των Υποχρεώσεων των Εργοδοτών και Εργοδοτουμένων που απορρέουν από τη νομοθεσία. Η διαχείριση των θεμάτων ασφάλειας και υγείας, απαιτεί μια ολοκληρωμένη και ολιστική αντιμετώπιση όλων των πλευρών ενός οργανισμού. Επιπλέον απαιτείται να είναι συμβατή με τις νομοθετικές ή άλλες υποχρεώσεις που απορρέουν από την λειτουργία ενός οργανισμού, όπως περιβαλλοντικές απαιτήσεις και άλλες.

Το ISO 45001:2018 είναι το παγκόσμιο διεθνές πρότυπο για την επαγγελματική ασφάλεια και υγεία. Παρέχει ένα πλαίσιο που επιτρέπει σε όλους τους οργανισμούς - ανεξάρτητα από το μέγεθος ή τον τομέα - να μειώνουν με ενεργό τρόπο τον κίνδυνο στον χώρο εργασίας και να βελτιώνουν εμφανώς την υγεία και την ευημερία στην εργασία. Ένα ολοκληρωμένο σύστημα Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία βοηθά τον κάθε οργανισμό, να θέτει στόχους και διαδικασίες για να επιτυγχάνει τις δεσμεύσεις της πολιτικής του, να λαμβάνει μέτρα όταν υπάρχει ανάγκη να βελτιώνει την επίδοσή του αλλά και να τον βοηθάει στη νομοθετική του συμμόρφωση.

Ο επανακαθορισμός της σημαντικότητας των ενεργειών για ασφάλεια και υγεία, έχει ήδη γίνει. Μάθαμε έμπρακτα την βαρύτητα που έχει στην οικονομική δραστηριότητα αλλά και στη ζωή μας. Γιατί η Υγεία αναμφισβήτητα είναι το πολυτιμότερο ατομικό αγαθό του κάθε ανθρώπου.
 
*Οικονομολόγος, MBA-TQM, MA