ΡΑΕΚ και συσσώρευση ταμειακών αποθεμάτων σχεδόν €8 εκατ.

Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) ανακοίνωσε στην ιστοσελίδα της ότι στη συνεδρία ημερομηνίας 7 Απριλίου 2020 τα Μέλη της ΡΑΕΚ, αφού εκτίμησαν τη δύσκολη οικονομική κατάσταση την οποία έχει να αντιμετωπίσει η Κυπριακή Δημοκρατία λόγω της εξάπλωσης του ιού COVID-19 καθώς και τη σημασία της ενίσχυσης των ταμειακών διαθεσίμων της χώρας εν μέσω της κρίσης του ιού CPOVID-19, αποφάσισαν (1) την παραχώρηση προς την Κυπριακή Δημοκρατία ποσού ύψους €1.000.000 για την ολοκλήρωση της ανέγερσης της νέας πτέρυγας του Νοσοκομείου Λευκωσίας για την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19 και (2) τη διάθεση ποσού μέχρι €3.000.000 για την αγορά ομολόγων της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Οι αποφάσεις, αναφέρει η ανακοίνωση, πάρθηκαν αφού τα Μέλη της ΡΑΕΚ έλαβαν δεόντως υπόψη, μεταξύ άλλων, τους περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Νόμους του 2003 έως 2018, Ν122(Ι)/2003 και το γεγονός ότι τα ταμειακά διαθέσιμα της ΡΑΕΚ, εξαιρουμένων των συνταξιοδοτικών ωφελημάτων, ανέρχονται σε €7.865.850.

Η ανακοίνωση εγείρει καταρχάς το ερώτημα: πώς η ΡΑΕΚ έχει συσσωρεύσει τόσο μεγάλο ταμειακό απόθεμα;

Η ΡΑΕΚ είναι δημόσια Αρχή που λειτουργεί με βάση τις πρόνοιες της νομοθεσίας που αναφέρεται πιο πάνω και σίγουρα δεν είναι κερδοσκοπικός οργανισμός. Τα έσοδα της πρέπει να είναι ισοσκελισμένα με τα έξοδα της, κάτι που η ΡΑΕΚ αναφέρει και στον προϋπολογισμό του 2020. Πώς τότε συσσωρεύτηκε πλεόνασμα σχεδόν €8 εκατομμυρίων;

Είναι γνωστό ότι τα έσοδα της ΡΑΕΚ προέρχονται κυρίως από τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, αρχικά με την πληρωμή της αίτησης αδειοδότησης παραγωγής και στη συνέχεια με την πληρωμή της ετήσιας άδειας λειτουργίας. Τα ποσά που καταβάλλονται στη ΡΑΕΚ συνυπολογίζονται από τους παραγωγούς στα κόστη παραγωγής και στη συνέχεια στις διατιμήσεις ηλεκτρικής ενέργειας που καλούνται οι καταναλωτές να πληρώσουν και οι οποίες εγκρίνονται από τη ΡΑΕΚ. Συνεπώς, το κόστος των αδειών παραγωγής (άδεια εγκατάστασης και ετήσια άδεια λειτουργίας), τελικά πληρώνεται από τον κύπριο καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω των διατιμήσεων.

Η συσσώρευση του πλεονάσματος των περίπου €8 εκατομμυρίων είναι φανερό ότι προέρχεται από την υπερχρέωση των παραγωγών, κάτι που έπρεπε να είχε επισημανθεί και να διορθωθεί. Η ΡΑΕΚ, δηλαδή, έπρεπε να είχε μειώσει τις χρεώσεις, πράγμα που θα είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του κόστους παραγωγής και κατ΄ επέκταση των διατιμήσεων προς τους καταναλωτές.

Αντί της όποιας διόρθωσης, η ΡΑΕΚ ανακοινώνει δωρεές και επενδύσεις εκατομμυρίων, ως εάν τα λεφτά αυτά να ήταν δικά της. Τα πλεονάσματα ανήκουν στους καταναλωτές και σε αυτούς έπρεπε να επιστραφούν, ιδιαίτερα σε αυτές τις δύσκολες μέρες που περνούν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις.

Πέραν των πιο πάνω, διερωτώμαι αν η σχετική νομοθεσία επιτρέπει στη ΡΑΕΚ να παραχωρεί ποσά για κοινωφελή έργα (παραχώρηση €1.000.000 για ανέγερση της νέας πτέρυγας του Νοσοκομείου Λευκωσίας) ή να προχωρεί σε ενέργειες για ενίσχυση της ρευστότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Οι εξουσίες του Γραφείου της ΡΑΕΚ σε σχέση με την απόκτηση, διάθεση και επένδυση περιουσίας καθορίζονται στο άρθρο 10 των Περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Νόμους 2003 έως 2018 Ν 122(Ι)/2003. Το εδάφιο (γ) του εν λόγω άρθρου αναφέρει ότι η διάθεση οποιασδήποτε μορφής της περιουσίας της ΡΑΕΚ γίνεται «για τις ανάγκες της Γραφείου της ΡΑΕΚ ή της ΡΑΕΚ». Δεν παραχωρείται καμιά δυνατότητα για παραχώρηση περιουσίας για κοινωφελή έργα. Σε ό,τι αφορά δε στην απόφαση για διάθεση ποσού μέχρι €3.000.000 για την αγορά ομολόγων της Κυπριακής Δημοκρατίας με στόχο να ενισχυθούν τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας εν μέσω της κρίσης του ιού COVID-19, δεν αντιλαμβάνομαι ποιες ήταν οι ανάγκες της ΡΑΕΚ που επέβαλαν την απόφαση αυτή.

Χωρίς αμφιβολία, οι πιο πάνω αποφάσεις της ΡΑΕΚ αποσκοπούν στο κοινό καλό. Όμως, παρά τις αγαθές προθέσεις της, η ΡΑΕΚ δεν φαίνεται να ενήργησε μέσα στα πλαίσια του νόμου.

Η ΡΑΕΚ διαδραματίζει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στα ενεργειακά θέματα της χώρας μας και οι αποφάσεις και ενέργειές της, οι οποίες γενικά είναι στη σωστή κατεύθυνση, επηρεάζουν ένα νευραλγικό τομέα της οικονομίας μας. Είναι γι’ αυτό το λόγο που οι πιο πάνω αποφάσεις της είναι κατά την άποψη μου υπό σοβαρή αμφισβήτηση και χρήζουν προβληματισμού.

*Δρ Στέλιος Στυλιανού
Πρώην Γενικός Διευθυντής ΑΗΚ