Το μέλλον της Κυπριακής αγοράς ακινήτων

Βραχυπρόθεσμα στην Κύπρο, εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί η στάση αναμονής από επενδυτές, λόγω των αβέβαιων οικονομικών και υγειονομικών συνθηκών και θα ασκηθούν περαιτέρω πτωτικές πιέσεις στα επίπεδα των μισθωμάτων και αύξηση των αποδόσεων.

Σε γενικότερο πλαίσιο, εκτιμάται ότι μακροπρόθεσμα, η αγορά γραφείων θα προσελκύσει το ενδιαφέρον των εγχώριων χρηστών και επενδυτών, ενώ θα ακολουθήσουν και οι διεθνείς εταιρείες με τη προϋπόθεση της σταδιακής βελτίωσης της οικονομίας και της παροχής ισχυρών κινήτρων για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της προσέλκυσης ξένων επενδύσεων στην Κύπρο.

Όσον αφορά στις κατοικίες, είναι πλέον σαφές ότι η αύξηση των επισφαλειών, η σχετικά μεγάλη προσφορά  και η πιστωτική συρρίκνωση θα συνεχίσουν να επηρεάζουν αρνητικά την οικιστική αγορά. Όμως, καθώς ο βαθμός ανάπτυξης νέων οικιστικών μονάδων επιβραδύνεται, θα οδηγήσει το 2022 σε σχετική ισορρόπηση την προσφορά και τη ζήτηση.

Σημαντικές ευκαιρίες παρουσιάζονται στις κατοικίες αλλά και στα εμπορικά ακίνητα. Οι Κύπριοι ιδιοκτήτες αναγκάζονται να προσαρμοστούν στη νέα τάξη πραγμάτων και να δεχτούν μικρότερα τιμήματα. Είναι πολλές οι περιπτώσεις που ιδιοκτήτες με μεγάλα βάρη και οικονομικά προβλήματα,  αποφασίζουν να μειώσουν το ζητούμενο τίμημα.  Αν δεν το κάνουν, άλλωστε, θα το κάνει η Τράπεζα μέσω της διαδικασίας κατάσχεσης. Η στάση αυτή δημιουργεί εξορθολογισμό της αγοράς, αλλά και προσθέτει σημαντικά στη προσφορά ακινήτων. 

Ο αγοραστής θα πρέπει να ερευνά για την κατάλληλη ευκαιρία και να διαπραγματεύεται μέσω συμβούλων το τίμημα, αλλά και τη διαδικασία αποπληρωμής. Μόνο κατόπιν διαπραγμάτευσης επιτυγχάνονται οι πραγματικές ευκαιρίες. 

Μία από τις κατηγορίες που έχει επηρεαστεί περισσότερο, είναι αυτή των επενδυτικών ακινήτων, καθώς οι αποδόσεις που προσδοκούν οι επενδυτές είναι σαφώς πιο αυξημένες από παλαιότερα, ενώ συγχρόνως έχουν μειωθεί και τα ενοίκια αυτών (έσοδα επένδυσης). Συνεπώς, η αξία των επενδυτικών ακινήτων έχει επηρεαστεί πολύ. Η κρίση έχει επιπλέον επηρεάσει την παραθεριστική κατοικία και τα τουριστικά ακίνητα που αποτελούν είδη πολυτελείας.

Συνεπώς, η κτηματαγορά στη Κύπρο παραμένει στον αστερισμό της αβεβαιότητας του Covid-19. Οι τράπεζες έχουν (προσωρινά) παγώσει τις δόσεις, αλλά έχουν μειώσει σημαντικά το επιτόκιο κατάθεσης
και τα καινούργια δάνεια.  

Φαίνεται ότι το 2021, εκτός απροόπτου, η ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας, αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας,  θα είναι αναιμική. 

Δεν υπάρχει ρευστότητα στην αγορά. Παραμένουν όμως τα κόκκινα δάνεια, οι πλειστηριασμοί, η ολοένα και μεγαλύτερη προσφορά ακινήτων και η άτεγκτη στάση κράτους και τραπεζών στην παροχή διευκολύνσεων στην είσπραξη φόρων και στην παροχή νέων δανείων, αντίστοιχα.   

Οι κτηματικές επιχειρήσεις παρακολουθούν ένα κρεσέντο μείωσης κύκλου εργασιών, ένα ντόμινο κακών εξελίξεων, με την ανεργία και την χρεοκοπία να καραδοκούν. 

Οι πλέον άσχημες παρενέργειες είναι ακόμα μπροστά μας και αν δεν υπάρξει συντονισμός, εγρήγορση, πρόγραμμα και εξωστρέφεια, οι συνθήκες στην κτηματαγορά (και σε όλη την οικονομία) θα είναι ακόμα πιο δύσκολες το 2021. 

Άλλωστε και τα μεγέθη και οι παραδοχές του προϋπολογισμού του 2021 και του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Πλαισίου 2021-23 περιγράφουν μία απαιτητική τριετία γεμάτη προκλήσεις. Την ίδια πρόκληση παρουσιάζουν και οι γεωπολιτικές εξελίξεις στη περιοχή μας. 

Με την ευκαιρία της πιο πάνω τοποθέτησης να ευχηθώ Καλό Παράδεισο στον Άθω Τοφαρίδη.

Πάνος Δανός B.Sc., FRICS, CEnv., VRS, IPF,
CEO του Ομίλου ΔΑΝΟΣ An Alliance of BNP Paribas Real Estate και μέλος του ΔΣ του Συνδέσμου Επιστημόνων Εκτιμητών Κύπρου
www.danos-group.com