Ποιοι οι κύριοι πυλώνες για την κατάρτιση αειφόρου ενεργειακής στρατηγικής της Κύπρου;

Κύριος στόχος της ενεργειακής στρατηγικής της Κύπρου είναι η αειφόρος ικανοποίηση των μελλοντικών της ενεργειακών αναγκών με ασφάλεια και αξιοπιστία. Για αυτό χρειάζεται ο ριζικός μετασχηματισμός της ενεργειακής υποδομής της χώρας μας με την κατάρτιση ολοκληρωμένης μακροπρόθεσμης αειφόρου ενεργειακής στρατηγικής σε όλους τους πυλώνες της ενέργειας όπως είναι (α) ο ενεργειακός τομέας θέρμανσης και ψύξης, (β) ο ενεργειακός τομέας μεταφορών, (γ) ο ενεργειακός τομέας ηλεκτρισμού, (δ) ο ενεργειακός τομέας εξοικονόμησης ενέργειας, (ε) ο ενεργειακός τομέας αξιοποίησης γηγενών υδρογονανθράκων και (στ) η προστασία και η διαχείριση κρίσιμων ενεργειακών υποδομών.
 
Ο όρος κρίσιμες ενεργειακές υποδομές χρησιμοποιείται για την περιγραφή των περιουσιακών στοιχείων που είναι απαραίτητα για τη κανονική λειτουργία της κοινωνίας και της οικονομίας. Επίσης, η προστασία και η διαχείριση κρίσιμων ενεργειακών υποδομών αφορά άμεσα θέματα εθνικής ασφάλειας. Για παράδειγμα όσον αφορά τα συστήματα ηλεκτρισμού κρίσιμες υποδομές ορίζονται οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, το σύστημα μεταφοράς και το σύστημα διανομής. Γενικά τα θέματα εθνικής ασφάλειας στις κρίσιμες ενεργειακές υποδομές περιλαμβάνουν τη σωματική ασφάλεια του εμπλεκόμενου προσωπικού, την ασφάλεια από τον κυβερνοχώρο, την ετοιμότητα και αντίδραση σε έκτακτες καταστάσεις, τον σχεδιασμό και ανάκαμψη μετά από ένα καταστροφικό συμβάν με έμφαση στην αποτροπή, την πρόληψη, τον περιορισμό και την αποκατάσταση μετά από τρομοκρατική επίθεση.
 
Η αειφόρος ενεργειακή στρατηγική της Κύπρου θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την χρήση αειφόρων τεχνολογιών όπως την αύξηση του μεριδίου αειφόρων τεχνολογιών, των συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας και άλλων εναλλακτικών πηγών ενέργειας, για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την ενεργειακή ασφάλεια και την προστασία των ενεργειακών υποδομών της χώρας μας. Ο ενεργειακός τομέας αναμένεται στα επόμενα χρόνια να είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας στηρίζοντας πληθώρα θέσεων εργασίας, την ανάπτυξη και την αειφορία. Συνάμα το αειφόρο μέλλον της Κύπρου σχετίζεται άμεσα με την αποδοτική διαχείριση των αποθεμάτων υδρογονανθράκων της Κύπρου και με την μελλοντική περαιτέρω διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Και οι δύο τομείς εάν αναπτυχθούν ορθολογιστικά θα επιτρέψουν την αύξηση των θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη.
 
Για τη κατάρτιση ολοκληρωμένης στοχοθετημένης μακροχρόνιας αειφόρου ενεργειακής στρατηγικής για την Κύπρο με χρονικό ορίζοντα πέραν του 2050 χρειάζονται απαντήσεις σε μια σειρά ερωτημάτων. Για παράδειγμα: (α) πόσα ηλεκτρικά αυτοκίνητα αναμένονται στους δρόμους της Κύπρου το 2030 ή το 2050; (β) πού αναμένεται να εγκατασταθούν τα σημεία επαναφόρτισης των ηλεκτρικών αυτοκινήτων μέχρι το 2025 και με ποια κίνητρα; (γ) πώς θα αξιοποιήσουμε τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων της χώρας μας με γνώμονα την αειφόρο ανάπτυξη; (δ) πώς μπορούμε να θεσμοθετήσουμε την χρήση των ηλιακών θερμάνσεων; (ε) ποιος ο στόχος της Κύπρου για την εισδοχή όλων των ειδών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέχρι το 2030 ή μέχρι το 2050; (στ) ποιος ο μακροπρόθεσμος στόχος της Κύπρου για την απεξάρτησή της από τα συμβατικά καύσιμα και την στροφή της προς την οικονομία του υδρογόνου; (ζ) πόσες πράσινες νέες θέσεις εργασίας αναμένονται στα επόμενα χρόνια; Ο κατάλογος των ερωτημάτων είναι ατέλειωτος. Όλα αυτά τα ερωτήματα και πολλά άλλα που αφορούν τον μακροπρόθεσμο αειφόρο ενεργειακό σχεδιασμό της Κύπρου χρειάζεται να μελετηθούν επιστημονικά και να δοθούν τεκμηριωμένες απαντήσεις. Με αυτό τον τρόπο η χώρα μας θα μπορέσει (α) να κατατάξει κατά προτεραιότητα (κόστους ή/και οφέλους) τις διάφορες δράσεις, (β) να προχωρήσει με στοχοθέτηση και (γ) να καταρτήσει μακροπρόθεσμη αειφόρο ενεργειακή στρατηγική μέχρι και το έτος 2050 προς όφελος των πολιτών.


Δρ. Ανδρέας Πουλλικκάς
Πρόεδρος Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου