Οφείλουμε να εστιάσουμε στο υφιστάμενο ενεργοβόρο κτηριακό μας απόθεμα

Η σύγχρονη κοινωνία επιβάλλει την αναβάθμιση του δομημένου περιβάλλοντος, αλλά και την ορθή μελέτη και σχεδιασμό και των νέων οικοδομών, έτσι ώστε να είναι φιλικές προς το περιβάλλον.
 
Είναι γνωστό πως τα κτίρια ευθύνονται για περίπου το 40% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (EE). Συνεπώς, η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και η χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στον κτηριακό τομέα είναι απαραίτητα μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Από κοινού με την αυξημένη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, τα μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στην EE θα της επέτρεπαν τη συμμόρφωση προς το πρωτόκολλο του Κιότο, καθώς και την εκπλήρωση τόσο της μακροπρόθεσμης δέσμευσής της για τη διατήρηση της ανόδου της θερμοκρασίας της Γης κάτω από τους 2°C, όσο και της δέσμευσής της να μειώσει έως το 2020 τις συνολικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
 
Η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και η αυξημένη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στα κτήρια θα διαδραματίσουν, επίσης, σημαντικό ρόλο στην προώθηση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού, στην τεχνολογική ανάπτυξη και στη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης και περιφερειακής ανάπτυξης.
 
Σχετικά με τη διαμόρφωση πολιτικών και ρυθμίσεων στον τομέα Ενέργεια και Κτήριο, η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ ήταν καθοριστική. Πλέον έχουμε υιοθετήσει και εφαρμόζουμε μια σειρά μέτρων και πολιτικών στο θέμα αυτό οι οποίες πηγάζουν από το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Σημαντική είναι η εφαρμογή της Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτηρίων. Η Οδηγία αυτή επικουρούμενη από την Οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές και από την οριζόντια Οδηγία για την ενεργειακή απόδοση συνθέτουν ένα σχετικά ολοκληρωμένο και φιλόδοξο πλέγμα πολιτικών στον τομέα ενέργεια και κτίριο.
 
Σήμερα είμαστε στο μεταίχμιο μετάβασης για την υποχρεωτική κατασκευή νέων κτηρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας. Όμως δεν μπορεί να είναι στην κορυφή της ατζέντας μας αυτή τη στιγμή, κυρίως διότι αφορά νέα κτήρια. Λαμβάνοντας δε υπόψη τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στην Κύπρο, οφείλουμε να θέσουμε ως πρώτο ζήτημα και να εστιάσουμε στο υφιστάμενο πολυάριθμο και ενεργοβόρο κτηριακό μας απόθεμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η βελτίωση στην ενεργειακή απόδοση των κτηρίων στην Κυπριακή Δημοκρατία θα βελτιωθεί περισσότερο αν πετύχουμε ετήσια ενεργειακή αναβάθμιση 1,5% του υφιστάμενου κτηριακού αποθέματος σύμφωνα με τις απαιτήσεις του 2010, παρά στο να ανεβάσουμε τον πήχη για τα νέα κτήρια από τις απαιτήσεις του 2010 στο κτίριο με σχεδόν μηδενική κατανάλωση. 
 
Επί του προκειμένου το ΕΤΕΚ έχει κάνει σειρά παρεμβάσεων και έχει καταθέσει διάφορες εισηγήσεις, οι οποίες αφορούσαν:
- αξιοποίηση συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης και εταιρειών παροχής ενεργειακών υπηρεσιών για κτήρια του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, και
- φιλόδοξα σχέδια επιδότησης και χρηματοδοτικά εργαλεία αξιοποιώντας και ευρωπαϊκούς πόρους, και τη δημιουργία ενός καινοτόμου ανατροφοδοτούμενου μηχανισμού χρηματοδότησης ενεργειακών αναβαθμίσεων οικιστικών μονάδων. 
 
Το Επιμελητήριο με αυτή τη στόχευση έκανε παρέμβαση στο πλαίσιο της διαβούλευσης επί της τροποποίησης της νομοθεσίας για την ενεργειακή απόδοση, ζητώντας να εισαχθεί πρόνοια: «Για σκοπούς αντιμετώπισης ζητημάτων που συνδέονται με την έντονη σεισμική δραστηριότητα, πριν από κάθε ενεργειακή ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας, ο ιδιοκτήτης κτιρίου ή κτιριακής μονάδας η οποία αδειοδοτήθηκε πριν το 1994, οφείλει να διορίσει κατάλληλο μελετητή για να του ετοιμάσει έκθεση αποτίμησης φέροντος οργανισμού σύμφωνα με τους εν ισχύ Ευρωκώδικες». Η έκθεση θα αφορά την κατάσταση του στατικού φορέα της οικοδομής και την υπολογιζόμενη εναπομένουσα διάρκεια ζωής της, ενώ θα πρέπει να συνοδεύεται από τυχόν συστάσεις αναφορικά με τη δομοστατική ενίσχυσή της.
 
Το ΕΤΕΚ θεωρεί πως, με στόχο την ενίσχυση των εργαλείων που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση ζητημάτων που συνδέονται με την έντονη σεισμική δραστηριότητα, μπορούν:
 
- να καθοριστούν αυστηρότερες ρυθμίσεις σε σχέση με τη δομική κατάσταση των κτηρίων που θα αξιοποιήσουν χρηματοδοτικά εργαλεία από κοινοτικούς ή εθνικούς πόρους για σκοπούς ενεργειακής αναβάθμισης, και
- να καταβληθεί προσπάθεια όπως ενταχθούν στις επιλέξιμες για χρηματοδότηση δαπάνες και ενέργειες που αφορούν τη δομοστατική αναβάθμιση παλαιών κτηρίων τα οποία θα ανακαινιστούν ενεργειακά.
 
Για το ίδιο θέμα το ΕΤΕΚ συμμετέχει σε στρατηγικό ερευνητικό πρόγραμμα υπό το συντονισμό του ΤΕΠΑΚ με στόχο την ανάπτυξη μιας ολιστικής και καινοτόμου μεθοδολογίας για τη βέλτιστη ταυτόχρονη σεισμική και ενεργειακή αναβάθμιση υφιστάμενων κτηρίων.
 
Το ζήτημα είναι περίπλοκο και αγγίζει σειρά κρίσιμων θεμάτων. Για το Επιμελητήριο αποτελεί ξεκάθαρα θέμα προτεραιότητας στο οποίο αφιερώνει και θα συνεχίσει να αφιερώνει σημαντικό μέρος της δράσης του.
 
 
Στέλιος Αχνιώτης
Πολιτικός Μηχανικός
Πρόεδρος ΕΤΕΚ