Π. Νικολάου: Κλειδί η αξιοποίηση του μομέντουμ

Προχωρώντας σε αλλαγές την κατάλληλη στιγμή, γρήγορες αποφάσεις και πράξεις, διασφάλιση πως ο μεγαλύτερος τραπεζικός οργανισμός της Κύπρου θα βρίσκεται ένα βήμα μπροστά στην κούρσα για ψηφιακή μεταμόρφωση και νέου επιχειρηματικού μοντέλου. Με τα εν λόγω πιστεύω ο Πανίκος Νικολάου βρίσκεται στο πηδάλιο της Τράπεζας Κύπρου και δεν αποκλείει οποιαδήποτε εμπλοκή του Συγκροτήματος σε μελλοντικές συγχωνεύσεις και εξαγορές στον τραπεζικό τομέα της Κύπρου, καθώς θεωρεί ότι το μέγεθος της Κύπρου δεν μπορεί να συντηρήσει πέραν των τριών τραπεζών.

Σε συνέντευξη του στο περιοδικό GOLD, ο νέος CEO του Συγκροτήματος θεωρεί πως το τέλος της χρήσης του χρήματος πλησιάζει αλλά όχι στο εγγύς μέλλον για την Κύπρο, ενώ προειδοποιεί πως σε δέκα χρόνια το 80% των τραπεζών που γνωρίζουμε σήμερα θα βρεθούν εκτός παιχνιδιού αν δεν αλλάξουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο.

Διαβάστε ακόμα:
Οι δέκα ακριβότερες επαύλεις που πουλά η Altamira
Dex Torricke-Barton: Κεντρικός ομιλητής στο The Millennial Entrepreneurs Summit
 
Αναλαμβάνοντας καθήκοντα CEO του μεγαλύτερου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος της Κύπρου ποιοι είναι οι μεσοπρόθεσμοι και ποιοι οι μακροπρόθεσμοι στόχοι σας για την Τράπεζα;
Είναι πολύ απλό. Πρώτα, πρώτα πρέπει να μειώσουμε εντελώς το ρίσκο που αυτό σημαίνει την επίτευξη μονοψήφιου ποσοστού ΜΕΔ. Νοούμενου ότι απαιτείται μεγάλο χρονικό διάστημα για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, στο παρόν στάδιο διερευνούμε ενεργά το θέμα πώλησης περισσότερων δανείων ώστε μέσα στο 2020 να καταφέρουμε να έχουμε χαμηλό ποσοστό ΜΕΔ. Αυτό αποτελεί την πρώτη μας προτεραιότητα. Ταυτόχρονα, πρέπει να μεταμορφώσουμε το επιχειρηματικό μας μοντέλο και να μειώσουμε τα κόστη μας, κάτι το οποίο σημαίνει περισσότερες ψηφιακές υπηρεσίες, λιγότερους υπαλλήλους, λιγότερα υποκαταστήματα και πιο αποτελεσματικές διαδικασίες. Μείωση του κινδύνου και ψηφιακή μεταμόρφωση είναι δύο διαδικασίες που τρέχουν παράλληλα και αυτό είναι εμφανές στην δομή της Τράπεζας.

Πως έχει αλλάξει το επιχειρηματικό μοντέλο; Ποια τμήματα της Τράπεζας θεωρείται πως είναι τα πιο σημαντικά και τα πιο κερδοφόρα;
Εάν δείτε όλες τις αλλαγές, τόσο στην υψηλή βαθμίδα όπου το 50% των διευθυντικών στελεχών έχουν αντικατασταθεί, όσο και στην χαμηλότερη βαθμίδα στη δομή της Τράπεζας, είναι ξεκάθαρο ποιες είναι οι προτεραιότητες μας για τα επόμενα δύο με τρία χρόνια. Στην νέα οργανωτική δομή που χωρίζεται σε τρία μέρη, ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος για τις Δραστηριότητες Απομόχλευσης που έχουν απολύτως διαχωριστεί από το υπόλοιπο κομμάτι της Τράπεζες. Οι Επιχειρηματικές Δραστηριότητες συγκεντρώνουν υπάρχοντες και νέους τομείς, ενώ στις Διοικητικές και Λειτουργικές Δραστηριότητες συγκαταλέγονται, για παράδειγμα, νέος επικεφαλής στην Υπηρεσίας Πληροφόρησης και νέο Chief Cost Officer. Συνεχίζουμε να επικεντρωνόμαστε στην Λιανική, ΜμΕ, Επιχειρηματική και Διεθνή Τραπεζική, τομείς που είναι όλοι αρκετά κερδοφόροι και διατηρούμε την πεποίθηση ότι θα συνεχίσουν να είναι κερδοφόροι και στο μέλλον. Έχουμε διαχωρίσει τους συγκεκριμένους τομείς κατά τρόπο ώστε να διασφαλίσουμε ακόμα μεγαλύτερη ευθύνη και λογοδοσία και παράλληλα εισαγάγαμε τις νέες Διευθύνσεις Global Corporate Banking και Wealth & Markets, τομείς στους οποίους στοχεύουμε για νέες διαφοροποιημένες ροές εσόδων.
 
Στο πλαίσιο του προγράμματος αναδιοργάνωσης, πρόσφατα προχωρήσατε στην εφαρμογή ενός ακόμη σχεδίου εθελούσιας αποχώρησης για συγκεκριμένο αριθμό εργαζομένων. Ωστόσο, δεν θα συμφωνείτε πως η Τράπεζα απασχολεί περισσότερο προσωπικό από ό,τι χρειάζεται; Μπορείτε να αναφερθείτε στον ιδανικό αριθμό προσωπικού;
Περίπου 600 άτομα (περιλαμβανομένου του Helix 1), ή περίπου το 15% του προσωπικού της Τράπεζας θα αποχωρήσει με αποτέλεσμα ο αριθμός προσωπικού να αγγίζει τον αριθμό προσωπικού που είχαμε το 2010. Διαθέτουμε σχέδιο, στη βάση της μείωσης κινδύνου και συνδεδεμένο με την ψηφιακή μεταμόρφωση της Τράπεζας. Από σήμερα, βρισκόμαστε ένα μπροστά από τους σχεδιασμούς μας όσον αφορά τον αριθμό των εργαζομένων και τον αριθμό των υποκαταστημάτων. Στοχεύουμε στον εξορθολογισμό του αριθμού των υποκαταστημάτων σύμφωνα με την πρόοδο του ψηφιακού μετασχηματισμού.
 
Υπάρχουν σκέψεις να τερματίσετε τις δραστηριότητες σας στον ασφαλιστικό τομέα και να επικεντρωθείτε στις παραδοσιακές τραπεζικές δραστηριότητες;
Όχι.
 
Γιατί όχι; Αυτό δεν αποτελεί τραπεζική δραστηριότητα!
Όντως δεν είναι αλλά αποτελεί μια πηγή εσόδων από μη τραπεζικές δραστηριότητες και χρειάζεται να υπάρχει διαφοροποίηση στης πηγές εσόδων. Διατηρούμε ένα επιτυχές τραπεζό-ασφαλιστικό μοντέλο το οποίο επιφέρει έσοδα στην Τράπεζα και έτσι στο παρόν στάδιο ο τομέας των ασφαλειών είναι ένα κομμάτι που κατ’ ακρίβεια σκοπεύουμε να ενδυναμώσουμε. 
 
Δεδομένου της επιβολής αρνητικών επιτοκίων στους καταθέτες, σκοπεύετε να δώσετε έμφαση σε νέα επενδυτικά προϊόντα και προϊόντα διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων;
Ναι και πρέπει να το πράξουμε. Πρόσφατα έχουμε δημιουργήσει το δικό μας αμοιβαίο κεφάλαιο μέσω μιας νέας εταιρείας, Bank of Cyprus Asset Management (BOCAM) και έχουμε πρόσβαση σε όλες τις μεγάλες επενδύσεις σε όλο τον κόσμο.
 
Όντως να αναμένουμε την επιβολή αρνητικών καταθετικών επιτοκίων;
Ναι, αλλά όχι για τους λιανικούς πελάτες, τουλάχιστον στο παρόν στάδιο. Εκτιμούμε την υποστήριξη που επέδειξαν στην Τράπεζα οι λιανικοί καταθέτες όλα αυτά τα χρόνια και δεν υπάρχουν στα πλάνα η επιβολή αρνητικών επιτοκίων. 
 
Η τεχνολογία, είχατε πει, αποτελεί μονόδρομος για τις εμπορικές τράπεζες τηνς Κύπρου. Τι σημαίνει αυτό για την Τράπεζα Κύπρου;
Σε 10 χρόνια από τώρα το 80% των τραπεζικών ιδρυμάτων όπως τα γνωρίζουμε σήμερα θα αναγκαστούν να τερματίσουν τις δραστηριότητες τους εάν δεν μεταμορφώσουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο. Αυτό σημαίνει επένδυση στην τεχνολογία και είναι κάτι το οποίο κάνουμε εδώ και αρκετό καιρό και σε συνεργασία με την IBM έχουμε θέση σε εφαρμογή σχέδιο διάρκειας 3-5 ετών με συγκεκριμένους στόχους και χρονοδιαγράμματα, στο πλαίσιο του ψηφιακού μας μετασχηματισμού. Ο σχεδιασμός αυτός βρίσκεται στο δεύτερο έτος εφαρμογής του, άρα παραμένει αρκετός δρόμος να διανύσουμε, αλλά αρκετή προεργασία έχει ήδη γίνει στο παρασκήνιο. Ορισμένες αλλαγές δεν είναι ακόμη εμφανές στους πελάτες οι οποίοι έχουν δει μόνο μερικές αλλαγές, όπως το mobile banking και το Apple Pay. Πιέζω για την ολοκλήρωση της υποδομής back office ώστε να καταστεί ευκολότερη η οικοδόμηση νέας εμπειρίας για τον πελάτη. Πιστεύω ότι αυτός ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα είναι η κληρονομιά μου προς στην Τράπεζα Κύπρου. Αν πρόκειται να με θυμούνται για κάτι, θέλω να είναι αυτό.

Προβλέπετε ότι σύντομα θα έρθει η στιγμή όπου δεν θα χρησιμοποιούμε καθόλου μετρητά για τις συναλλαγές μας;
Θα συμβεί, αλλά θα έλεγα πως πρώτα θα πρέπει οι κάρτες να καταστούν ξεπερασμένες. Πάνω από το 75% των συναλλαγών μας σήμερα πραγματοποιούνται μέσω ψηφιακών καναλιών, κυρίως με smartphone. Και φυσικά, δεν έχει νόημα να διατηρούνται υποκαταστήματα τα οποία προσφέρουν αυτό ακριβώς που μπορείς να κάνεις με το τηλέφωνο σου. Τα μετρητά θα καταργηθούν σε κάποια φάση, αλλά όχι στο εγγύς μέλλον στην Κύπρο.
 
Ασπάζεστε την άποψη ότι ακόμη στην Κύπρο υπάρχει μεγάλος αριθμός τραπεζών; Να αναμένουμε περισσότερες εξαγορές και συγχωνεύσεις; Να αναμένουμε οποιαδήποτε εμπλοκή της Τράπεζας Κύπρου;
Η Κύπρος διαθέτει περισσότερες τράπεζες, αυτό είναι γεγονός. Διαθέτουμε τον υψηλότερο αριθμό υποκαταστημάτων και τραπεζικών υπαλλήλων ανά άτομο στην ευρωζώνη. Έτσι, όντως αναμένω κι άλλες συγχωνεύσεις και εξαγορές, κάτι το οποίο συμβαίνει. Δεν πιστεύω πως η αγορά της Κύπρου μπορεί να αντέξει περισσότερες από τρεις τράπεζες. Δεν αποκλείουμε οποιαδήποτε συμμετοχή σε μελλοντικές συγχωνεύσεις και εξαγορές που θα μας επέτρεπαν να αυξήσουμε τα περιουσιακά μας στοιχεία χωρίς όμως να επιβαρυνόμαστε με σημαντικό κόστος προσωπικού.
 
Όλες οι εμπορικές τράπεζες έχουν επικριθεί πως έχουν περάσει στο άλλο άκρο σε ό,τι αφορά θέματα συμμόρφωσης και ρύθμισης, προκαλώντας έτσι προβλήματα για τους καλόπιστους επενδυτές και εταιρείες που εδρεύουν στην Κύπρο. Γνωρίζετε αυτό το ζήτημα και έχετε λάβει μέτρα για την επίλυσή του;
Βεβαίως και γνωρίζω το ζήτημα. Ως μέρος της αναδιάρθρωσής μας, έχουμε διαχωρίσει το International Business Unit δίδοντας του ιδιαίτερη έμφαση, με έναν αφοσιωμένο διευθυντή και μια ισχυρή νέα ομάδα διαχείρισης για την εξυπηρέτηση των πελατών, σε μια προσπάθεια να είμαστε όσο το δυνατόν πιο ισορροπημένοι. Ωστόσο, η συμμόρφωση σημαίνει ότι πρέπει να τηρούμε αυστηρά τους νόμους, τους κανόνες και τους κανονισμούς. Ο κίνδυνος φήμης για την τράπεζα είναι τεράστιος, οπότε πρέπει να είμαστε εξαιρετικά επιμελής σε αυτά τα θέματα. Δεχόμαστε ότι οι τράπεζες είναι πλέον πιο απαιτητικές στις επιταγές KYC, αλλά πρέπει να είναι και πιστεύω ότι η διαδικασία θα γίνει αυστηρότερη. Ενώ πρέπει να βρούμε μια ισορροπία - και θα το κάνουμε - δεν μπορούμε να χαλαρώσουμε σε αυτό το πολύπλοκο ζήτημα.

Σχετικά με το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, πιστεύετε ότι έχει επιτευχθεί αρκετή πρόοδος για την εκκαθάριση του ισολογισμού της Τράπεζας;
Ναι. Είχαμε €15 δισεκατομμύρια ΜΕΔ και είμαστε τώρα κοντά στα €4 δισεκατομμύρια. Όταν βλέπετε τη μείωση αυτή στο πλαίσιο του μεγέθους της χώρας, είναι ένα παγκόσμιο ρεκόρ. Παρόλα αυτά, τα ΜΕΔ εξακολουθούν να αποτελούν το 30% του ισολογισμού μας, γι 'αυτό πρέπει να κάνουμε ακόμη περισσότερα και εμείς. Έχουμε πολλές χονδρικές συναλλαγές που βρίσκονται σε εξέλιξη, οι οποίες, ελπίζουμε, θα υλοποιηθούν στις αρχές του 2020.

Πιστεύετε ότι η Τράπεζα Κύπρου μπόρεσε να προχωρήσει από τα ζητήματα που κληροδότησε και προκάλεσαν ζημιά στην φήμη της; Έχει ανακτηθεί η εμπιστοσύνη του κοινού τόσο προς την Τράπεζα Κύπρου και στον τοπικό τραπεζικό τομέα γενικότερα;
Οι δείκτες μηνιαίας εμπιστοσύνης της Τράπεζας δείχνουν μια εκπληκτική ανάκαμψη και αυτό είναι εμφανές και από τον αριθμό των καταθέσεων. Χρωστούσαμε €11,4 δισεκατομμύρια μετά την κρίση του 2013 και τώρα διώχνουμε καταθέτες διότι διαθέτουμε μεγάλη ρευστότητα. Η εν λόγω ανάκαμψη, σε ποσοστό παρόμοιο με αυτό τους ΑΕΠ της Κύπρου, σε τέσσερα χρόνια έχει αναγνωριστεί. Η εμπιστοσύνη έχει σίγουρα ανακτηθεί, αλλά πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί. Έχουμε 120 χρόνια ιστορίας και θεωρούμε την Τράπεζα Κύπρου ως έναν πυλώνα της κοινωνίας, αλλά αυτή η φήμη έρχεται με πολύ υψηλές προσδοκίες, επομένως η στάση μας είναι μια μηδενική ανοχή σε περιπτώσεις συμμόρφωσης, εξυπηρέτησης πελατών και ηθικής συμπεριφοράς.

Πόσο αισιόδοξος είστε για το μέλλον της Τράπεζας;
Είμαι αισιόδοξος. Πιστεύω ότι το επόμενο έτος θα αποτελέσει σημαντική καμπή για την Τράπεζα Κύπρου, όταν είμαστε σε θέση να δηλώσουμε ότι τελικά ξεπεράσαμε τα ζητήματα του παρελθόντος και εστιάζουμε στο νέο μας μοντέλο.

Ακόμα και αν όλα πάνε σύμφωνα με τους σχεδιασμούς σας, η Τράπεζα Κύπρου είναι αρκετά ανθεκτική ώστε να αντέξει εξωτερικούς παράγοντες στην ευρωζώνη και αλλού;
Όλες οι τράπεζες πρέπει να δημιουργήσουν αποθέματα έτσι ώστε να μπορούν να απορροφήσουν τυχόν απώλειες που οφείλονται σε εξωτερικούς παράγοντες. Αυτό θα συμβαίνει πάντοτε και είναι ένας από τους λόγους που κινούμαστε γρήγορα ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τον κίνδυνο. Θέλουμε να είμαστε αρκετά ισχυροί για να αντιμετωπίσουμε οτιδήποτε ανακύπτει. Υπάρχουν ήδη σημάδια επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης και, σήμερα, βλέπουμε τι συμβαίνει με το θέμα των λεγόμενων «χρυσών διαβατηρίων». Η Οικονομία καταγράφει καλές επιδόσεις χάρη στην ιδιωτική κατανάλωση, αλλά δεν έχω δει βελτιώσεις στην παραγωγικότητα, τα συνδικάτα απαιτούν υψηλότερους μισθούς και η αποτελεσματικότητα χρήζει βελτίωσης. Υπήρξε συζήτηση εντός της Τράπεζας σχετικά με το αν πρέπει να αναβάλουμε τις πωλήσεις δανείων μας, αλλά καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή. Πρέπει να το κάνουμε τώρα. Έχουμε ένα εξαιρετικό ιστορικό για το γεγονός ότι κάνουμε πράγματα και πρέπει να συνεχίσουμε να κάνουμε τα πράγματα ακόμα πιο γρήγορα. Το κλειδί αποτελεί η αξιοποίηση του μομέντουμ.