Γιαννάκης Παπαδούρης: Έτσι θα μεταμορφώσουμε το Τρόοδος

Τις βάσεις για ριζική αλλαγή και αναβάθμιση του Τροόδους, με τρόπο που να εξελιχθεί σε ένα παράδειγμα βιώσιμης διαχείρισης και ανάπτυξης ορεινών περιοχών, στα πρότυπα του Καλοπαναγιώτη, επιχειρεί να βάλει ο Επίτροπος Ορεινών Κοινοτήτων και κοινοτάρχης Καλοπαναγιώτη, Γιαννάκης Παπαδούρης.

Ο κ. Παπαδούρης, ο οποίος όχι μόνο θα εκτελεί χρέη επιτρόπου άνευ απολαβών, αλλά χρηματοδοτεί ο ίδιος την μελέτη που διενεργείται από ερευνητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με στόχο την εκπόνηση εθνικής στρατηγικής για ανάπτυξη των ορεινών περιοχών, μίλησε στο InBusinessNews για την μεταμόρφωση του Τροόδους, τους τομείς στους οποίους θα εστιαστεί, ενώ εξηγεί για ποιο λόγο αυτή τη φορά οι αλλαγές θα γίνουν. Ο κ. Παπαδούρης επενδύει σ’ αυτή την προσπάθεια περισσότερες από €400 χιλιάδες ευρώ από δικούς του πόρους, με το όραμα να δει την ορεινή Κύπρο να αλλάζει. Αν όλα προχωρήσουν, τα επόμενα χρόνια οι Τροοδίτες θα δουν την περιοχή τους μεταμορφώνεται σε όλους τους τομείς.  

Διαβάστε ακόμα: Αγκαστινιώτης: Η σιωπή των αμνών για αποζημιώσεις στον Συνεργατισμό

Κ. Παπαδούρη, για άλλη μια φορά έχουμε ενώπιον μας μια πολλά υποσχόμενη προσπάθεια για ριζική αναβάθμιση της ορεινής Κύπρου, με την εκπόνηση άλλης μιας μελέτης. Δεκάδες άλλες προσπάθειες και μελέτες στο παρελθόν είχαν καταλήξει στα συρτάρια. Για ποιο λόγο να πιστέψει κάποιος ότι τώρα πραγματικά θα δούμε αλλαγές; 

Γιατί αυτή τη φορά είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας που αποφάσισε ότι πρέπει να γίνει κάτι πιο ουσιαστικό. Αναγνωρίζοντας ότι εγώ έκανα κάτι ανάλογο για την δική μου κοινότητα, τον Καλοπαναγιώτη, μου ανέθεσε να εξετάσουμε και να υλοποιήσουμε το έργο αναβάθμισης του Τροόδους. Δεν είναι θέμα να πείσω εγώ το κράτος να υιοθετήσει μια στρατηγική για το Τρόοδος. Το κράτος είναι αυτό που πιέζει εμένα, γιατί θέλει να υιοθετήσει τη στρατηγική και αυτό είναι πολύ αισιόδοξο. Με υποστηρίζουν πολύ και διαβλέπω πως για το σκοπό αυτό θα διατεθούν τόσο κρατικά όσο και ευρωπαϊκά κονδύλια, χωρίς να μπορώ ακόμα να πω με βεβαιότητα το πόσα χρήματα θα χρειαστεί να διατεθούν.  

Ισχύει ότι χρηματοδοτείτε ο ίδιος τη μελέτη και τη διαδικασία εκπόνησης της στρατηγικής; Και αν ναι, γιατί θελήσατε να μπείτε σε αυτή τη διαδικασία;

Ναι ισχύει, χρηματοδοτώ μόνος μου την προσπάθεια αυτή. Ο Πρόεδρος μου είχε προτείνει να βγούμε σε προσφορές για την εκπόνηση της μελέτης, ωστόσο γνωρίζω πως αν βγαίναμε σε προσφορές, καταλήγαμε στον πιο φθηνό προσφοροδότη και προέκυπτε οποιοδήποτε πρόβλημα, με τις διαδικασίες του δημοσίου θα καθυστερούσαμε και δεν θα είχαμε την ευελιξία που απαιτείται. Υπολογίζω ότι η προσπάθεια αυτή θα μου στοιχήσει περίπου 400 χιλιάδες ευρώ, όμως έχω την αισιοδοξία αλλά και διαβεβαιώσεις πως όλο αυτό θα υλοποιηθεί.  
Δεν με ενδιαφέρει να αποζημιωθώ, το κάνω δωρεά στο κράτος, η αποζημίωση μου θα είναι αν αυτό που κάνω αποδώσει καρπούς, και πιστεύω ότι θα αποδώσει, βλέπω την αποφασιστικότητα του Προέδρου να το υλοποιήσει. Μας έδωσε μάλιστα και ένα γραφείο στο Προεδρικό Μέγαρο και δουλεύουμε απ’ εκεί, με αποτέλεσμα η διαδικασία να γίνεται πιο άμεσα και όλα να πηγαίνουν απευθείας στο γραφείο του Προέδρου.  Αξίζει να πω ότι δεν έχει γίνει ξανά αντίστοιχη μελέτη στην Κύπρο .

Διαβάστε ακόμα: Πού θα χρεώνεται και πού θα δίνεται δωρεάν η πλαστική σακούλα

ΜΕΛΕΤΕΣ €15 ΕΚΑΤ ΣΤΑ ΣΥΡΤΑΡΙΑ

Κατά καιρούς είχαμε ακούσει για διάφορες μελέτες για το Τρόοδος, οι οποίες όμως πάντα κατέληγαν στα συρτάρια.. 

Τώρα που μελετώ το θέμα, διαπίστωσα ότι τα τελευταία χρόνια έγιναν μελέτες  για το Τρόοδος μέχρι και 15 εκατομμυρίων ευρώ και όλες μπήκαν στο συρτάρι. Κάποιες ήταν επιφανειακές, άλλες δεν ήταν εκτεταμένες, άλλες πάλι ήταν ευχολόγια, δηλαδή γίνονταν από εμπλεκόμενους απλά και μόνο για να μην γκρινιάζουν οι κοινοτάρχες. Έχω εντοπίσει έρευνα που έγινε για ένα χωριό, η οποία ήταν ακριβώς η ίδια με μελέτη διπλανής κοινότητας, απλά είχαν διαφορετικά ονόματα. 

Διαβάστε ακόμα: Ανοίγει ο δρόμος για το ξενοδοχείο στις Φοινικούδες

ΤΙ ΘΑ ΑΛΛΑΞΕΙ

Πρακτικά, τι διαφορετικό έρχονται να προσδώσουν η μελέτη που διενεργείται τώρα από την Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και η μετέπειτα εκπόνηση εθνικής στρατηγικής; 

Αποφασίσαμε να κάνουμε μια λεπτομερή, εις βάθος μελέτη για όλη την περιοχή Τροόδους, από τον Φαρμακά και το Παλαιχώρι μέχρι τον Κύκκο- και τον Καμπο  και από τα ορεινά της Λεμεσού μέχρι και τις περιοχές που συνορεύουν με τα κατεχόμενα. Η ιδέα είναι να δούμε ποια είναι τα προβλήματα του Τρόοδος και να δούμε πώς να τα επιλύσουμε. Σε γενικές γραμμές: 

Α. Θέλουμε να αντιμετωπίσουμε το Τρόοδος σαν μια οντότητα, γι αυτό και το πρώτο που κάναμε ήταν να ζητήσουμε από την Κυβέρνηση να αναγνωρίσει τον όρο «Ορεινότητα». Πρέπει να προκηρύσσονται προγράμματα ειδικά για τις ορεινές περιοχές του Τροόδους. Δεν μπορούμε να περιμένουμε από τον Τροοδίτη να ανταγωνίζεται επί ίσοις όροις με κάποιον που δραστηριοποιείται στις πεδιάδες. Ο όρος «ορεινότατα» έγινε αποδεκτός από το Υπουργικό Συμβούλιο. Από τώρα και στο εξής  θα βγαίνουν ειδικά χρηματοδοτικά προγράμματα για το Τρόοδος, αποκλειστικά για τον Τροοδίτη γεωργό,  κτηνοτρόφο, βιοτέχνη, ξενοδόχο κτλ.

Β. Άλλο σημαντικό κομμάτι αποτελεί το γεγονός ότι η δήλωση πολιτικής μέχρι τώρα ήταν λειψή. Για παράδειγμα, τα πολεοδομικά κριτήρια γι το Τρόοδος ήταν σχεδόν τα ίδια με τα αντίστοιχα των πεδινών περιοχών.  Εμείς ζητούμε να γίνει αναθεώρηση της δήλωσης πολιτικής, ώστε να καθορίζεται το Τρόοδος ως μια διαφορετική οντότητα. Στη δήλωση πολιτικής που επεξεργαζόμαστε τώρα, ζητούμε να δοθεί ένας αναπτυξιακός χαρακτήρας, ώστε ότι γίνεται για το Τρόοδος, να ενισχύει την προσπάθεια δημιουργίας θέσεων εργασίας στην περιοχή ή να βοηθά τον Τροοδίτη να μην αντιμετωπίζει τους ίδιους κανονισμούς που αντιμετωπίζουν οι πόλεις και τα ορεινά. Και αυτό είναι κάτι που θα ισχύει για πολλούς τομείς.  Για παράδειγμα,  εισηγούμαστε τον όρο «οικοτεχνία»,  να αναγνωρίζεται ηλαδή ότι ακόμα και μια νοικοκυρά που ασχολείται με μια  επαγγελματική δραστηριότητα στο σπίτι της, να μην το κάνει στα κρυφά διότι δεν έχει αναγνωρισμένη άδεια βιοτεχνίας.

Βεβαίως, όλα αυτά θα τεθούν στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για το Τρόοδος. 

Σε ποιο στάδιο βρίσκεται τώρα η έρευνα και τι προβλήματα εντοπίσατε;

Με την έρευνα είμαστε σε καλό δρόμο, ήδη καταγράφηκε η υφιστάμενη κατάσταση. Επισκεφθήκαμε και τις 114 κοινότητες στο Τρόοδος,  καταγράψαμε την υφιστάμενη κατάσταση. Υπάρχουν προβλήματα στη γεωργία, τη κτηνοτροφία,  τον τουρισμό,  στα ξενοδοχεία, στη μεταποίηση και αλλού. Για παράδειγμα, βρήκαμε πολλές περισσότερες από τις επίσημα δηλωμένες βιοτεχνίες. Αυτό για μας δεν σημαίνει ότι όλες οι υπόλοιπες είναι παράνομες. Απλώς οι υφιστάμενοι κανονισμοί δεν τις βοηθούν να αναγνωριστούν. 
Καταγράψαμε επίσης την ικανότητα του Τροοδίτη να επιβιώνει παρά τις αντιξοότητες. Εκείνο που ζητά είναι το να αναγνωρίσει το κράτος την πολυεπαγγελματικότητα του, διότι για να επιβιώσει κάνει περισσότερα από ένα επαγγέλματα.
Εντοπίσαμε επίσης το πρόβλημα πολυτεμαχισμού που υπάρχει στα αγροτικά τεμάχια και είμαστε σε θέση να προτείνουμε λύσεις για πολλά θέματα.
Ένα άλλο θέμα, στο οποίο σταθήκαμε είναι το γεγονός ότι τα προϊόντα του Τρόοδος δεν επιχειρήθηκε ποτέ να αναγνωριστούν ως προϊόντα ειδικής προέλευσης. Αποτέλεσμα, να πωλούνται στις υπεραγορές δίπλα από τα ξένα προϊόντα, χωρίς να υπάρχει ο χαρακτηρισμός ότι το εν λόγω προϊόν είναι του Τροόδους, έτσι ώστε να του δοθεί προστιθέμενη αξία. 

Από ποιες κοινότητες θα ξεκινήσετε; Υπάρχουν προτεραιότητας;

Δεν υπάρχει προτεραιότητα κοινοτήτων, θα δούμε  το Τρόοδος σαν μια ολόκληρη οντότητα και μετά  σαν υποπεριοχές, όπως η Μαραθάσα, η Πιτσιλιά, η Σολιά, τα Κρασοχώρια. Θα δούμε την κάθε περιοχή με τα δικά της ξεχωριστά χαρακτηριστικά. Επενδύοντας πάνω στα χαρακτηριστικά των υποπεριοχών θα γίνει ένα επιχειρησιακό σχέδιο για το πώς η κάθε μια από αυτές τις υποπεριοχές μπορεί να αναπτυχθεί.  
Θα εξετάσουμε επίσης και  το θέμα του οδικού δικτύου. Ήδη διαπιστώσαμε ότι χρειάζεται  άμεση η ένωση της Βόρειας Μαραθάσας με τη Νότια Νότια και η ένωση των κοινοτήτων Χαντριά, Πολύστυπος, Φτερικούδι και Παλαιχώρι.

Η μελέτη αναμένεται να είναι έτοιμη μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου. Ήδη έχει ολοκληρωθεί το πρώτο μέρος της, που αφορά στο διαγνωστικό κομμάτι  και εξετάζεται τώρα το εφαρμοστικό κομμάτι.  Μέχρι τον Σεπτέμβριο θα ολοκληρωθούν και τα κύρια σχέδια δράσης, προκειμένου να ξεκινήσει η υλοποίηση των εισηγήσεων.  Αξίζει να σημειωθεί ότι για την υλοποίηση του Στρατηγικού Σχεδιασμού, το Υπουργικό Συμβούλιο έχει αποφασίσει την ενεργοποίηση μηχανισμού οριζόντιου συντονισμού των τομεακών πολιτικών και παρεμβάσεων των κυβερνητικών υπηρεσιών στην περιφέρεια Τροόδους. Για το σκοπό αυτό έχει  διοριστεί διυπουργική επιτροπή  για συντονισμό και εφαρμογή της ολοκληρωμένης πολιτικής ανάπτυξης για την ορεινή Κύπρο. Επίσης, αποφασίστηκε ο διορισμός τεχνικών επιτροπών και εξειδικευμένων ομάδων εργασίας σ επίπεδο υπουργείων, για διαβούλευση με την επιστημονική ομάδα και τον καθορισμό των σχεδίων δράσης της.