Δωροδοκία και διαφθορά βασιλεύουν στο κυπριακό επιχειρηματικό περιβάλλον

•    Το 80% των στελεχών θεωρούν ότι η δωροδοκία και η διαφθορά είναι εκτεταμένα φαινόμενα στο επιχειρηματικό περιβάλλον της Κύπρου 
•    Μόνο το 4% όσων συμμετείχαν στην έρευνα στην Κύπρο αναφέρουν ότι υπήρξαν περιστατικά απάτης στις επιχειρήσεις τους, έναντι μέσου όρου του διεθνούς δείγματος 11%
•    64% των συμμετεχόντων από Κύπρο πιστεύουν ότι είναι ευθύνη της Διοίκησης να διασφαλίσει ότι οι εργαζόμενοι συμπεριφέρονται με ακεραιότητα     

Παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των κυπριακών επιχειρήσεων που έχουν πέσει θύματα απάτης τα τελευταία δύο χρόνια είναι σχετικά χαμηλός σε σύγκριση με άλλες χώρες (4% έναντι μέσου όρου του συνολικού δείγματος 11%), τα επίπεδα της δωροδοκίας και της διαφθοράς παραμένουν αρκετά υψηλά. Αυτό προκύπτει από την 15η παγκόσμια έρευνα για θέματα απάτης της ΕΥ (15th EY Global Fraud Survey), η οποία κατέγραψε τις απόψεις 2.550 στελεχών από 55 χώρες, συμπεριλαμβανομένων 25 ανώτερων διευθυντικών στελεχών από την Κύπρο.
Η φετινή έρευνα διαπίστωσε ότι, παρά την επιβολή προστίμων από τις ρυθμιστικές και διωκτικές αρχές σε όλον τον κόσμο που ξεπερνούν τα 11 δισ. δολάρια από το 2012 μέχρι σήμερα, το 38% των στελεχών παγκοσμίως εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η δωροδοκία και η διαφθορά παραμένουν διαδεδομένα φαινόμενα στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Το αντίστοιχο ποσοστό για την Κύπρο είναι 80%, το οποίο κατατάσσει τη χώρα στην έκτη θέση διεθνώς, μετά τη Βραζιλία, την Κολομβία, τη Νιγηρία, την Κένυα και το Περού. Παρότι υπήρξε μια ελαφρά βελτίωση σε σχέση με την περσινή έρευνα, όταν το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 82%, το ποσοστό αυτό εξακολουθεί να είναι ανησυχητικά υψηλό.

Ο Σταύρος Παντζαρής, Διευθύνων Εταίρος της ΕΥ Κύπρου, σχολιάζει: 
«Ενδεχομένως ο αυξανόμενος αριθμός περιστατικών δωροδοκίας και διαφθοράς που έχουν δει το φως της δημοσιότητας τους τελευταίους μήνες και η συχνότητα εμφάνισής τους,  να εξηγεί γιατί τα στελέχη στην Κύπρο έχουν τέτοια αρνητική αντίληψη. Η επιβολή αυστηρών κυρώσεων και μακροχρόνιων ποινών φυλάκισης θα λειτουργήσει αποτρεπτικά. Ωστόσο, ο στόχος πρέπει να είναι μια δραστική αλλαγή εταιρικής κουλτούρας, ούτως ώστε τα στελέχη των επιχειρήσεων να συμπεριφέρονται ηθικά όχι επειδή φοβούνται τις συνέπειες της μη συμμόρφωσης αλλά επειδή αυτό είναι το σωστό».   
Πιο ανησυχητική είναι η διαπίστωση ότι το 52% όσων συμμετείχαν στην έρευνα από την Κύπρο ανέφεραν ότι αποτελεί συνήθη πρακτική η χρήση δωροδοκίας για να κερδηθεί ένα συμβόλαιο, σε σύγκριση με το μέσο όρο 11% του διεθνούς δείγματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι, με βάση την ερώτηση αυτή, η Κύπρος κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ των 55 χωρών της έρευνας. Ομοίως, το 44% όσων συμμετείχαν στην έρευνα επεσήμαναν ότι η προσφορά πληρωμών σε μετρητά μπορεί να δικαιολογηθεί εάν θα συμβάλει στην επιβίωση μιας επιχείρησης σε ένα οικονομικά αντίξοο περιβάλλον.

Ο Andrew Gordon, Επικεφαλής Υπηρεσιών Διερεύνησης Απάτης και Διενέξεων της EY παγκοσμίως, παρατηρεί:
«Το γεγονός ότι τα επίπεδα διαφθοράς παγκοσμίως δεν έχουν βελτιωθεί κατά τα τελευταία έξι χρόνια δείχνει ότι οι ανήθικες συμπεριφορές στις επιχειρήσεις εξακολουθούν να αποτελούν μια τεράστια πρόκληση, παρά την αυστηροποίηση του ρυθμιστικού και νομοθετικού περιβάλλοντος σε παγκόσμιο επίπεδο. Όσο η διαφθορά παραμένει τόσο ευρέως διαδεδομένη, οι επιχειρήσεις θα εξακολουθήσουν να είναι ευάλωτες σε σημαντικές οικονομικές ζημιές και βλάβη της φήμης τους. Αποτελεί ευθύνη της Διοίκησης ο εντοπισμός και η αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων που οδηγούν σε ανήθικες συμπεριφορές σε μια επιχείρηση. Τα προγράμματα συμμόρφωσης πρέπει να παρακολουθούν τις επιπτώσεις των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων και το ευμετάβλητο και ολοένα και πιο πολύπλοκο επιχειρηματικό περιβάλλον. Ένα πιο ισχυρό πλαίσιο διαχείρισης απειλών αποτελεί βασικό στρατηγικό εργαλείο για τη βελτίωση των επιδόσεων μιας επιχείρησης». 

Σύμφωνα με την έρευνα, τα ζητήματα ακεραιότητας βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα των διοικητικών συμβουλίων: το 96% των ερωτηθέντων αναγνωρίζουν ότι είναι σημαντικό για μια επιχείρηση να μπορεί να δείξει ότι λειτουργεί με ακεραιότητα. Τα ευρήματα δείχνουν ότι το 64% των ερωτηθέντων από την Κύπρο θεωρούν ότι αποτελεί ευθύνη της Διοίκησης να διασφαλίσει ότι οι εργαζόμενοι συμπεριφέρονται με ακεραιότητα, ενώ κανείς από όσους συμμετείχαν στην έρευνα δεν πιστεύει ότι η ακεραιότητα αποτελεί ατομική ευθύνη. Συνεπώς, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να καταστήσουν σαφές ότι η ακέραια συμπεριφορά αποτελεί ευθύνη όλων. Αυτό περιλαμβάνει τόσο τη Διοίκηση, η οποία οφείλει να λειτουργεί ως πρότυπο, όσο και κάθε υπάλληλο ξεχωριστά. 

Η έρευνα διαπιστώνει ότι μεταξύ των επιχειρήσεων επικρατεί απογοήτευση ως προς την ικανότητά τους να τηρούν τις δεσμεύσεις τους και να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα σε ότι αφορά τη διαχείριση παραβατικών συμπεριφορών. Ενώ το 80% των ερωτηθέντων από την Κύπρο πιστεύουν ότι οι επιχειρήσεις τους έχουν σαφή πρόθεση να τιμωρήσουν ενδεχόμενα παραπτώματα, μόνο το 44% γνωρίζουν περιπτώσεις ατόμων που έχουν πράγματι τιμωρηθεί για παραβίαση της εταιρικής πολιτικής. 

Η έρευνα εξέτασε επίσης το θέμα του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία των Δεδομένων της ΕΕ (GDPR), ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ στις 25 Μαΐου 2018. Σε ερώτηση σχετικά με το πόσο καλά γνωρίζουν το GDPR, το 56% των ερωτηθέντων στην Κύπρο δήλωσαν ότι γνωρίζουν πολύ/αρκετά καλά το θέμα. Το ποσοστό αυτό συγκρίνεται ευνοϊκά με το μέσο όρο του 40%  του διεθνούς δείγματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι συμμετέχοντες από τη Δυτική Ευρώπη φαίνονται πιο ενήμεροι για το θέμα, με το αντίστοιχο ποσοστό να φθάνει το 65%.