Λίρα εκατό για την κυπριακή οικονομία ο τομέας του ICT

Αυξανόμενο είναι το ενδιαφέρον ξένων εταιρειών για μετεγκατάστασή τους στην Κύπρο και κυρίως εταιρείες ICT. Μέσα στο 2022 οι επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 1,8% λόγω της ανάπτυξης έργων υποδομής, κυρίως στον τομέα του ICT, αλλά και της ενέργειας, της εκπαίδευσης και της υγείας.  

Γενικότερα, η κυπριακή οικονομία ξεπέρασε τις προσδοκίες ανάπτυξης το πρώτο εξάμηνο του 2022, ανακτώντας το έδαφος που χάθηκε λόγω της πανδημίας. Ωστόσο, σύμφωνα με τις ενδείξεις, η δυναμική και ο ρυθμός ανάπτυξής της θα αποδυναμωθούν.

Διαβάστε ακόμα: 

• Αναπτυξιακά έργα €632 εκατ. σε δήμους και κοινότητες
• Η Calvin Klein έρχεται στο Mall of Cyprus
• Νέα ξενοδοχειακή ανάπτυξη πέντε εκατομμυρίων στον Πρωταρά

Η ανάκαμψη του τουρισμού, που ξεπέρασε κάθε προσδοκία, αλλά και η ισχυρή επέκταση του τομέα του ICT, είναι οι κύριοι παράγοντες που συνέλαβαν στην οικονομική ανάκαμψη της Κύπρου, αφού αύξησαν σημαντικά την εξωτερική ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες, συνεισφέροντας έτσι σημαντικά στο ΑΕΠ της χώρας.

Επιπλέον, υπάρχουν ενδείξεις ζήτησης από ρωσικές, ουκρανικές και λευκορωσικές εταιρείες για να μετεγκατασταθούν στην Κύπρο με τους υπαλλήλους τους, προκειμένου να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους μακριά από κινδύνους που σχετίζονται με τις συνέπειες του πολέμου. Το γεγονός αυτό, θα μπορούσε να υποστηρίξει τις επαγγελματικές υπηρεσίες και να επιφέρει θετικό αντίκτυπο στην Κύπρο στα επόμενα δύο χρόνια.

Όσον αφορά τον τραπεζικό τομέα, κινείται θετικά και ο αντίκτυπος του πολέμου σε αυτόν παραμένει συγκρατημένος. Σε ό,τι αφορά τα ΜΕΔ, ο δείκτης είναι σταθερός, ωστόσο, εξακολουθούν να επιβαρύνουν την οικονομία μέσω του υψηλού ιδιωτικού χρέους.

Τα πιο πάνω στοιχεία προκύπτουν από την έκθεση «Post-Programme Surveillance Report» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που δημοσιεύθηκε 22 Νοεμβρίου, η οποία σκιαγραφεί την οικονομική κατάσταση της Κύπρου, καθώς και τις προκλήσεις που εμφανίζονται.

Ακολουθούν πιο κάτω τα αποτελέσματα της έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κύπρο:

• Ο τουρισμός έδωσε ανάσα 

Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 6,3% το πρώτο εξάμηνο του 2022, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, κάτι που οφείλεται στην εγχώρια ζήτηση και υποστηρίχθηκε από την ανάκαμψη στον τουρισμό.

Ειδικότερα, τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2022, ο τουριστικός κλάδος ξεπέρασε τις προσδοκίες και ανέκτησε το μεγαλύτερο μέρος του εδάφους που έχασε εν μέσω της πανδημίας. Οι αφίξεις και τα έσοδα έφθασαν σχεδόν το 80% και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και το 90% των επιπέδων του 2019, χρονιά που αποτελεί ρεκόρ για την Κύπρο.

Όσον αφορά την έντονη ιδιωτική κατανάλωση που σημειώθηκε, προήλθε από την αύξηση της απασχόλησης και τις συσσωρευμένες οικονομίες από την περίοδο της πανδημίας.

Παράλληλα, η κυπριακή οικονομία επωφελείται από την εφαρμογή του Κυπριακού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Όσον αφορά την αγορά εργασίας φαίνεται ότι έχει καλές επιδόσεις, αφού η ανεργία μειώνεται.

• Οι κατασκευές επιβραδύνουν την ανάπτυξη των επενδύσεων

Επιπρόσθετα, αν και οι επενδύσεις ενισχύθηκαν από την είσοδο ξένων εταιρειών, οι κατασκευές επιβραδύνουν την ανάπτυξη των επενδύσεων. Τα τελευταία 10 χρόνια, οι Ρώσοι δραστηριοποιούνται έντονα στον τομέα των ακινήτων στην Κύπρο, δραστηριοποίηση που τον τελευταίο σχεδόν ένα χρόνο περιορίστηκε λόγω του πολέμου και των επιπτώσεων του.

Αξίζει να σημειωθεί πως το 2021, το μερίδιο των ΑΞΕ σε ακίνητα από Ρώσους αντιπροσώπευε το 6% της συνολικής αξίας στις συναλλαγές ακίνητης περιουσίας στην Κύπρο.

Επίσης, οι υψηλές τιμές της ενέργειας, σε συνδυασμό με μια γενική αποδυνάμωση της οικονομίας της Ε.Ε., επηρεάζουν αρνητικά τις οικονομικές προοπτικές της Κύπρου.

Την ίδια ώρα, η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ για το 2022 προβλέπεται να φθάσει το 5,6%, ενώ για το 2023 αναμένεται να επιβραδυνθεί στο 1%.

Ο πληθωρισμός αναμένεται να παραμείνει υψηλός τα επόμενα χρόνια, υποχωρώντας σταδιακά από το 8% του 2022.

Γενικότερα όμως, υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι σε ό,τι αφορά τις προοπτικές ανάπτυξης κυρίως λόγω της αβεβαιότητας που επικρατεί σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

• Ισχυρές οι δημοσιονομικές επιδόσεις 

Οι δημοσιονομικές επιδόσεις της χώρας, αν και ήταν ισχυρές και σημειώθηκε ανάπτυξη, αναμένεται ότι θα εξασθενίσουν τους επόμενους μήνες.

Το πρώτο ενιάμηνο του 2022 τα προκαταρκτικά αποτελέσματα έδειξαν πλεόνασμα 2,2% του ΑΕΠ, το οποίο αντανακλά μια έντονη αύξηση των εσόδων παράλληλα με τη συγκράτηση των δαπανών λόγω της απόσυρσης των μέτρων στήριξης του Covid-19.

Τα μέτρα που εφαρμόστηκαν για την εξουδετέρωση των υψηλών τιμών ενέργειας είχαν μέχρι στιγμής μέτριο δημοσιονομικό αντίκτυπο.

Σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Επιτροπής, το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να φτάσει σε πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ το 2022 και να παραμείνει σε καλά επίπεδα το 2023 και το 2024.

Όσον αφορά όμως τις δημοσιονομικές προοπτικές, φαίνεται ότι θα επιβαρυνθούν από κινδύνους που συνδέονται με την αυξημένη μακροοικονομική αβεβαιότητα και τα πιθανά νέα ή εκτεταμένα μέτρα για αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας.

• Σε καλά επίπεδα οι τράπεζες 

Στον τραπεζικό τομέα, το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) παρέμεινε σταθερό. Σημειώνεται ότι, ο αντίκτυπος της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, στον χρηματοπιστωτικό τομέα της Κύπρου παραμένει συγκρατημένος.

Μετά από σημαντική πρόοδο που σημειώθηκε το 2021, ο δείκτης ΜΕΔ παρέμεινε γενικά σταθερός στο 11% τον Ιούνιο του 2022, εν μέσω μείωσης του υπολοίπου των δανείων.

Ένα μεγάλο μέρος της μείωσης των ΜΕΔ, οφείλεται στις μεταφορές τους από τον τραπεζικό τομέα σε εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων.

Ως εκ τούτου, εξακολουθούν να επιβαρύνουν την οικονομία μέσω του υψηλού ιδιωτικού χρέους και εξαιτίας της μείωσης των επιχειρηματικών ευκαιριών για τις τράπεζες στην εγχώρια αγορά.

Όσον αφορά τον νέο δανεισμό, ήταν έντονος, ειδικά στον τομέα των ακινήτων.

Στο μέλλον, η κερδοφορία των τραπεζών αναμένεται να αυξηθεί λόγω της αύξησης των επιτοκίων.

Αξίζει να αναφερθεί ότι το κλείσιμο της RCB και η μετατροπή της σε εταιρεία εξαγοράς πιστώσεων δεν επέφερε απειλές για το χρηματοπιστωτικό σύστημα.  

• Πτωτική η πορεία του δημόσιου χρέους

Η Κύπρος διατηρεί την ικανότητα να εξυπηρετήσει το χρέος της.

Οι χρηματοδοτικές ανάγκες της κυβέρνησης για το 2022 ήταν καλυμμένες με την έκδοση 10ετούς διεθνούς ομολόγου τον Ιανουάριο του 2022 και από πρωτογενή πλεονάσματα.

Κοιτάζοντας το μέλλον, λόγω της αύξησης των επιτοκίων και των αποδόσεων, η Κύπρος αντιμετωπίζει κινδύνους υψηλότερου κόστους χρηματοδότησης κατά την πρόσβαση σε αγορές.

Το δημόσιο χρέος προς το ΑΕΠ συνέχισε την πτωτική του πορεία από το 2021 και προβλέπεται να μειωθεί στο 77,7% μέχρι το τέλος του 2024.