Αντιλήψεις και λύσεις για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια
14:00 - 14 Μαρτίου 2018
Υπάρχουν δύο βασικές πτυχές που πρέπει να εξεταστούν σε σχέση με το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η μία αφορά στην αντίληψη του προβλήματος και η άλλη αφορά στην επίλυση του προβλήματος.
Όσον αφορά στην αντίληψη του προβλήματος, το πρόβλημα έγκειται στις δύο ακραίες φιλοσοφίες που επικρατούν στην κυπριακή κοινωνία. Η μία φιλοσοφία, η επικρατούσα, είναι αυτή που δεν αντιλαμβάνεται πως το πρόβλημα είναι τα ίδια τα μη εξυπηρετούμενα. Αντίθετα, θεωρεί πως το πρόβλημα είναι οι πιέσεις που ασκούν οι τράπεζες για να εισπράξουν τα οφειλόμενα τους με οποιοδήποτε τρόπο. Η άλλη φιλοσοφία, που δεν είναι και τόσο δημοφιλής, είναι αυτή που λέει πως το πρόβλημα είναι τα ανείσπρακτα δάνεια και η τρύπα που δημιουργούν στις τράπεζες.
Η ορθή φιλοσοφία είναι προφανώς η δεύτερη. Η πρώτη είναι λαϊκίστικη αλλά ακόμα κι εκεί που εμφανίζονται φαινόμενα κοινωνικής αδικίας, θα έπρεπε αυτή η πολιτεία να φροντίσει ο δανειολήπτης να μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Εν μέρει, αυτό μπορεί να γίνει μέσω του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου.
Προβλέπουμε πως αμέσως μετά τη συνάντηση της Πέμπτης στο Προεδρικό, οι δηλώσεις των αρχηγών δεν θα περιστρέφονται στην επίλυση του πραγματικού προβλήματος, που είναι η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά στην προστασία των ευάλωτων ομάδων.
Είναι αυτού του είδους οι δηλώσεις που παρακινούν τους λεγόμενους στρατηγικούς κακοπληρωτές, οι οποίοι είναι μεν πολλοί αλλά ούτε καν οι τράπεζες δεν ξέρουν σε τι ποσοστό του δανειακού τους χαρτοφυλακίου αντιστοιχούν, να συνεχίζουν να μην πληρώνουν.
Όσον αφορά στην επίλυση του προβλήματος, μέρος της λύσης επαφίεται και στην αντίληψη που επικρατεί. Η πολιτική ηγεσία υιοθετώντας τις πιο πάνω αντιλήψεις προωθεί και εγκρίνει στη Βουλή νομοθεσίες που κάθε άλλο παρά υποβοηθούν την επίλυση του προβλήματος. Τα νομοσχέδια που εγκρίνονται παρακωλύουν τις διαδικασίες, περιπλέκουν τα πράγματα και γενικώς ελάχιστα έχουν προσφέρει μέχρι σήμερα. Εξ΄ ου και η 90 σελίδων έκθεση της Κεντρικής που καταλήγει σε εισηγήσεις για τροποποιήσεις νομοθεσιών. Σημειώνουμε βέβαια, πως και η Κεντρική δεν είναι αμέτοχη στη μη βελτίωση της κατάστασης, αφού οι αντιδράσεις και οι παρεμβάσεις της είναι νωθρές και γίνονται σε ρυθμούς αργοκίνητης κρατικής υπηρεσίας. Παρακολουθώντας τις εξελίξεις στην Ελλάδα, τα γεγονότα τρέχουν πολύ πιο γρήγορα. Ηλεκτρονικές δημοπρασίες, επίτευξη στόχων αναδιαρθρώσεων, πωλήσεις μεγάλων πακέτων δανείων.
Οι τράπεζες από την πλευρά τους, έχουν την κύρια ευθύνη για επίλυση του ζητήματος. Γιατί αν δεν το επιλύσουν, δεν θα επιζήσουν. Γιατί το χρωστάνε στους μετόχους τους. Γιατί απαγορεύεται να ζητήσουν ξανά χρήματα από καταθέτες αλλά και φορολογούμενους. Οφείλουν επίσης να εξετάζουν κάθε περίπτωση ξεχωριστά και να αναλαμβάνουν το δικό τους μερίδιο ευθύνης όπου εξ’ υπαιτιότητας δικής τους ο δανειολήπτης βρέθηκε σε δυσμενή θέση.
Στο τέλος όμως, το ζήτημα καταλήγει στην ουσία του. Στον καταχρεωμένο ιδιωτικό τομέα. Προτού οι πολιτικοί αποφασίσουν να προστατέψουν τον κόσμο, τους πολίτες, τις Μικρομεσαίες είναι καλά να ρωτήσουν πρώτα: «Καλά, πως κατάντησες να χρωστάς τόσες χιλιάδες;» Όπως πριν λίγο καιρό σταυρώναμε τους developers για τα χρέη δεκάδων εκατομμυρίων, αν και τα περιουσιακά τους στοιχεία άξιζαν τα τριπλάσια, είναι ώρα να ρωτήσουμε και τον τύπο που είχε τη φαεινή ιδέα να φτιάξει εστιατόριο με υποθήκη την κύρια κατοικίας της οικογένειας του, τι στο καλό σκεφτόταν.
Και επειδή κάποιοι δικαίως θα διερωτηθούν γιατί δεν ρωτάμε και τις τράπεζες, «Τι στο καλό σκεφτόσασταν όταν δίνατε τέτοια δάνεια;», επιτρέψτε μας να απαντήσουμε με ερώτηση: «Τι στο καλό γίνεται με τις έρευνες για την κατάρρευση της οικονομίας; Για όλα φταίει ο Ηλιάδης;».
Εν κατακλείδι ας σταματήσουμε, να αντικρίζουμε τις πιέσεις που ασκεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ως θηλιά στο λαιμό ή να θεωρούμε πως επειδή στην Κύπρο υπήρξε κούρεμα καταθέσεων μας έχει δοθεί χάρη διά παντός. Χωρίς να χυθεί (οικονομικό) αίμα, το πρόβλημα δεν επιλύεται και όσο πιο άμεσα το καταλάβουμε, τόσο το καλύτερο.