Γιωρκάτζη: Το ενδιαφέρον του ΠτΔ και η παράκαμψη Χούριγκαν

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την δύσκολη κατάσταση του Συνεργατισμού επέδειξε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας από το 2016, ανέφερε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής η Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Χρυστάλλα Γιωρκάτζη επισημαίνοντας πως η ίδια από το 2016 είχε ενημερώσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι η Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα δεν πήγαινε καλά και ότι ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) φαινόταν ότι θα έπαιρνε μέτρα.

Σε παρέμβαση του ο πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής Γεώργιος Αρέστη ανέφερε ότι για πρώτη φορά γίνεται αναφορά ενώπιον της Επιτροπής ότι υπήρξε ενδιαφέρον από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και πως έγιναν σχετικές συναντήσεις στο Προεδρικό Μέγαρο. Δήλωσε μάλιστα χαρακτηριστικά «Δεν είχαμε πρόθεση να καλέσουμε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ενώπιον της Επιτροπής και ελπίζω να μην χρειαστεί», με την κ. Γιωρκάτζη να απαντά επί λέξει «Και εγώ».

Σε αρκετά σημεία της κατάθεση της και απαντώντας σε ερωτήσεις ως προς τα μέτρα που λάμβανε η Κεντρική Τράπεζα για την αδράνεια που επικρατούσε η κ. Γιωρκάτζη σημείωσε πως «οι επιστολές μας δεν έλεγαν ότι ‘είσαστε αδρανείς και κινείστε με βραδύτητα;’ Τι έπρεπε να κάνουμε πέραν από το να πηγαίνουμε στον ίδιο τον οργανισμό με συνεχείς επιστολές να υποδεικνύουμε, να κάνουμε συναντήσεις με τον Υπουργό Οικονομικών, να συνεννοούμαστε με τον κ. Διονυσίου, να πηγαίνουμε στον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με επιστολές, να έχουμε συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας;»

Απαντώντας σε ερώτηση πότε είχε για πρώτη φορά συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κατά την οποία συζήτησαν το θέμα είπε ότι εξ’ όσων θυμάται έγινε το 2016.

Δύο επιστολές και πέντε συναντήσεις με ΠτΔ
Σύμφωνα με το ημερολόγιο της για το 2018, αποστάληκαν δύο επιστολές προς τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και έγιναν πέντε συναντήσεις για το ζήτημα του Συνεργατισμού. Επιφυλάχθηκε να καταθέσει ενώπιον της Επιτροπής οποιαδήποτε άλλα στοιχεία έχει για συναντήσεις ή αλληλογραφία που είχε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας νωρίτερα.

Αυτές οι συναντήσεις έγιναν, η πρώτη με πρωτοβουλία δική μου για να τον ενημερώσω για την κατάσταση. Αλλά, πρόσθεσε, ο Πρόεδρος ανησύχησε πάρα πολύ και ακολούθησαν εκτενείς συναντήσεις, μέσα σε ένα πολύ μικρό διάστημα.

Υπήρχαν κίνδυνοι για να ληφθούν μέτρα πολύ χειρότερα από το εξωτερικό από τους Ευρωπαίους και ναι μεν είχε τελειώσει (ο Συνεργατισμός) αλλά δεν είχε πεθάνει, είπε απαντώντας σε σχόλιο από την έδρα ότι τον Μάρτιο είχε ήδη διαφανεί το τέλος του Συνεργατισμού.

Παράκαμψη από Χούριγκαν
Στην αρχή της δεύτερης μέρας της κατάθεση της η κ. Γιωρκάτζη κατέθεσε την επιστολή που απέστειλε ο CEO της Τράπεζας Κύπρου προς τον SSM αναφορικά με τον διορισμό του κ. Χατζηγιάννη ως CEO της ΣΚΤ. Ο πρόεδρος της Επιτροπής, Γεώργιος Αρέστη, διάβασε την επιστολή και ανέφερε πως το περιεχόμενη της επιστολής συγκρούεται με το περιεχόμενο της επιστολής που απέστειλε η Τράπεζα Κύπρου προς την Ερευνητική Επιτροπή σχετικά με τα δύο παραπτώματα Χατζηγιάννη. Μάλιστα ο κ. Αρέστη ανέφερε πως είναι λυπηρό μια σοβαρή τράπεζα στην Κύπρο να γράφει δύο επιστολές που αλληλοσυγκρούονται. Στο ερώτημα κατά πόσον με την απευθείας επιστολή Χούριγκαν προς τον SSM η ίδια νιώθε ότι την παρακάμπτει ο CEO της Τράπεζας Κύπρου, η κ. Γιωρκάτζη ανέφερε πως δεν είναι η πρώτη φορά που ο κ Χούριγκαν την παρακάμπτει.

Παρεμβάσεις για εκθέσεις ΣΚΤ
Σε σχετικό ερώτημα της Επιτροπής η Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας ανέφερε πως όταν ήταν Γενική Ελέγκτρια ήταν και πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου για τον Συνεργατισμό και αποκάλυψε ότι γίνονταν παρεμβάσεις για να μην καταγράφονται οι παρατυπίες που σημειώνονταν από στελέχη και αξιωματούχους του Συνεργατισμού και έφερε ως παράδειγμα της χορηγίες σε σωματεία, την διοργάνωση ταξιδιών για συνταξιούχους. Στο ερώτημα κατά πόσον γίνονταν αποδεκτές οι παρεμβάσεις η κ. Γιωρκάτζη απάντησε πως στην πλειοψηφία τους οι παρατυπίες καταγράφονταν στις εκθέσεις της Επιτροπής. Όπως παραδέχθηκε, η ίδια απηύδησε από τις συνεχείς παρεμβάσεις και ζήτησε από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Τάσσο Παπαδόπουλο όπως την απαλλάξει από τα καθήκοντα της, πράγμα που έγινε.

Παράλληλα, η κ. Γιωρκάτζη παραδέχθηκε ότι η Κεντρική Τράπεζα δεν ήταν τόσο αυστηρή με τα μέλη της Επιτροπείας του Συνεργατισμού κάτι το οποίο θα έπρεπε να κάνει. Μάλιστα, ανέφερε πως σε κάποιο σημείο ήταν ενοχλημένη από την ακαταλληλότητα και την αδράνεια των ατόμων της Επιτροπείας που η ίδια εισηγήθηκε προς την πρόεδρο του SSM να παύσει τα μέλη της Επιτροπείας.

Το μέλος της Επιτροπής Γιώργος Χαραλάμπους ανέφερε πως από το 2017 η κ. Γιωρκάτζη προειδοποιούσε με μέτρα και για αξιολόγηση της Επιτροπείας και της Γενικής Διεύθυνσης με ορατό το ενδεχόμενο να τους παύσει. «Μήπως αργήσατε να τρίξετε τα δόντια σας και να προβείτε σε απαιτήσεις;». Απαντώντας η κ. Γιωρκάτζη ανέφερε πως «έχετε δίκαιο Χαραλάμπους, θα έπρεπε να μιλήσουμε νωρίτερα, αλλά είχαμε την κρυφή ελπίδα πως με κινήσεις του ο Συνεργατισμός θα διορθώνονταν τα πράγματα. Αυτό ζητούσε και ο SSM, λίγα πράγματα ήθελε. Δεν περίμενε να γίνουν θαύματα, αλλά δεν γινόταν τίποτα».

Στο ερώτημα γιατί δεν έγινε νωρίτερα η συγχώνευση των ΣΠΙ σε μια οντότητα και έγινε αρχικά η συγχώνευση τους σε 18, η κ. Γιωρκάτζη υπέθεσε πως αυτό έγινε «διότι προσπαθούσαν πολιτικά να μειώσουν τις αντιδράσεις που θα υπήρχαν. Προσπαθούσαν να μειώσουν τις αντιδράσεις και τελικά φάνηκε ότι αν είχαμε χρόνο οι αντιδράσεις δεν θα ήταν τόσο μεγάλες. Μερικές φορές νομίζουμε πως όταν πάρουμε ένα μέτρο η αντίδραση θα είναι μεγάλη. Υπάρχουν μεν αντιδράσεις αλλά όχι αυτό που αναμενόταν ότι θα γινόταν χαλασμός κυρίου».

Απαντώντας σε ερώτηση του κ. Αρέστη για το που αποδίδει την απροθυμία του Υπουργού να δράσει και να αφήνει τα πράγματα ως να μην συνέβαινε τίποτα παρά τις δικές της προειδοποιήσεις, η Διοικητής ανέφερε πως «Δεν θα έλεγα ότι ο Υπουργός ήταν αδιάφορος, τον ανησυχούσε. Ορκίστηκα και είναι άδικο να πω πράγματα που έβγαλα από το μυαλό μου. Έχω τις δικές μου εκτιμήσεις τις οποίες δεν μπορώ να τεκμηριώσω.

Παράλληλα, η κ. Γιωρκάτζη απέρριψε τους ισχυρισμούς ή τις όποιες υπόνοιες πως κάποιοι εδώ στην Κύπρο γνώριζαν ή σχεδίαζαν το κλείσιμο του Συνεργατισμού. «Είχα πει και χτες ότι δεν διανοούμαι να γνώριζαν ποιο είναι το τέλος και να σήκωσαν τα χέρια ψηλά και να αφήσουν τα πράγματα να πάνε εκεί που πήγαιναν. Υπάρχουν και άλλοι λόγοι, η πεποίθηση ότι θα βρισκόταν αγοραστής, το γεγονός ότι υπήρχαν διαμάχες μεταξύ πολιτικών προσώπων για το ποιος θα επωμιστεί την διάσωση του Συνεργατισμού και ποιος θα πάρει τα εύσημα. Δεν πιστεύω να υπήρξε αξιωματούχος να έβλεπε τα πράγματα που οδηγούνταν και να τα άφηναν».
 
Ήθελαν διάσωση με λιγότερα χρήματα
Η Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας τόνισε όπως και χθες ότι η ίδια εισηγήθηκε όπως το Κράτος βάλει περισσότερα χρήματα-κεφάλαια για διάσωση του Συνεργατισμού. Εισηγείτο όπως τα χρήματα που δόθηκαν στην Κυπριακή Δημοκρατία στο πλαίσιο του προγράμματος διάσωσης και δεν αξιοποιήθηκαν όπως επενδυθούν στην ΣΚΤ, καθώς ήταν χρήματα με χαμηλό επιτόκιο, αλλά, όπως είπε, το Κράτος απόρριψε αυτή την εισήγηση και προτίμησε να επιστρέψει τα χρήματα για να εξυπηρετήσει άλλες σκοπιμότητες. Στο ερώτημα για τους λόγους που η ίδια θεωρεί ότι οδήγησαν στην κατάρρευση και κλείσιμο του Συνεργατισμού, η κ. Γιωρκάτζη ανέφερε μεταξύ άλλων πως το κλείσιμο του Συνεργατισμού οφείλεται και στο γεγονός ότι η κυβέρνηση ήθελε να διασώσει τον Συνεργατισμό με λιγότερα χρήματα.