Πώς το Κράτος θα μειώσει κατά 50% τα κόκκινα δάνεια

Δραστική μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων (ΜΕΧ) επιδιώκει το Υπουργείο Οικονομικών με απώτερο στόχο μέχρι το τέλος του 2018 να έχει μειωθεί κατά το ήμισυ το ύψος των κόκκινων δανείων που τον Μάιο υπολογίζονταν στα €20 δις. Με βάση την παρουσίαση του ΥΠΟΙΚ για τον χρηματοπιστωτικό τομέα της Κύπρου με τίτλο «Προκλήσεις και Προοπτικές», η κυβέρνηση υλοποιεί στρατηγική με συγκεκριμένες κυβερνητικές δράσεις.

Διαβάστε ακόμα: Το project €300 εκατ για αναβάθμιση του οδικού δικτύου στο Τρόοδος

Συγκεκριμένα, το κράτος επιδιώκει όπως εφαρμοστεί πλήρως εντός του 2018 η στρατηγική της η οποία βασίζεται σε τρεις πυλώνες για δραστική μείωση των ΜΕΧ, με απώτερο στόχο την πλήρη εξομάλυνση του κυπριακού χρηματοπιστωτικού συστήματος. Οι τρεις πυλώνες της κυβερνητικής στρατηγικής αποτελούνται από:

1.    Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του νομικού πλαισίου που αφορά την διαχείριση των ΜΕΧ
2.    Αντιμετώπιση του πιο απαιτητικού χαρτοφυλακίου των ΜΕΧ (υποθήκες ή δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις με εξασφάλιση την πρώτη κατοικία) μέσω του σχεδίου ΕΣΤΙΑ
3.    Αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η κρατική τράπεζα (πρώην ΣΚΤ)

Η εν λόγω στρατηγική, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, αναμένεται να οδηγήσει σε δραστική μείωση των ΜΕΧ, τα οποία τον Μάιο του 2018 ανέρχονταν στα €20,3 δις. Η δραστική μείωση αναμένεται να προέλθει από:

-     Μείωση ύψους €5,68 δις από την μεταφορά ΜΕΧ από την πρώην ΣΚΤ στην ΚΕΔΙΠΕΣ (ΜΕΔ με μικτή λογιστική αξία €6,97 δις εκ των οποίων τα €1,29 δις τερματίστηκαν και τέθηκαν εκτός ισολογισμού).
-     Μείωση ύψους €3,4 δις από την μεταφορά δανείων κάτω από το Σχέδιο ΕΣΤΙΑ
-     Από την τιτλοποίηση και πώληση δανείων – Η Τράπεζα Κύπρου πώλησε χαρτοφυλάκιο ΜΕΧ ύψους €2,7 δις τον Αύγουστο 2018
-     Πρόσθετες μειώσεις μέσω της εφαρμογής των στρατηγικών σχεδίων σε συνεργασία με ειδικευμένους φορείς παροχής υπηρεσιών.

Με τα πιο πάνω μέτρα η κυβέρνηση εκτιμά ότι είναι εφικτή μια μείωση των ΜΕΧ στο τραπεζικό τομέα της τάξης του 50%.

Διαβάστε ακόμα: Kyriakides Mushrooms: Η καινοτόμα εταιρεία της Λεμεσού που μετράει 40 χρόνια

Ενίσχυση νομικού και εποπτικού πλαισίου
Ο πρώτος πυλώνας της κυβερνητικής στρατηγικής αφορά την ενίσχυση του νομικού πλαισίου σε ό,τι αφορά την διαχείριση των ΜΕΧ. Σημειώνεται πως η εισαγωγή του σχετικού νομικού πλαισίου έγινε το 2015 μετά από συμβουλές διεθνών εμπειρογνωμόνων. Ωστόσο, στην πορεία διαφάνηκε ότι το νομικό πλαίσιο που υιοθετήθηκε παρουσίαζε ορισμένες αδυναμίες και με την διαπίστωση των αδυναμιών πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένες διαβουλεύσεις με τα εμπλεκόμενα μέρη, με το ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έτσι ώστε να προσδιοριστούν οι πρόνοιες της νομοθεσίας που έπρεπε να τροποποιηθούν, καθώς και οι διαδικασίες του πλαισίου που επηρέαζαν την αποτελεσματικότητά του.

Τα σχετικά τροποιητικά νομοσχέδια ετοιμάστηκαν και ψηφίστηκαν από την Βουλή τον περασμένο Ιούλιο. Οι κυριότερες πρόνοιες αφορούν:

1.    Εκποιήσεις: Διευκρινίστηκε ότι οι παλιές δικαστικές αποφάσεις για την πώληση περιουσιακών στοιχείων μπορούν να εφαρμοστούν με βάση το νέο πλαίσιο για τις εκποιήσεις. Διευρύνονται τα μέσα ειδοποιήσεων προς τους οφειλέτες. Μείωση της χρονικής περιόδου εντός της οποίας εφαρμόζεται μια αποθεματική τιμή κατά την εκποίηση. Ενισχύεται το δικαίωμα της τράπεζας να συμμετέχει στη διαδικασία εκποίησης. Ρυθμίστηκε το θέμα παροχής πληροφοριών σε μελλοντικούς αγοραστές. Ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί.

2.    Πώληση δανείων: Επιτρέπει τη διάσπαση υποθηκών. Τροποποιήθηκαν οι ορισμοί ώστε να περιλαμβάνονται όλες οι πιστωτικές διευκολύνσεις. Διασφάλιση της ρύθμισης των αποτελεσμάτων της μεταβίβασης (μεταβίβαση δικαιωμάτων, προτεραιότητα, συνέχιση των διαδικασιών, διαφύλαξη εγγράφων). Να επιτρέπεται η πρόσβαση των αγοραστών πιστώσεων στον μηχανισμό ανταλλαγής δεδομένων για σκοπούς αξιολόγησης του χρέους των δανειοληπτών.

3.    Αφερεγγυότητα: Απομάκρυνση των εμποδίων στη διαδικασία αναδιάρθρωσης. Τροποποιήσεις των ορισμών για την εξασφάλιση αποτελεσματικών αναδιαρθρώσεων. Αφαίρεση κάθε προστασίας σε περίπτωση που ο δανειολήπτης λάβει αδυναμία πληρωμής κρατικής επιχορήγησης.

4.    Τιτλοποίηση: Διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς τιτλοποίησης. Να παραδώσει στην ΚΤΚ την εξουσία να εξουσιοδοτεί, να ρυθμίζει και να εποπτεύει τη δραστηριότητα των τιτλοποιήσεων. Ο περιορισμός της τιτλοποίησης των πιστωτικών διευκολύνσεων που προέρχονται ή αποκτώνται από πιστωτικά ιδρύματα ή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή από εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων.

5.    Δικαστήριο: Μέχρι το τέλος του 2018 θα διοριστούν ειδικοί δικαστές οι οποίοι θα είναι υπεύθυνοι για τη διεκπεραίωση (i) οικονομικών διαφορών μεταξύ του δανειολήπτη και του πιστωτή σχετικά με το ποσό της καθυστερημένης ή υπέρβασης πιστωτικής διευκόλυνσης και (ii) τις σχετικές με το αποκλεισμό διαφορές. Οι αιτήσεις ή οι προσφυγές που κατατίθενται στο Επαρχιακό Δικαστήριο σε σχέση με τις παραγράφους (i) και (ii) εξετάζονται και ολοκληρώνονται εντός εξήντα (60) ημερών από την υποβολή τους.

Σχέδιο ΕΣΤΙΑ
Ο δεύτερος πυλώνας της στρατηγικής της κυβέρνησης αντιμετωπίζει το πιο δύσκολο τμήμα των ΜΕΧ, τα ενυπόθηκα δάνεια που εξασφαλίζονται με την κύρια κατοικία. Με την κατανομή των βαρών, θα ενθάρρυνε τα νοικοκυριά ή τις ΜμΕ να εξοφλήσουν τα δάνειά τους, συμβάλλοντας έτσι στη σταθεροποίηση του τραπεζικού τομέα. Το κράτος θα παράσχει χρηματοδοτική συνδρομή στους συμμετέχοντες δανειολήπτες, καλύπτοντας το ένα τρίτο των αναδιαρθρωμένων υποχρεώσεων αποπληρωμής του δανείου από τους δανειολήπτες. Τα επιλέξιμα δάνεια θα πρέπει να πληρούν ορισμένα κριτήρια, μεταξύ των οποίων: Τα επιλέξιμα δάνεια θα πρέπει να συνδέονται με την πρώτη κατοικία του δανειολήπτη με τρέχουσα ανοικτή αξία αγοράς που δεν ξεπερνά τα 350.000 ευρώ. Το 20% τουλάχιστον του συνολικού υπολοίπου των πιστωτικών ανοιγμάτων του δανειολήπτη είναι πάνω από 90 ημέρες καθυστέρησης στις 30 Σεπτεμβρίου 2017. Οι δανειολήπτες θα πρέπει να πληρούν ένα σύνολο κριτηρίων εισοδήματος και περιουσιακών στοιχείων.

Με βάση τις πρόνοιες του ΕΣΤΙΑ, τα τραπεζικά ιδρύματα που θα συμμετέχουν καθώς και οι εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων θα υποχρεωθούν να αναδιαρθρώσουν τα επιλέξιμα δάνεια και να προσφέρουν αναδιάρθρωση δανείων στους δανειολήπτες σε:

(1) συνολικό ποσό δανείου ίσο με το χαμηλότερο είτε (i) την ανοικτή εμπορική αξία της κύριας κατοικίας, ή (ii) το εκκρεμές συμβατικό ποσό του επιλέξιμου δανείου,
(2) το ευέλικτο επιτόκιο με βάση το Euribor 6 μηνών συν περιθώριο 2,5% (μέγιστο 3,5%).
(3) μέγιστη διάρκεια 25 ετών.

Το συνολικό επιλέξιμο χαρτοφυλάκιο που πληροί τα παραπάνω κριτήρια υπολογίζεται σε €3,4 δις. Το σύστημα μπορεί να οδηγήσει σε μέγιστη μείωση του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά περίπου 17%.

Η εφαρμογή του σχεδίου θα περιλαμβάνει, από δημοσιονομικής άποψης, ετήσιες πληρωμές ύψους 33 εκατ. ευρώ κατά μέσο όρο για περίοδο 25 ετών (συσσωρευμένα έξοδα €814 εκατ.).

Το ΕΣΤΙΑ αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία την 1η Ιανουαρίου 2019.

Κρατική Τράπεζα
Η κυβέρνηση, ως κύριος μέτοχος της ΣΚΤ, προχώρησε στην πώληση μέρους των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων της τράπεζας στην Ελληνική Τράπεζα. Τα εναπομένοντα περιουσιακά στοιχεία (ΜΕΧ και άλλα μη βασικά περιουσιακά στοιχεία) καθώς και η κατάθεση του Κράτους όπως και κάποιες άλλες υποχρεώσεις παρέμειναν στην εναπομείνουσα οντότητα προκειμένου να τύχει διαχείρισης με απώτερο στόχο την ανάκτηση της υποστήριξης του κράτους.

Σύμφωνα με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η εναπομείνουσα οντότητα έχει παραδώσει την τραπεζική της άδεια Συναλλαγής και έχει εξέλθει από την αγορά, ενώ η θυγατρική της, η οποία έχει συσταθεί, έχει λάβει άδεια από την ΚΤΚ ως πιστωτική εταιρεία με μοναδικό σκοπό τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων που παραμένουν στην ιδιοκτησία της, με σκοπό τη μεγιστοποίηση της αξίας τους.

Η διακυβέρνηση της εναπομένουσας οντότητας θα βασίζεται στις βέλτιστες πρακτικές και την επαγγελματική διαχείριση και η καθημερινή διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων θα γίνεται από μια ιδιωτική εξειδικευμένη εταιρεία εξυπηρέτησης χωρίς οικονομικούς δεσμούς με το κράτος.