KPMG: Έτος σημαντικών προκλήσεων το 2018
13:18 - 28 Δεκεμβρίου 2017

Το 2018 φαντάζει ακόμη ένα έτος σημαντικών προκλήσεων, σύμφωνα με την ανάλυση που υπογράφουν ο διοικητικός σύμβουλος Τάσος Γιασεμίδης και ο Assistant Manager Παναγιώτης Γρηγοριάδης της KPMG Κύπρου.
Όπως σημειώνεται, με τις παγκόσμιες εμπορικές συμφωνίες να τίθενται υπό αμφισβήτηση, τις συνομιλίες για την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή ένωση να μπαίνουν στο επόμενο, ουσιαστικό στάδιο, την Κίνα να διατηρεί σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης και να επενδύει σε άλλες χώρες μέσα από το πρόγραμμα «Ο Δρόμος του Μεταξιού», τις Ηνωμένες Πολιτείες να εφαρμόζουν εξωτερική πολιτική που κάποιες φορές προκαλεί ενώ την ίδια ώρα να εφαρμόζουν ένα νέο φορολογικό σύστημα που σκοπό έχει την ενίσχυση της εγχώριας οικονομίας, τις οικονομίες της Ρωσίας και της Ευρωζώνης να ανακάμπτουν, τις κεντρικές τράπεζες να αποσύρουν σταδιακά τα έκτακτα μέτρα νομισματικής πολιτικής, την κατάσταση στις Αραβικές χώρες να είναι ασταθής, τις τιμές του πετρελαίου να ανακάμπτουν, τις ισοτιμίες των κρυπτονομισμάτων να εκτοξεύονται, την τρομοκρατία να παραμένει ως ένας σημαντικός κίνδυνος, το 2018 φαντάζει ακόμη ένα έτος σημαντικών προκλήσεων.
Οι δημοσιονομικοί δείκτες στην Κύπρο παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση, με το ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ να βρίσκεται κοντά στο 4%, το δημόσιο χρέος να μειώνεται μετά από μια πενταετία κάτω από το 100% του ΑΕΠ, την ανεργία να παρουσιάζει πτωτική τάση και τη χώρα να αποκτά πρόσβαση στις διεθνείς αγορές με χαμηλό επιτόκιο, εκμεταλλευόμενη και το διεθνές περιβάλλον χαμηλού κόστους χρήματος.
Ο τομέας των υπηρεσιών παρουσιάζει σταδιακή ανάκαμψη, δεδομένου του ότι παρατηρείται αύξηση στις εγγραφές εταιρειών. Σημειώνεται ότι αυτό ήταν αφενός, αποτέλεσμα της βελτίωσης του δείκτη εμπιστοσύνης προς την κυπριακή οικονομία και αφετέρου, της φορολογικής μεταρρύθμισης που υιοθετήθηκε. Την ίδια στιγμή η Κύπρος ενισχύεται ως ένα διεθνές κέντρο ναυτιλιακών εταιρειών. Ο αριθμός των πλοίων που εγγράφονται στο κυπριακό νηολόγιο είναι μεγάλος, ενώ ακόμη μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των εταιρειών πλοιο-διαχείρισης που επιλέγουν το νησί ως τη βάση τους.
Τα στοιχεία δείχνουν πως ο τουρισμός αναμένεται να διανύσει ακόμη μία καλή χρονιά, με τους επιχειρηματίες του κλάδου να αξιοποιούν τα κίνητρα που παραχωρήθηκαν από την πολιτεία. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στα θετικά καταγράφονται η δημιουργία των μαρίνων και η αναμενόμενη λειτουργία πολυθεματικού καζίνου.
Όπως καταδεικνύεται από τα στατιστικά στοιχεία του Τμήματος Κτηματολογίου η αγορά ακινήτων βελτιώνεται. Αύξηση παρατηρήθηκε και στον αριθμό των πωλητήριων εγγράφων αλλά και των αδειών οικοδομής, σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας. Μέσω της παροχής συγκεκριμένων κινήτρων, η χώρα κατάφερε να προσελκύσει σημαντικό αριθμό ατόμων υψηλής εισοδηματικής τάξης από πολλές χώρες του κόσμου για επενδύσεις ή/και εγκατάσταση, ενώ πρόκληση για το 2018 αποτελεί η επιβολή του ΦΠΑ στις πωλήσεις οικοδομήσιμης γης.
Σημειώνεται όμως ότι οι προκλήσεις παραμένουν σημαντικές, με το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων να επηρεάζει σημαντικά την εξέλιξη τόσο του χρηματοπιστωτικού τομέα, ο οποίος πέρασε τα τελευταία χρόνια από μια μεγάλη πορεία αναδιάρθρωσης αλλά και της οικονομίας γενικότερα. Τα πολύ υψηλά ποσοστά ιδιωτικού δανεισμού δυσχεραίνουν τις προσπάθειες που γίνονται σε ό,τι αφορά τις αναδιαρθρώσεις, καθώς και τις προσπάθειες διοχέτευσης ρευστότητας στην αγορά μέσω χορήγησης νέων πιστώσεων. Η δημιουργία δευτερογενούς αγοράς χρηματοδοτικών πιστώσεων αναμένεται να αποτελέσει τη νέα προσπάθεια μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Το πρόβλημα αυτό δεν αποτελεί αποκλειστικά κυπριακό πρόβλημα και το 2018 αναμένεται να είναι έτος πιο αποφασιστικών δράσεων για αντιμετώπιση του.
Πέντε χρόνια μετά τις αποφάσεις του Μαρτίου του 2013 η κυπριακή οικονομία ανακάμπτει, με το μεγάλο στοίχημα να παραμένει η συνέχιση μιας βιώσιμης ανάπτυξης μακριά από οποιαδήποτε γραφειοκρατικά εμπόδια. Δυστυχώς αρκετές μεταρρυθμίσεις δεν έχουν προχωρήσει ενώ για άλλες, παρά την ψήφιση των νομοσχεδίων, η εφαρμογή τίθεται εν αμφιβόλω. Την ίδια στιγμή απαιτείται η σωστή αξιολόγηση των κινήτρων που παραχωρήθηκαν όταν η οικονομία βρισκόταν σε ύφεση. Πρέπει να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα, αλλά περισσότερο οι κίνδυνοι ώστε να μην υπάρχουν αρνητικές συνέπειες στην οικονομία.
Το 2018 αναμένεται να είναι ακόμη ένα έτος προκλήσεων και ευκαιριών, τόσο στον οικονομικό όσο και στον πολιτικό τομέα. Οι νέες γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ ενισχύουν τη χώρα, την ίδια ώρα που αυτή καλείται να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις των μη εξυπηρετούμενων δανείων και των κινδύνων που δημιουργούνται από το εξωτερικό περιβάλλον".
Όπως σημειώνεται, με τις παγκόσμιες εμπορικές συμφωνίες να τίθενται υπό αμφισβήτηση, τις συνομιλίες για την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή ένωση να μπαίνουν στο επόμενο, ουσιαστικό στάδιο, την Κίνα να διατηρεί σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης και να επενδύει σε άλλες χώρες μέσα από το πρόγραμμα «Ο Δρόμος του Μεταξιού», τις Ηνωμένες Πολιτείες να εφαρμόζουν εξωτερική πολιτική που κάποιες φορές προκαλεί ενώ την ίδια ώρα να εφαρμόζουν ένα νέο φορολογικό σύστημα που σκοπό έχει την ενίσχυση της εγχώριας οικονομίας, τις οικονομίες της Ρωσίας και της Ευρωζώνης να ανακάμπτουν, τις κεντρικές τράπεζες να αποσύρουν σταδιακά τα έκτακτα μέτρα νομισματικής πολιτικής, την κατάσταση στις Αραβικές χώρες να είναι ασταθής, τις τιμές του πετρελαίου να ανακάμπτουν, τις ισοτιμίες των κρυπτονομισμάτων να εκτοξεύονται, την τρομοκρατία να παραμένει ως ένας σημαντικός κίνδυνος, το 2018 φαντάζει ακόμη ένα έτος σημαντικών προκλήσεων.
Οι δημοσιονομικοί δείκτες στην Κύπρο παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση, με το ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ να βρίσκεται κοντά στο 4%, το δημόσιο χρέος να μειώνεται μετά από μια πενταετία κάτω από το 100% του ΑΕΠ, την ανεργία να παρουσιάζει πτωτική τάση και τη χώρα να αποκτά πρόσβαση στις διεθνείς αγορές με χαμηλό επιτόκιο, εκμεταλλευόμενη και το διεθνές περιβάλλον χαμηλού κόστους χρήματος.
Ο τομέας των υπηρεσιών παρουσιάζει σταδιακή ανάκαμψη, δεδομένου του ότι παρατηρείται αύξηση στις εγγραφές εταιρειών. Σημειώνεται ότι αυτό ήταν αφενός, αποτέλεσμα της βελτίωσης του δείκτη εμπιστοσύνης προς την κυπριακή οικονομία και αφετέρου, της φορολογικής μεταρρύθμισης που υιοθετήθηκε. Την ίδια στιγμή η Κύπρος ενισχύεται ως ένα διεθνές κέντρο ναυτιλιακών εταιρειών. Ο αριθμός των πλοίων που εγγράφονται στο κυπριακό νηολόγιο είναι μεγάλος, ενώ ακόμη μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των εταιρειών πλοιο-διαχείρισης που επιλέγουν το νησί ως τη βάση τους.
Τα στοιχεία δείχνουν πως ο τουρισμός αναμένεται να διανύσει ακόμη μία καλή χρονιά, με τους επιχειρηματίες του κλάδου να αξιοποιούν τα κίνητρα που παραχωρήθηκαν από την πολιτεία. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στα θετικά καταγράφονται η δημιουργία των μαρίνων και η αναμενόμενη λειτουργία πολυθεματικού καζίνου.
Όπως καταδεικνύεται από τα στατιστικά στοιχεία του Τμήματος Κτηματολογίου η αγορά ακινήτων βελτιώνεται. Αύξηση παρατηρήθηκε και στον αριθμό των πωλητήριων εγγράφων αλλά και των αδειών οικοδομής, σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας. Μέσω της παροχής συγκεκριμένων κινήτρων, η χώρα κατάφερε να προσελκύσει σημαντικό αριθμό ατόμων υψηλής εισοδηματικής τάξης από πολλές χώρες του κόσμου για επενδύσεις ή/και εγκατάσταση, ενώ πρόκληση για το 2018 αποτελεί η επιβολή του ΦΠΑ στις πωλήσεις οικοδομήσιμης γης.
Σημειώνεται όμως ότι οι προκλήσεις παραμένουν σημαντικές, με το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων να επηρεάζει σημαντικά την εξέλιξη τόσο του χρηματοπιστωτικού τομέα, ο οποίος πέρασε τα τελευταία χρόνια από μια μεγάλη πορεία αναδιάρθρωσης αλλά και της οικονομίας γενικότερα. Τα πολύ υψηλά ποσοστά ιδιωτικού δανεισμού δυσχεραίνουν τις προσπάθειες που γίνονται σε ό,τι αφορά τις αναδιαρθρώσεις, καθώς και τις προσπάθειες διοχέτευσης ρευστότητας στην αγορά μέσω χορήγησης νέων πιστώσεων. Η δημιουργία δευτερογενούς αγοράς χρηματοδοτικών πιστώσεων αναμένεται να αποτελέσει τη νέα προσπάθεια μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Το πρόβλημα αυτό δεν αποτελεί αποκλειστικά κυπριακό πρόβλημα και το 2018 αναμένεται να είναι έτος πιο αποφασιστικών δράσεων για αντιμετώπιση του.
Πέντε χρόνια μετά τις αποφάσεις του Μαρτίου του 2013 η κυπριακή οικονομία ανακάμπτει, με το μεγάλο στοίχημα να παραμένει η συνέχιση μιας βιώσιμης ανάπτυξης μακριά από οποιαδήποτε γραφειοκρατικά εμπόδια. Δυστυχώς αρκετές μεταρρυθμίσεις δεν έχουν προχωρήσει ενώ για άλλες, παρά την ψήφιση των νομοσχεδίων, η εφαρμογή τίθεται εν αμφιβόλω. Την ίδια στιγμή απαιτείται η σωστή αξιολόγηση των κινήτρων που παραχωρήθηκαν όταν η οικονομία βρισκόταν σε ύφεση. Πρέπει να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα, αλλά περισσότερο οι κίνδυνοι ώστε να μην υπάρχουν αρνητικές συνέπειες στην οικονομία.
Το 2018 αναμένεται να είναι ακόμη ένα έτος προκλήσεων και ευκαιριών, τόσο στον οικονομικό όσο και στον πολιτικό τομέα. Οι νέες γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ ενισχύουν τη χώρα, την ίδια ώρα που αυτή καλείται να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις των μη εξυπηρετούμενων δανείων και των κινδύνων που δημιουργούνται από το εξωτερικό περιβάλλον".