Υπερχρεωμένα παραμένουν τα κυπριακά νοικοκυριά

Τα εγχώρια νοικοκυριά και οι μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις, εξακολουθούν να είναι υπερχρεωμένες, μολονότι τα πιο πρόσφατα στοιχεία υποδηλώνουν μια μείωση στα επίπεδα του χρέους τους. Το χρέος του μη χρηματοοικονομικού ιδιωτικού τομέα έφθασε στο 265,4% του ΑΕΠ στο τέλος Μαρτίου 2017, έχοντας σημειώσει πτώση από 268,3% το προηγούμενο τρίμηνο. Οι δείκτες χρέους των νοικοκυριών και των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων, παρουσιάζουν σταδιακή μείωση στο 121,2% και 144,% του ΑΕΠ αντίστοιχα στο τέλος Μαρτίου 2017, σε σύγκριση 126,8% και 147,9% του ΑΕΠ αντίστοιχα στο τέλος Μαρτίου 2016. Οι τραπεζικές χορηγήσεις προς τον εγχώριο μη χρηματοοικονομικό ιδιωτικό τομέα, μειώθηκαν στο επίπεδο του 221,1% του ΑΕΠ στο τέλος Μαρτίου 2017 σε σύγκριση με 225,8% στο τέλος Δεκεμβρίου 2016. 

Τα καθαρά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού (καθαρή αξία) των νοικοκυριών, μειώθηκαν στο 110,0% του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο του 2017 σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο (113,7% του ΑΕΠ). Τα καθαρά χρηματοοικονομικά στοιχεία παθητικού των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων, παρέμειναν υψηλά στο 204,7% του ΑΕΠ στο τέλος Μαρτίου του 2017, παρουσιάζοντας μικρή αύξηση από το προηγούμενο τρίμηνο (202,1%). Η αύξηση του ΑΕΠ στηρίχθηκε, κατά κύριο λόγο, στην άνοδο της εγχώριας ζήτησης καθώς και στις καθαρές εξαγωγές, ενώ ταυτόχρονα υποβοηθήθηκε και από τα χαμηλά δανειστικά επιτόκια. Στην αγορά ακινήτων, ο δείκτης τιμών ακινήτων της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ) κατέγραψε ελαφρά αύξηση σε ετήσια βάση, ενώ άνοδο κατέγραψε και ο δείκτης παραγωγής στις κατασκευές, για έβδομο συνεχές τρίμηνο, αντανακλώντας τη βελτίωση που παρατηρείται στην κατασκευαστική βιομηχανία. 

Συγκεκριμένα, ο δείκτης παραγωγής στις κατασκευές, αυξήθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2017 κατά 36,5% σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2016. Σύμφωνα με τις αναθεωρημένες προβλέψεις της ΚΤΚ του Ιουνίου 2017, το πραγματικό ΑΕΠ για ολόκληρο το 2017 αναμένεται να αυξηθεί κατά 3,1%σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο. Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ προβλέπεται να κυμανθεί περίπου στα ίδια επίπεδα το 2018 και το 2019, αντανακλώντας κυρίως την αναμενόμενη ισχυρή ιδιωτική κατανάλωση και επενδύσεις.

Στον τραπεζικό τομέα, οι μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις παραμένουν η μεγαλύτερη πρόκληση. Παρά τις βελτιώσεις στα νομικά μέσα που διέπουν τις εκποιήσεις και το νέο πλαίσιο αφερεγγυότητας, η πρόοδος που έχουν σημειώσει τα πιστωτικά ιδρύματα ως προς τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων δεν είναι ικανοποιητική. 

Οι μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις σε απόλυτους αριθμούς, έφθασαν στο υψηλότερο σημείο τον Φεβρουάριο του 2015, και έχουν σημειώσει μείωση από τότε. Η μείωση των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων αναμένεται να βοηθήσει να απελευθερωθούν αναγκαίοι πόροι στο τραπεζικό σύστημα για τη χρηματοδότηση της οικονομικής δραστηριότητας. Ωστόσο, η πορεία αποκλιμάκωσης των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων πρέπει να επιταχυνθεί. 

Στο νομοθετικό πεδίο, η νομοθεσία για την επίσπευση της μεταβίβασης των τίτλων ιδιοκτησίας έχει ήδη τεθεί σε ισχύ. Ενώ, αναμένεται ότι το νομοσχέδιο για την τιτλοποίηση χορηγήσεων από τα πιστωτικά ιδρύματα, θα τεθεί εντός του τρέχοντος έτους ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων για ψήφιση.