Κρατικό μισθολόγιο και προσλήψεις στην ΕΦ αυξάνουν τις δαπάνες

Μικρή αύξηση των δημοσίων δαπανών και οριακό έλλειμμα προβλέπει ο προτεινόμενος προϋπολογισμός για το 2017, ο οποίος παρουσιάστηκε ενώπιον της επιτροπής οικονομικών της Βουλής. 

Σύμφωνα με τις αναθεωρημένες μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών, οι οποίες παρουσιάστηκαν από τον αρμόδιο υπουργό, το δημοσιονομικό ισοζύγιο κατά το 2017 προβλέπεται να είναι ελλειμματικό κατά 0,6%, ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σχέση με 0,3% το 2016, ενώ για το 2018 προβλέπεται ότι θα είναι οριακά ελλειμματικό της τάξης του -0,1%.

Αναλύοντας τα στοιχεία για τα δημόσια οικονομικά, ο Χάρης Γεωργιάδης ανέφερε ότι το πρωτογενές ισοζύγιο εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει το 2017 μικρό πλεόνασμα σε ποσοστό 2%, για να αυξηθεί ακόμα περισσότερο στο 2,5% το 2018 και 3,4% το 2019.

Εξάλλου, το δημόσιο χρέος αναμένεται να ανέλθει την επόμενη χρονιά στο 105,3% του ΑΕΠ, ενώ αισθητή μείωση υπολογίζεται να καταγραφεί το 2018, με το χρέος να συρρικνώνεται στο 101,7% του ΑΕΠ.

Σημαντικές πρόνοιες του προτεινόμενου προϋπολογισμό του 2017 θεωρούνται η κατάργηση της έκτακτης φορολογίας επί της απασχόλησης, η μόνιμη μείωση των μεταβιβαστικών τελών κατά 50%, όπως επίσης και η πλήρης κατάργηση των €30 εκατ. που είχαν απομείνει ως φορολογία ακίνητης ιδιοκτησίας.

Δαπάνες λόγω προσαυξήσεων και ΕΦ
Μικρή αύξηση στις δημόσιες δαπάνες προβλέπονται στον πρώτο προϋπολογισμό μετά την έξοδο της Κύπρου από το μνημόνιο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι δαπάνες της γενικής κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα αυξηθούν το 2017 κατά 2,6%, φτάνοντας στα €7,06 δισ. σε σχέση με €6,89 δισ. το 2016. Η αύξηση οφείλεται αφενός κυρίως στην αύξηση των δαπανών για το προσωπικό, εξαιτίας της λήξης του παγώματος παραχώρησης προσαυξήσεων και ΑΤΑ στους μισθούς αξιωματούχων και εργοδοτουμένων αλλά και συντάξεων στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, και αφετέρου λόγω πρόσληψης 3.000 επαγγελματιών οπλιτών στην Εθνική Φρουρά.

Από τις συνολικές εκτιμώμενες δαπάνες του 2017, ποσό €2,56 δισ. αναμένεται να διοχετευθεί στις κοινωνικές παροχές σε σχέση με €2,53 δισ. το 2016, σημειώνοντας αύξηση 1,2%, ενώ ποσό €2,34 δισ. θα διοχετευθεί στις απολαβές προσωπικού, οι οποίες υπολογίζεται να είναι αυξημένες κατά 3,7% σε σύγκριση με το 2016 (€2,25 δισ. ευρώ). Την ίδια ώρα, οι πληρωτέοι τόκοι προβλέπεται να μειωθούν κατά 0,2%, φτάνοντας στα €464 εκατ. το 2017 έναντι €463 εκατ. το 2016.

Με βάση το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο 2017-2019, οι συνολικές δαπάνες για τα έτη 2018 και 2019 αναμένεται να ανέλθουν στα €7.298 εκατ. και €7.552 εκατ. αντίστοιχα.

Έσοδα από κοινωνικές εισφορές
Αυξημένα αναμένεται να είναι και τα έσοδα της γενικής κυβέρνησης για την επόμενη χρονιά, τα οποία εκτιμώνται στα €6,96 δισ. έναντι €6,83 δισ. το 2016, σημειώνοντας αύξηση σε ποσοστό 1,8%.

Η αύξηση οφείλεται κυρίως στην αύξηση των κοινωνικών εισφορών σε ποσοστό 2,1%, που αναμένεται να ανέλθουν στα €1,56 δισ., καθώς και στην αύξηση των φόρων παραγωγής και εισαγωγών της τάξης του 1,7%, που αναμένεται να φτάνουν τα €2,69 δισ.
 
Από την άλλη, τα έσοδα από φόρους σε εισόδημα και περιουσία παραμένουν σταθερά. Παράλληλα, τα προβλεπόμενα έσοδα για το 2018 υπολογίζονται να ανέλθουν στα €7.274 εκατ. και το 2019 στα €7.692 εκατ., σημειώνοντας αύξηση ύψους 4,5% και 5,7% αντίστοιχα.

Μείωση της ανεργίας και θετικός πληθωρισμός
Με θετικούς ρυθμούς αναμένεται να αναπτυχθεί η κυπριακή οικονομία και το 2017, επιβεβαιώνοντας τα θετικά πρόσημα του 2016. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, ο ρυθμός ανάπτυξης για το 2016 υπολογίζεται στο 2,7%, ενώ για το 2017 εκτιμάται να διαμορφωθεί στο 2,8% για να διατηρηθεί στα ίδια επίπεδα τόσο το 2018 όσο το 2019. 

Εξάλλου, όπως ο υπουργός Οικονομικών επεσήμανε ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής οικονομικών, το 2016 προβλέπεται να είναι η τελευταία χρονιά αρνητικού πληθωρισμού, ο οποίος αναμένεται να διαμορφωθεί στο -0,9% σε σχέση με -1,5% το 2015. Ωστόσο, για το 2017 ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα επιστρέψει σε θετικά πρόσημα, φτάνοντας το 0,5%, ενώ για το 2018 και το 2019 προβλέπεται να ανέλθει στο 1,5% και 2% αντίστοιχα.

Από την άλλη, περαιτέρω υποχώρηση της ανεργίας αναμένει για το 2017 το Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο εκτιμά ότι θα φτάσει το 11% σε σχέση με 12,5% το 2016, προβλέποντας ταυτόχρονα πιο ουσιαστική μείωση τόσο το 2018 όσο και το 2019 σε ποσοστό 10% και 9% αντίστοιχα. Εντούτοις, η απασχόληση εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 2,2% το 2016 και κατά 2% το 2017, ενώ προβλέπεται να μειωθεί τόσο το 2018 όσο και το 2019.

Προχωρούν οι ιδιωτικοποιήσεις
Δεν αλλάζει το πλάνο της κυβέρνησης σχετικά με τις αποκρατικοποιήσεις, όπως ξεκαθάρισε ο Χάρης Γεωργιάδης, σημειώνοντας ότι ορισμένες εξ αυτών έχουν ξεκινήσει να υλοποιούνται ή βρίσκονται σε τροχιά υλοποίησης, όπως η εμπορική αξιοποίηση του λιμανιού Λεμεσού από ξένους επενδυτές και η διενέργεια πτήσεων από ρωσικό αερομεταφορέα με το λογότυπο των Κυπριακών Αερογραμμών.

Ταυτόχρονα, χαρακτήρισε ως σημαντικές επενδύσεις στην κυπριακή οικονομία τα έργα ανάπλασης αστικών κέντρων, την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών στη μαρίνα Αγίας Νάπας, την επικείμενη έναρξη εντός του 2017 των εργασιών για τα περιφερειακά καζίνο, όπως επίσης και την αναμενόμενη θετική κατάληξη όσον αφορά στην ανάπτυξη του λιμανιού Λάρνακας και την αξιοποίηση των προεδρικών κατοικιών στο Τρόοδος.

Ο παράγων Κυπριακό
Την ανάγκη διασφάλισης ότι οι οικονομικές πτυχές της λύσης του Κυπριακού θα επιβεβαιώσουν τις αναμενόμενες θετικές προοπτικές στον τομέα της οικονομίας σημείωσε ο υπουργός Οικονομικών, διευκρινίζοντας ότι το κεφάλαιο της οικονομίας δεν είναι ούτε εύκολο ούτε δευτερεύον. Σε εξέλιξη βρίσκονται σχετικές μελέτες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα, οι οποίες δεν έχουν ολοκληρωθεί.

Κοντά και μακριά από την επενδυτική βαθμίδα
Να συνεχιστεί η μεταρρυθμιστική προσπάθεια προκειμένου να σταλεί εκ νέου θετικό μήνυμα προς τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης κάλεσε για ακόμα μία φορά ο Χάρης Γεωργιάδης. Υπενθυμίζοντας ότι μετά τις συνεχείς υποβαθμίσεις η κυπριακή οικονομία είχε φτάσει μέχρι και 12 βαθμίδες κάτω από την επενδυτική βαθμίδα, ανέφερε ότι από τον Ιούλιο του 2013 ξεκίνησε πορεία σταδιακών αναβαθμίσεων, με αποτέλεσμα το αξιόχρεο της κυπριακής οικονομίας να φτάσει δύο βαθμίδες πριν από την επενδυτική. 

Ερωτηθείς για το πότε αναμένεται η οικονομία να επιστρέψει σε επενδυτική βαθμίδα, εξέφρασε αισιοδοξία ότι αυτό εκτιμάται ότι θα γίνει σύντομα, νοουμένου ότι συνεχιστούν κανονικά οι μεταρρυθμίσεις, προειδοποιώντας ότι «η αξιοπιστία δύσκολα κερδίζεται και εύκολα χάνεται». Την ίδια ώρα χαιρέτισε τη μείωση των κρατικών εγγυήσεων κατά το 1/3, επισημαίνοντας ότι ήδη εφαρμόζεται αυστηρή πολιτική παρακολούθησης και διαχείρισης των εν λόγω εγγυήσεων. 

Νέα δάνεια παρά τα NPLs
Το €1 δισ. ξεπερνούν τα νέα δάνεια που παραχωρήθηκαν στον ιδιωτικό τομέα από την αρχή της χρονιάς μέχρι και τον Σεπτέμβριο, την ώρα που μείωση καταγράφεται στα παλαιά δάνεια. Επισημαίνοντας ότι ο όγκος των μη εξυπηρετούμενων δανείων παραμένει σοβαρό πρόβλημα και πρόκληση, ο κ. Γεωργιάδης ανέφερε ότι δεν υπάρχουν πολλά που απομένουν να γίνουν από πλευράς του κράτους, καθώς έχουν θεσπιστεί οι νομοθετικές ρυθμίσεις, οι εποπτικοί κανόνες έχουν διαμορφωθεί αναλόγως και οι τράπεζες έχουν δημιουργήσει ειδικές μονάδες με στόχο τη διαχείριση του προβλήματος.

«Αυτό που χρειάζεται είναι η σταθερή ανάκαμψη της οικονομίας, η μείωση της ανεργίας, που θα ενισχύσει τη δυνατότητα εξυπηρέτησης των υφιστάμενων δανείων, όπως επίσης και η συνέχιση των αναδιαρθρώσεων», είπε σχετικά, αποκλείοντας επί του παρόντος τη συμμετοχή του κράτους σε ενδεχόμενη δημιουργία ταμείου για αντιμετώπιση των εξυπηρετούμενων δανείων.

Δεν χρειάζεται κεφάλαια ο Συνεργατισμός, αλλά…
Την εκτίμηση ότι ο Συνεργατισμός δεν θα χρειαστεί επιπρόσθετα κεφάλαια το αμέσως επόμενο διάστημα εξέφρασε ο υπουργός Οικονομικών, διευκρινίζοντας, όμως ότι «κανείς δεν είναι σε θέση να προβλέψει κατά πόσο και πότε ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα θα χρειαστεί κεφάλαια, κυρίως επειδή οι εποπτικοί κανόνες συνεχώς μεταβάλλονται και ο εποπτικός πήχης ψηλώνει». Όπως είπε, αυτό δεν εξαρτάται από τις κυβερνήσεις, αλλά από τις ανεξάρτητες εποπτικές αρχές, οι οποίες δύνανται να μεταβάλουν τις κεφαλαιακές απαιτήσεις. 

Σχολιάζοντας την πρόταση του ΑΚΕΛ για πάγωμα της πώλησης των μετοχών που κατέχει το κράτος στη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα μέχρι το τέλος του 2018, τόνισε ότι το κάθε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα θα πρέπει να είναι σε θέση ανά πάσα στιγμή να ενισχύσει την κεφαλαιακή του θέση. «Οποιεσδήποτε ρυθμίσεις απαγορεύουν κάτι τέτοιο, θα ισοδυναμούσαν με στέρηση του οξυγόνου την στιγμή που θα το χρειαζόταν ο Συνεργατισμός», εξήγησε ο κ. Γεωργιάδης.