Τι προβλέπει η συμφωνία Ισραήλ – Κοινοπραξίας φυσικού αερίου

Μέσα σε διάστημα πέντε ετών αναμένεται να έχει μπει σε παραγωγή η μεγαλύτερη πρόσφατη υπεράκτια ανακάλυψη κοιτάσματος φυσικού αερίου στον κόσμο, το περίφημο πεδίο Λεβιάθαν, που βρίσκεται εντός των χωρικών υδάτων του Ισραήλ, στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.

Αυτός είναι και ένας από τους όρους που συμφωνήθηκε προ ημερών μεταξύ της ισραηλινής κυβέρνησης και της κοινοπραξίας που εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα αερίου της χώρας, στο πλαίσιο της αντιμονοπωλιακής έρευνας που ξεκίνησε από τις ισραηλινές αρχές. 

Πιο αναλυτικά, η συμφωνία της κυβέρνησης του Ισραήλ με την κοινοπραξία που εκμεταλλεύεται τα πεδία φυσικού αερίου της χώρας περιλαμβάνει τρία βασικά στοιχεία:

Το πρώτο αφορά στην τιμή και στις συμβάσεις που θα υπογραφούν από τους εταίρους του πεδίου Ταμάρ με τους ηλεκτροπαραγωγούς για την αγορά του φυσικού αερίου και η οποία σε πρώτη φάση δε θα μπορεί να είναι μεγαλύτερη από 5 δολάρια/mbtu (βρετανική μονάδα θερμότητας). Η τιμή μπορεί να φτάσει έως και τα 4,7 δολάρια για να σκαρφαλώσει σε βάθος χρόνου μέχρι το 2030 μέχρι τα 6,4 δολάρια/mbtu λόγω των όρων της σύμβασης.

Το δεύτερο στοιχείο, που έχει και τη μεγαλύτερη γεωπολιτική και γεωστρατηγική σημασία για την περιοχή της ανατολικής Μεσογείου είναι ότι καθορίζονται οι ημερομηνίες ορόσημα για το πεδίο του Λεβιάθαν, το οποίο ακόμη παραμένει ανεκμετάλλευτο. Μόλις ξεκινήσει η εκμετάλλευσή του αναμένεται να αναδειχθεί μακράν το μεγαλύτερο κοίτασμα όχι μόνο του Ισραήλ αλλά συνολικά της περιοχής της Μεσογείου. Αυτό που προβλέπει το αναθεωρημένο πλάνο της συμφωνίας είναι ότι θα πρέπει να δαπανηθούν από την κοινοπραξία εκμετάλλευσης του κοιτάσματος όχι λιγότερα από 1,5 δις δολάρια ετησίως μέσα στην επόμενη διετία. Στόχος είναι να ξεκινήσει η παραγωγή φυσικού αερίου μέσα σε διάστημα 5 ετών. Εάν δεν συμβεί αυτό η κοινοπραξία (NobleEnergy, DelekDrilling, Anver Oil Exploration και Ratio Oil Exploration) θα βρεθεί αντιμέτωπη με σοβαρές κυρώσεις.

Το τρίτο στοιχείο της συμφωνίας είναι η δέσμευση της ισραηλινής κυβέρνησης απέναντι στους εταίρους της κοινοπραξίας ότι το θεσμικό και οικονομικό πλαίσιο λειτουργίας της βιομηχανίας φυσικού αερίου του Ισραήλ θα παραμείνουν αμετάβλητα για τα επόμενα 10 έως 15 χρόνια. 

Εξάλλου, σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας, προβλέπονται υποχρεωτικές πωλήσεις μεριδίων που κατέχουν οι εταιρείες σε άλλα κοιτάσματα. Έτσι για παράδειγμα ο Όμιλος Delek θα πουλήσει τα δικαιώματά του στα κοιτάσματα "Ταμάρ", "Καρίς" και "Τανίν" μέσα στα επόμενα έξι χρόνια, ενώ η Noble Energy θα μειώσει σταδιακά τη συμμετοχή της στο "Ταμάρ", σε ποσοστό που δεν θα ξεπερνά το 25%. 

Παράλληλα, η συμφωνία αναμένεται να ξεπαγώσει το deal για εξαγωγές φυσικού αερίου από το πεδίο Tamar προς τις εγκαταστάσεις που λειτουργούν από την ισπανική Union Fenosa στην Αίγυπτο. Το αέριο αυτό προβλέπεται να επανεξαχθεί προς την Ευρώπη.

Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι,  η πιθανή ενεργοποίηση του Λεβιάθαν, ξαναφέρει στο προσκήνιο τα (ακριβότερα) σχέδια για δημιουργία τερματικού ή ακόμη και υποθαλάσσιου αγωγού προκειμένου τα αποθέματα να κατευθυνθούν για εξαγωγή προς στις ευρωπαϊκές αγορές, που αποτελούν έναν από τους κορυφαίους εμπορικούς προορισμούς για τους πωλητές αερίου, λόγω τιμών αλλά και αξιοπιστίας. 

Σε κάθε περίπτωση, η συμφωνία φαίνεται ότι θα καταστήσει διαθέσιμη μέσα σε ένα σχετικά σύντομο χρονικό ορίζοντα, μια ακόμη σημαντική πηγή προμήθειας ενέργειας για κάθε ενδιαφερόμενο και πρωτίστως για την Ευρώπη. Θυμίζουμε ότι η ΕΕ αυτή τη στιγμή αναζητεί αξιόπιστους προμηθευτές με στόχο να διαφοροποιήσει και να αυξήσει τις πηγές προμήθειας ενέργειας, στο πλαίσιο της πολιτικής για ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης.

ΠΗΓΗ: capital.gr