Οικονομική συρρίκνωση και το 2015

Συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας και για το 2015 προβλέπει το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου. «Για το 2015 οι προβλέψεις του ΚΟΕ δείχνουν ότι η οικονομική δραστηριότητα θα συνεχίσει να μειώνεται, με μικρότερους όμως ρυθμούς σε σχέση με το 2014», αναφέρει. Αντίθετα, στο μνημόνιο προβλέπεται μικρή αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ της τάξης του 0,4%. Αν και οι προβλέψεις για το 2015 συνοδεύονται από σχετικά μεγάλα περιθώρια στατιστικού σφάλματος, οι ενδείξεις για πιο παρατεταμένη ύφεση, είναι κάτι που συνάδει με τα χαρακτηριστικά της παρούσας κρίσης (όπως τα υψηλά επίπεδα ιδιωτικού και δημόσιου χρέους, οι δυσμενείς πιστωτικές συνθήκες και η απομόχλευση) που επιβαρύνουν περαιτέρω την εγχώρια ζήτηση και, κυρίως, τις επενδύσεις.

Η ύφεση στην Κυπριακή οικονομία το 2014 προβλέπεται ηπιότερη σε σχέση με το 2013. Ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές) για το 2014 εκτιμάται σε -2,7%.

Κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2014 το πραγματικό ΑΕΠ προβλέπεται να συρρικνωθεί κατά 2,7% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2013. Στο τρίτο και τέταρτο τρίμηνο του έτους η πραγματική οικονομική δραστηριότητα υπολογίζεται να μειωθεί κατά 2,3% και 1,6%, αντίστοιχα. Η ύφεση προβλέπεται να συνεχίσει και το 2015, ωστόσο η συρρίκνωση του ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα επιβραδυνθεί περαιτέρω με την πρόβλεψη για το έτος να διαμορφώνεται στο -0,7%. Το ΑΕΠ προβλέπεται να μειωθεί κατά 1,1% το πρώτο τρίμηνο του 2015 (συγκριτικά με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2014) και κατά 0,8% το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο, ενώ το τελευταίο τρίμηνο το ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2014.

Η πρόβλεψη για ηπιότερη ύφεση το 2014 οφείλεται στην επιβράδυνση της συρρίκνωσης του ΑΕΠ και την περαιτέρω βελτίωση των οικονομικών συνθηκών στην ΕΕ το πρώτο τρίμηνο του 2014. Διάφοροι εγχώριοι προπορευόμενοι δείκτες, που σχετίζονται με την πραγματική δραστηριότητα και την αγορά εργασίας, συνέχισαν να βελτιώνονται κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014, με αποτέλεσμα λιγότερο αρνητικές προβλέψεις σε σχέση με το προηγούμενο τεύχος του δελτίου. Άλλες πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις που συνέτειναν στην εκτίμηση λιγότερο αρνητικών προβλέψεων περιλαμβάνουν: (α) την ενδυνάμωση της οικονομικής εμπιστοσύνης στην Κύπρο και την ευρωζώνη, (β) τις ευνοϊκές επιδόσεις των χρηματιστηριακών αγορών και (γ) την επιβράδυνση του ρυθμού συρρίκνωσης των καταθέσεων.

Παράλληλα όμως, οι δυσμενείς πιστωτικές συνθήκες που χαρακτηρίζονται από μείωση των δανείων και σχετικά ψηλά δανειστικά επιτόκια φαίνεται να επιβαρύνουν σημαντικά την οικονομική δραστηριότητα ειδικότερα προς το τέλος του 2014 και καθ’ όλη τη διάρκεια του 2015. Η υποχώρηση στα επιτόκια των κρατικών ομολόγων ευρωπαϊκών χωρών, συμπεριλαμβανομένου και αυτού της Κύπρου, έχουν έμμεσες θετικές επιπτώσεις στο ΑΕΠ. Παρ’ όλα αυτά, οι πρόσφατες θετικές εξελίξεις σχετικά με τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων, τους δείκτες οικονομικού κλίματος και χρηματιστηριακών αγορών δεν επαρκούν για να δώσουν προβλέψεις θετικών ρυθμών μεταβολής του ΑΕΠ για το 2015, με δεδομένες τις τρέχουσες συνθήκες στην εγχώρια πραγματική οικονομία.
Οι προβλέψεις συνοδεύονται από κινδύνους για βαθύτερη από την προβλεπόμενη ύφεση. Οι κίνδυνοι αυτοί σχετίζονται κυρίως με το εγχώριο τραπεζικό σύστημα και το διεθνές περιβάλλον. Συγκεκριμένα:
• Μια παρατεταμένη περίοδος δυσμενών εγχώριων χρηματοπιστωτικών συνθηκών πιθανόν να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις σε επενδύσεις, απασχόληση και ανάπτυξη. Τα αυξανόμενα ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων σε συνδυασμό με καθυστερήσεις στη μεταρρύθμιση του σχετικού νομικού πλαισίου και, γενικότερα, στις πολιτικές διαχείρισής τους απειλούν την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, επιδεινώνουν τις δυσμενείς πιστωτικές συνθήκες και υποσκάπτουν την εμπιστοσύνη.
• Καθυστέρηση στην προώθηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στο οικονομικό κλίμα και δυνατόν να δημιουργήσει κινδύνους για τους δημοσιονομικούς στόχους και την οικονομική δραστηριότητα.
• Νέες κυρώσεις της ΕΕ στη Ρωσία, λόγω της κρίσης στην Ουκρανία, καθώς και επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης στη Ρωσία, ίσως να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στον τομέα των διεθνών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και του τουρισμού στην Κύπρο. Επιπλέον, ασθενέστεροι από τους αναμενόμενους ρυθμοί ανάπτυξης στην ευρωζώνη θα επιδράσουν αρνητικά στην εγχώρια δραστηριότητα.

Παράγοντες που ίσως να οδηγήσουν σε ηπιότερη από την προβλεπόμενη ύφεση σχετίζονται με ενδεχόμενες επενδύσεις στους τομείς της ενέργειας και του τουρισμού, με καλύτερη από την αναμενόμενη τουριστική περίοδο, καθώς και με μεγαλύτερους από τους προβλεπόμενους ρυθμούς ανάπτυξης στο Ηνωμένο Βασίλειο.