Στο σκαμνί η Κύπρος

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει την Κύπρο στο Δικαστήριο της ΕΕ, επειδή η χώρα αυτή εφαρμόζει όρους που συνιστούν δυσμενείς διακρίσεις όσον αφορά, αφενός, τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα των κυπρίων πρώην δημοσίων υπαλλήλων που εργάζονται σε άλλο κράτος μέλος και, αφετέρου, τα δικαιώματα των εν λόγω εργαζομένων για λήψη άδειας άνευ αποδοχών. Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι διακρίσεις παραβιάζουν τους κανόνες της ΕΕ σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων.

Το πρώτο πρόβλημα αφορά τον τρόπο εφαρμογής ενός ηλικιακού κριτηρίου για τον καθορισμό των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων. Σύμφωνα με την ισχύουσα κυπριακή νομοθεσία, οι δημόσιοι υπάλληλοι που έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον πενταετή υπηρεσία και είναι άνω των 45 ετών λαμβάνουν ένα εφάπαξ ποσό κατά την αφυπηρέτησή τους, καθώς και σύνταξη όταν συμπληρώσουν το 55ο έτος της ηλικίας τους. Ωστόσο, για όσους αποχωρούν από τη δημόσια υπηρεσία πριν από την ηλικία των 45 ετών, η κατάσταση εξαρτάται από τον τόπο εργασίας τους μετά την παραίτησή τους. Ενώ οι πρώην δημόσιοι υπάλληλοι που εργάζονται στην Κύπρο δικαιούνται να λάβουν το εφάπαξ ποσό, καθώς και τη σύνταξη στα 55, όσοι αποχωρούν από τη δημόσια διοίκηση για να εργαστούν σε άλλο κράτος μέλος λαμβάνουν μόνο το εφάπαξ ποσό και χάνουν το συνταξιοδοτικό δικαίωμά τους, ακόμη και αν έχουν συμπληρώσει την ελάχιστη απαιτούμενη πενταετή υπηρεσία. Η ρύθμιση αυτή συνιστά διάκριση εις βάρος των κυπρίων δημοσίων υπαλλήλων που αποχωρούν από την κυπριακή δημόσια διοίκηση για να εργαστούν σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ.

Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι οι κύπριοι δημόσιοι υπάλληλοι που πηγαίνουν να εργαστούν σε άλλο κράτος μέλος δικαιούνται άδεια άνευ αποδοχών διάρκειας μόνο εννέα μηνών έως ότου αναγκαστούν να παραιτηθούν ή να αντιμετωπίσουν πειθαρχικά μέτρα. Αντίθετα, όσοι επιθυμούν να αλλάξουν θέση εργασίας στην Κύπρο έχουν συνήθως το δικαίωμα να λάβουν πολυετή άδεια άνευ αποδοχών, πριν αναγκαστούν να παραιτηθούν.

Τόσο το ηλικιακό κριτήριο όσο και ο κίνδυνος επιβολής πειθαρχικών μέτρων σε όσους μετακινούνται προς εργασία σε άλλο κράτος μέλος αποτρέπουν τους δημοσίους υπαλλήλους από την άσκηση του δικαιώματός τους για ελεύθερη κυκλοφορία και, συνεπώς, παραβιάζουν το δίκαιο της ΕΕ.

Αφού η Επιτροπή απέστειλε στην Κύπρο «αιτιολογημένη γνώμη», βάσει των ενωσιακών διαδικασιών επί παραβάσει, τον Μάρτιο του 2012 (βλ. IP/12/279), η Κύπρος τροποποίησε τον επίμαχο νόμο. Ωστόσο, η τροποποίηση ήταν μόνο μερική και, ως εκ τούτου, το ηλικιακό κριτήριο και τα πειθαρχικά μέτρα εξακολουθούν να ισχύουν.