Ενώπιον της Ιστορίας: περιτύλιγμα και ουσία

Σε πρόσφατο άρθρο μου έγραφα: «Σε μερικές βδομάδες οι εκλογές θα έχουν τελειώσει. Μόνο που οι δυσβάσταχτες καταστάσεις επιβάλλουν αξιολόγηση κάθε πρότασης εξόδου από την κρίση με βάση το συμφέρον της Κύπρου στις επικρατούσες συνθήκες και με ορίζοντα τις επόμενες δεκαετίες και όχι με βάση τις σκοπιμότητες των εκλογών. Προς τούτο, καταφεύγουμε στο εργαλείο του ιστορικού ρεαλισμού  ώστε να φιλτράρονται όσα διαδραματίζονται  σήμερα με σκοπό να διαχωριστούν τα κάθε λογής πυροτεχνήματα που υπηρετούν σκοπιμότητες και ιδιοτέλειες και να μείνει η ουσία που θα καθορίσει την Ιστορία (με κεφαλαίο).»

Έχει πλέον καταστεί φανερό ότι για την Τουρκία και άλλους εκτός Κύπρου, η οικονομική κρίση είναι η ευκαιρία που περίμεναν –πιθανώς ορισμένοι και να προετοίμαζαν–  για να επιβάλουν μια κατάσταση που τους υπηρετεί, εις βάρος των δικαιωμάτων της Κύπρου. Πριν από καιρό,  αναφερθήκαμε στο «πακέτο δύο σε ένα», δηλαδή ένα «πακέτο» που επεξεργάζονται εκτός Κύπρου για να προωθηθεί επικοινωνιακά, με επιδίωξη να γίνει αποδεκτό από τους Ε/κ. Τέτοιο «πακέτο δύο σε ένα» θα εκμεταλλεύεται την «ευκαιρία» για να φαίνεται (!) ότι δίνει λύση στα δύο μεγάλα αδιέξοδα, της οικονομίας και του Κυπριακού, όχι λόγω περιεχομένου αλλά λόγω περιτυλίγματος. Οι παρασκηνιακές διεργασίες για το «πακέτο» προωθούνται πλέον στο προσκήνιο. Εμφανίστηκαν ήδη τα πρώτα … επιστημονικά συνέδρια και μελέτες από τους γνωστούς (που έχουν όνομα και διεύθυνση). Από το αγγλικό περιοδικό «Economist», στους «Financial Times» και από τον Ντάουνερ στο PRIO με τα «Μελλοντικά Σενάρια για το Θέμα των Κυπριακών Υδρογονανθράκων», κάθε λογής συνεργοί επανέρχονται στο προσκήνιο. Παρεμπιπτόντως, πέρασε απαρατήρητο εντός Κύπρου ότι ο Ντάουνερ διορίστηκε πρόσφατα στην διοίκηση μιας μεγάλης εταιρείας που δραστηριοποιείται στην ενέργεια και το φυσικό αέριο.

Είναι δεδομένο πως η Ιστορία επαναλαμβάνεται. Απλά, δεν είναι ακριβώς ίδια κάθε φορά, ώστε  καθένας να αναλαμβάνει τον ρόλο που ιστορικά του ανήκει. Άλλοι του γρηγορούντα και άλλοι του ραθυμούντα. Για κάποιους, τα πιο πάνω ίσως αποτελούν ασυνάρτητες «λεπτομέρειες» και αθώες διεργασίες όπως και το 2004, που δημοσιογράφοι διαμαρτύρονταν έντονα επειδή η Αγγλία μάς παραχωρούσε μια έκταση γης 40 τ.χλμ. από τις αγγλικές βάσεις, αλλά εμείς το απορρίπταμε. Φυσικά, το αντάλλαγμα θα ήταν η θεμελίωση δικαιώματος αγγλικών χωρικών υδάτων και κατ΄επέκταση, δικαιώματος στην ρύθμιση της ΑΟΖ νοτίως της Κύπρου! Όπως άλλη «λεπτομέρεια» ήταν που, από όλες τις διεθνείς συμβάσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Τουρκία ξεχώρισε μία, εκείνην που αφορούσε την ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου-Αιγύπτου, την οποία δεν αποδεχόταν.

Σήμερα, ένας οργασμός διεργασιών βρίσκεται σε εξέλιξη που καθιστά τον εκβιασμό ολοένα πιο πιεστικό. Λόγω της οικονομικής δυσπραγίας, τα πολιτικά ναρκοπέδια δεν έχουν τέλος.  Και οι ευθύνες για το πώς φτάσαμε εδώ είναι ασήκωτες για όσους άφησαν το οικονομικό πρόβλημα να μετατραπεί σε πεδίο πολιτικού εκβιασμού εναντίον της Κύπρου. Και θυμήθηκαν το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, απειλές για κούρεμα καταθέσεων και δημόσιου χρέους και στο βάθος φυσικό αέριο και Κυπριακό. Ωστόσο, η πολιτική εμπειρία των τελευταίων χρόνων, αποτελεί μάθημα για όσους τώρα αναλαμβάνουν την διαχείριση. Και θα διαφανεί σύντομα, κατά πόσον σημασία έχει το περιτύλιγμα ή το περιεχόμενο.

Ο ενεργειακός πλούτος θα παραμείνει η βάση για οικονομική ανάπτυξη αλλά και για να αλλάξει το ανισοζύγιο αντιπαλότητας στην Αν. Μεσόγειο. Υπάρχει μια μοναδική σύγκλιση συμφερόντων με ΗΠΑ, Ρωσσία, Ε.Ε., Ελλάδα, Ισραήλ και Κύπρο (μαζί προφανώς Αίγυπτος και Λίβανος), ενώ ταυτοχρόνως, υπάρχει και το ανάποδο, μια πρωτοφανής διεργασία για ματαίωση αυτής της ιστορικής ευκαιρίας. Εδώ προσδιορίζεται η ουσία από το περιτύλιγμα. Η νέα Κυβέρνηση θα κριθεί στην πράξη κατά πόσον θα κινηθεί ώστε να επιβεβαιώσει τις προσδοκίες της κοινωνίας και να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της Ιστορίας.  

mavrides@ucy.ac.cy