A. Αντωνίου: Οι τράπεζες να κάνουν πλάνο για τα ακίνητα

Πολύ πιο γρήγορα εκτιμάται ότι θα πάρουν τα πάνω τους οι παραλιακές περιοχές, σύμφωνα με τον Αντώνη Αντωνίου, Executive Director της Giovani Group of companies. Μιλώντας στο InBusinessNews υπογράμμισε την ανάγκη για στήριξη του κλάδου από τις τράπεζες οι οποίες δεν έχουν καθορίσει ακόμα ένα ξεκάθαρο πλάνο για το πώς θα χειριστούν τα προβλήματα τους διογκώνοντας την αβεβαιότητα που επικρατεί.

Πως θα μπορούσαν οι τράπεζες να στηρίζουν τις επιχειρήσεις και τις εταιρείες ακινήτων ειδικότερα που αυτή τη στιγμή έχουν σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας;
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι ώστε οι τράπεζες να μπορέσουν να στηρίξουν τις επιχειρήσεις. Άποψη μου είναι ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα βρίσκεται στο γεγονός ότι οι ίδιες οι τράπεζες δεν έχουν καθορίσει ένα ξεκάθαρο πλάνο με το οποίο θα χειριστούν τα προβλήματα τους. Ενώ προσπαθούν να δώσουν μηνύματα αποφασιστικότητας, αντί αυτού υπάρχει μία καθημερινή διοικητική αδράνεια η οποία μεγαλώνει ολοένα το πρόβλημα.  Για να υπάρξει έξοδος από την κατάσταση, οι τράπεζες οφείλουν να μελετήσουν τη κάθε περίπτωση πελάτη/δανειζόμενου ξεχωριστά. Δυστυχώς, σήμερα βλέπουμε να γίνεται μία προσπάθεια δαιμονοποίησης όσων έχουν οφειλές σε τράπεζες και να επιχειρείται μία εξίσωση του δανειζόμενου με τον εγκληματία. Αυτό από μόνο του καταστρέφει το κλίμα και την οποιαδήποτε δυναμική πάει να δημιουργηθεί. Οι επιχειρηματίες, αλλά και οι ίδιοι οι επενδυτές, δεν μπορούν παρά να αποθαρρυνθούν από τέτοιου είδους συμπεριφορές της επιχειρηματικής κοινότητας του τόπου. Εντελώς λανθασμένα επίσης γίνεται μία προσπάθεια να κρίνουμε και να τους «βάλουμε όλους σε ένα καζάνι» όπως λέμε στην καθομιλουμένη. Έχουμε υποχρέωση να κατανοήσουμε όλοι και περισσότερο οι τράπεζες ότι υπάρχουν έργα τα οποία εξακολουθούν να είναι βιώσιμα και κερδοφόρα και θα πρέπει να τους δοθεί η ευκαιρία για αξιοποίηση. Από την άλλη, δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι υπάρχουν και αρκετά τα έργα τα οποία δεν έχουν τις απαιτούμενες ιδιότητες για να επιφέρουν βιωσιμότητα. Αυτά θα πρέπει να μπουν σε ένα πλάνο απεγκλωβισμού από το αδιέξοδο. Εάν οι τράπεζες καταφέρουν να μεταλλάξουν το DNA τους και να αποκτήσουν ένα ειλικρινές συμβουλευτικό χαρακτήρα, θα επιτύχουν να εισηγηθούν λύσεις προς τους επιχειρηματίες του κλάδου και η διέξοδος θα είναι λιγότερο επώδυνη για όλους.
Έχω την εντύπωση ότι οι τραπεζίτες έβλεπαν τον πελάτη μέχρι σήμερα σαν κουβαλητή, δηλαδή κάποιο που είχε υποχρέωση μόνο να πληρώνει δόσεις.  Οι σημερινές εξελίξεις μας έχουν αποδείξει ότι οι ισολογισμοί των τραπεζών με αυτούς των πελατών είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Η κακή σχέση πελάτη-τράπεζας και η έλλειψη επικοινωνίας, μπορεί να μόνο να χειροτερέψει την κατάσταση και των δύο και να δημιουργήσει δραματικά δεδομένα. Αυτά είναι σημαντικά θέματα που θα πρέπει να προβληματίσουν τα διοικητικά στελέχη των τραπεζών και επιτέλους να τοποθετηθούν άνθρωποι με γνώση ειδικά σε τμήματα που αφορούν δανειοδοτήσεις και χειρισμό μεγάλων πελατών. Είναι «εκ των ων ουκ άνευ» μία εξέλιξη που θα βοηθήσει τις τράπεζες να ανακτήσουν χαμένα εισοδήματα από προβληματικούς πελάτες, αλλά και να επιφέρουν εκσυγχρονισμό για τις εξελίξεις που θα έρθουν.   

Θα δούμε εκποιήσεις ακινήτων; Ποιους θα βοηθούσε μια τέτοια προσέγγιση;
Οι εκποιήσεις ακινήτων είναι κάτι που δεν μπορεί να αποφευχθεί. Αν γίνει όμως με το σωστό τρόπο οι τράπεζες θα ανακτήσουν μεγάλο μέρος των χαμένων τους εισοδημάτων και ορισμένοι επιχειρηματίες ίσως τελικά ‘λυτρωθούν’ από τα σημερινά αδιέξοδα. Εάν όμως οι τράπεζες λειτουργήσουν άτακτα και χειριστούν με λάθος τρόπο τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια NPL’s, τότε το μόνο που θα προκαλέσουν είναι ένα ανεπανόρθωτο πανικό στην αγορά, στέλλοντας τα χειρότερα μηνύματα σε ξένους επενδυτές. Είναι όπως είπα αναγκαίο όπως η κάθε περίπτωση μελετηθεί προσεκτικά και να παρθούν οι ανάλογες αποφάσεις. Στο τέλος της ημέρας η αγορά δεν μπορεί να απορροφήσει ατελείωτο αριθμό προβληματικών ακινήτων και αυτό από μόνο προϋποθέτει προσεκτικό σχεδιασμό, ώστε να μην υπάρξει περαιτέρω κατρακύλα των τιμών κάτι το οποίο θα προκαλέσει δυσμενή εξέλιξη στα πάγια στοιχεία των ισολογισμών των τραπεζών.

Νομίζετε ότι το 2014 θα αρχίσει να ξεμπλοκάρει η αγορά; Πως θα γίνει αυτό; Μπορούν να υποχωρήσουν άλλο οι τιμές;
Οι τιμές το 2014 θα υποχωρήσουν περισσότερο σε περιοχές όπου παρουσιάζεται μειωμένο ενδιαφέρον. Αυτό αφορά κυρίως την ενδοχώρα καθώς και την πρωτεύουσα, η οποία υστερεί αρκετά σε υποδομές και προσφέρει πολύ λίγα σε επενδυτές, σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Σε αυτό να προσθέσουμε ότι η ανάπτυξη αναμένεται να επέλθει μέσα από επενδύσεις και αγορές ξένων, έτσι η λογική θέλει τις παραλιακές πόλεις να επωφελούνται πρώτες και πολύ νωρίτερα από τους υπόλοιπους τοπικούς προορισμούς. Η νέα χρονιά πιστεύω επίσης ότι ίσως φέρει κάποιες απρόσμενα θετικές εκπλήξεις ειδικά σε Λάρνακα, Λεμεσό και Πάφο ειδικά από αγοραστές που προέρχονται από αναδυόμενες αγορές της Ασίας και Μέσης Ανατολής. Στον αντίποδα, οι αγορές που παραδοσιακά ασχολούνταν με ντόπιους θα συνεχίσουν να πιέζονται καθώς οι χρηματοδοτήσεις από τραπεζικά ιδρύματα δεν πρόκειται να κάνουν επανεμφάνιση στα επόμενα δύο με τρία χρόνια.