Χρονιά προκλήσεων το 2013

Σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία όπου καθημερινά οι εξελίξεις ακόμα και μιας μικρής αριθμητικά χώρας επηρεάζουν την παγκόσμια ανάπτυξη, είναι δύσκολο κανείς να προσπαθήσει να κάνει προβλέψεις για τη νέα χρονιά. Το 2012 ήταν ένα έτος σταθμός. Το σημαντικότερο όμως που πρέπει να κρατήσουμε από αυτή τη χρονιά, είναι η δέσμευση των πολιτικών για επίλυση των προβλημάτων που ταλανίζουν τις περισσότερες χώρες ανά το παγκόσμιο. Βλέποντας το γενικότερα κλίμα στην Ευρώπη να βελτιώνεται σταδιακά, τις Η.Π.Α. να έχουν αποφύγει προς το παρόν τον περίφημο «δημοσιονομικό γκρεμό» (fiscal cliff) και με τις περισσότερες πολυεθνικές εταιρείες να αναμένουν θετικά εταιρικά αποτελέσματα για το 2013, θα έλεγε κανείς ότι η χρονιά που μόλις ξεκίνησε θα είναι μια χρονιά συγκρατημένης αισιοδοξίας.

Ξεκινώντας μια περιεκτική ανάλυση για τη νέα χρονιά είναι σημαντικό να γίνει μια σύντομη αναφορά στις Η.Π.Α. και την αποφυγή του «δημοσιονομικού γκρεμού» κάτι που είχε θετική εξέλιξη μέχρι στιγμής, καθώς μια ενδεχόμενη μη αποφυγή του θα μπορούσε να οδηγήσει την οικονομία σε ύφεση. Η προσωρινή συμφωνία που επετεύχθη προβλέπει αύξηση του φορολογικού συντελεστή από το 35% στο 40% για νοικοκυριά με ετήσιο εισόδημα μεγαλύτερο των $450.000. Η μέχρι στιγμής ρύθμιση έχει αφήσει σε εκκρεμότητα την αυτόματη περικοπή των δημοσίων δαπανών για την οποία θα υπάρξει εκ νέου συμφωνία. Όλα δείχνουν προς το παρόν ότι μέχρι στιγμής το πρόβλημα που σχετίζεται με το έλλειμμα του προϋπολογισμού των Η.Π.Α. έχει ξεπεραστεί, όμως η νέα χρονιά και για την ακρίβεια τα μέσα της, θα δείξουν αν το πρόβλημα ξεπεράστηκε τελικά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι Η.Π.Α έχουν ένα τεράστιο δημοσιονομικό χρέος, κάτι για το οποίο το κογκρέσο έχει θέσει με νόμο το μέγιστο όριο χρέους . Η ανθεκτικότητα τους είναι ένα μήνυμα ελπίδας και αισιοδοξίας για ανάπτυξη. Επιπρόσθετα, το ποσοστό ανεργίας σε παγκόσμιο επίπεδο αναμένεται να μειωθεί, μιας και όσο απομακρυνόμαστε από την κρίση, η μείωση της ανεργίας αποτελεί βασικό θέμα στις ατζέντες σχεδόν όλων των αναπτυγμένων αλλά και αναπτυσσόμενων χωρών.

Ο κίνδυνος στην Ευρώπη παραμένει σχετικά σταθερός και είναι αρκετά τα γεγονότα που θα κρίνουν τη θετική έκβαση των εξελίξεων στη γηραιά ήπειρο. Στο επίκεντρο βρίσκονται οι χώρες Ιταλία, Γερμανία, Ελλάδα και Κύπρος. Οι εκλογές σε Ιταλία και Γερμανία κεντρίζουν το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας, καθώς η έκβασή τους θα είναι καθοριστικής σημασίας. Η απόφαση του Μπερλουσκόνι να θέσει υποψηφιότητα και κάποιες πρόσφατες δηλώσεις του έχουν προκαλέσει ανησυχία στους Eυρωπαίους ηγέτες. Από την άλλη, το πρόβλημα της Ελλάδας  θα ενταθεί όσο πλησιάζει ο Σεπτέμβριος με τις επικείμενες γερμανικές εκλογές, καθώς η συνέχιση της βοήθειας θα τεθεί σε προτεραιότητα. Βλέπουμε ότι η Ελλάδα, παρόλο που έκανε σημαντικά βήματα προόδου, αντιμετωπίζει έναν εγχώριο διχασμό. Το πρόβλημα είναι πια τελείως πολιτικό και αν δεν υπάρχει πολιτική ομοφωνία, η στάση της Ελλάδας θα συνεχίσει να προκαλεί εκνευρισμό και να διχάζει το σύνολο της Ευρώπης για συνέχιση της βοήθειας. Η Κύπρος είναι σε αρκετά καλό δρόμο. Με την πρόσφατη συμφωνία των γενικών όρων του μνημονίου και την αναμενόμενη υπογραφή του στα μέσα της άνοιξης δίνεται ένα ελπιδοφόρο μήνυμα για επάνοδο της χώρας σε τροχιά ανάπτυξης.

Καταλήγοντας, τόσο η Ευρώπη όσο και η Αμερική, οι αποφάσεις των οποίων επηρεάζουν τις γενικότερες εξελίξεις στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, έχουν κάνει σημαντικά βήματα προόδου. Χρειάζεται όμως ένα ακόμη. Ίσως ένα μεγάλο άλμα, που θα δώσει την απαιτούμενη ώθηση στην παγκόσμια οικονομία, αλλά και τα «καύσιμα» που χρειάζεται για να συνεχίσει αλλά και να εντείνει την ανοδική της πορεία. Σίγουρα το 2013 δεν θα είναι ιδιαίτερα εύκολο, όμως με την κατάλληλη διευθέτηση των προβλημάτων, την πολιτική συνοχή των ηγετών, αλλά και την υπομονή του συνόλου των πολιτών με σιγουριά μπορώ να διαβεβαιώσω ότι μπορούμε να ατενίζουμε με γενικότερη αισιοδοξία.