Τουρισμός και οικονομία

Ζούμε σε μια παράξενη χώρα. Σε μια χώρα που μας αρέσει να αναλώνουμε το χρόνο μας σκάβοντας το παρελθόν, αλλά από την άλλη τα λάθη του παρελθόντος ουδέποτε μας γίνονται μάθημα. Τόσο στην πολιτική όσο και στην οικονομία ουδέποτε γίνεται η σωστή ανάλυση και διάγνωση των δεδομένων ώστε να προχωρήσουμε στους ορθούς στρατηγικούς σχεδιασμούς και να παρθούν οι ορθές αποφάσεις. Το μυαλό μας περιστρέφεται στο εύκολο και πρόσκαιρο κέρδος του σήμερα και λίγο μας ενδιαφέρει το  πώς θα ξημερώσει το αύριο. Αν δε, μας κάνει κάποιος κριτική για λάθη μας, θα τα ρίξουμε στους άλλους ή ακόμη καλύτερα στους «ξένους».

Και ενώ η οικονομία μας ξεκίνησε μια άνευ προηγούμενου κατρακύλα και η ανεργία εκτινάσσεται στα ύψη, ουδείς κάθεται να μελετήσει σοβαρά και μακροπρόθεσμα τα δεδομένα του τουρισμού, του μοναδικού τομέα της οικονομίας, που προς το παρόν τουλάχιστον, αντιστέκεται σε αυτή την κατρακύλα και θα μπορούσε να βγάλει το νησί μας από την μιζέρια.

Μετά από μια παρατεταμένη περίοδο τουριστικής ανομβρίας (2002-2010) είναι γεγονός ότι οι δυο τελευταίες χρονιές είχαν σημαντικές αυξήσεις τόσο στις αφίξεις τουριστών, όσο και στα έσοδα. Ποιοι είναι όμως οι λόγοι της αντιστροφής της φθίνουσας πορείας; Μήπως λύσαμε ως δια μαγείας τα διαχρονικά προβλήματα του τουριστικού μας προϊόντος και καταστήσαμε την Κύπρο ένα ανταγωνιστικό και ελκυστικό προορισμό, όπως ήταν τη χρυσή εποχή του ’90;

Όχι βέβαια. Οι λόγοι της πρόσφατης θετικής  πορείας οφείλονται σε δύο βασικούς παράγοντες:

Α) Στην Αφρικανική Άνοιξη που έριξε σε βαθιά κρίση κατά κύριο λόγο την Αίγυπτο, αλλά και την Τυνησία, δυο ανταγωνιστικούς μας προορισμούς και

 Β) Στην αλματώδη αύξηση των αφίξεων από την Ρωσία που βεβαίως δεν είναι μόνο προς το νησί μας, αλλά και προς πολλούς άλλους προορισμούς όπως για παράδειγμα η Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, ακόμη και η μακρινή Ταϊλάνδη. Σε πραγματικούς αριθμούς η αύξηση των αφίξεων από τη Ρωσία το 2012 ήταν 150,000 τουρίστες περίπου, ενώ η ολική αύξηση τουριστών κατά το 2012 ήταν 80,000 τουρίστες! Αν δεν υπολογισθούν δηλαδή οι Ρώσοι θα είχαμε μια μείωση της τάξης του 3% στις αφίξεις του 2012.

Και ενώ οι Τροϊκανοί από την πρώτη κιόλας επίσκεψη στη χώρα μας αντιλήφθηκαν ότι η πιο σίγουρη και μόνιμη πηγή ξένου συναλλάγματος στην καταπονημένη οικονομία μας αλλά και ο μόνος τομέας ανάπτυξης είναι ο τουρισμός, τι κάναμε εμείς;

Μειώσαμε τον προϋπολογισμό του Κ.Ο.Τ. και φορτώσαμε την τουριστική βιομηχανία με επιπλέον φόρους και έξοδα. Αντί δηλαδή να εκμεταλλευτούμε αυτές τις θετικές συγκυρίες και τις δυο καλές χρονιές για να λύσουμε τα διαθρωτικά προβλήματα μας και να επενδύσουμε στον τουρισμό, τον φορτώσαμε με επιπλέον βάρη. Α! Πόσο δίκαιο έχουν οι Άγγλοι που λένε ότι η κοινή λογική δεν είναι στο τέλος της ημέρας και τόσο κοινή. (Common sense is not so common after all).

Αν,  σύντομα δε, λυθούν τα προβλήματα της Αιγύπτου ή υπάρξει κάποιο πρόβλημα με τη Ρωσία θα γυρεύουμε και πάλι το λάθος, αλλά και πάλι κανείς δεν θα αναλάβει την ευθύνη και κανείς δεν θα πληρώσει εκτός βέβαια από εμάς που ασχολούμαστε επαγγελματικά με τον τουρισμό.

Όπως είναι γνωστό ο τουρισμός προσφέρει  παγκοσμίως το μεγαλύτερο αριθμό εργασιακών θέσεων και είναι η πιο γρήγορα εξελισσόμενη δραστηριότητα διεθνώς. Τι καταφέραμε όμως στην Κύπρο; Οι συντεχνίες με την κοντόφθαλμη πολιτική τους  κατάφεραν τα τελευταία χρόνια να διώξουν σχεδόν όλους τους Κύπριους από την ξενοδοχειακή και επισιτιστική μας βιομηχανία συμβάλλοντας στη δημιουργία του μεγαλύτερου ίσως  προβλήματος μας που είναι η έλλειψη φιλοξενίας και τουριστικής ταυτότητας.

Τώρα που η ανεργία έφτασε σε ιστορικά επίπεδα και οι αριθμοί έχουν πλέον ξεσκεπάσει τις λανθασμένες πολιτικές των συντεχνιών δεν έχουμε ακούσει ούτε ένα «mea culpa», αλλά ούτε έχουμε δει τα συνδικάτα να κάθονται με τους ξενοδόχους  για να βρεθεί η χρυσή τομή και να επιστρέψουν οι Κύπριοι που τόσο χρειαζόμαστε στην τουριστική βιομηχανία. Για άλλη μια φορά θα μας δηλώσουν ότι δεν μπορεί να πέσει το βιοτικό επίπεδο των Κυπρίων σε αυτό της Βουλγαρίας, αλλά με τα μυαλά που «κουλιαντιρίζουμε» πολύ φοβάμαι ότι θα πάει και πιο κάτω! Πού είναι δε η λαλίστατη Υπουργός Εργασίας να επιληφθεί του θέματος  πριν εισέλθουμε στην καλοκαιρινή περίοδο διότι ας μη ξεχνάμε ότι θα χρειασθεί και μια βασική επιμόρφωση του προσωπικού. Και μιλώντας για επιμόρφωση καιρός δεν είναι να αρχίσει επιτέλους μια σοβαρή επιμόρφωση όλων όσων ασχολούνται στον τουριστικό κλάδο;

Τα προβλήματα στην τουριστική Κύπρο είναι  λίγο πολύ γνωστά σε όλους, τα περισσότερα δε από αυτά μπορούν να λυθούν με απλές κινήσεις και χωρίς ιδιαίτερο κόστος.

Δύσκολο είναι να εφαρμοστούν οι νομοθεσίες περί καθαριότητος, κρακτισμού,  αδειοδότησης υποστατικών ή/και εξάσκησης επαγγέλματος κ.ο.κ.;  Δύσκολο είναι οι διάφοροι  Δήμοι και κοινότητες να διατηρούν τις περιοχές τους συγυρισμένες και καθαρές;  Φαίνεται πως ναι!

Το πρόβλημα στον τόπο μας είναι ότι μας αρέσει να βλέπουμε τα πάντα πολύπλοκα (ίσως για να δικαιολογούμε και αχρείαστες θέσεις εργασίας στο Δημόσιο) και το κράτος  έχει καταντήσει να εμποδίζει αντί να βοηθά τον πολίτη και τις επιχειρήσεις.

Δεν είναι δυνατό από την μια το κράτος να φορτώνει την υπερδανεισμένη  ξενοδοχειακή βιομηχανία με χίλια δυο έξοδα (εργατικό κόστος, ηλεκτρικό ρεύμα, φορολογίες κ.α.)  και από την άλλη να έχει απαιτήσεις να προσφέρεται από τα ξενοδοχεία υψηλή ποιότητα σε ανταγωνιστικές τιμές. Ας καθίσει κάποιος να αναλογισθεί πόσα πήρε το κράτος από τον τουρισμό τα τελευταία χρόνια και τι έδωσε.

Δεν είναι δυνατό ο Κ.Ο.Τ. να συνεχίζει να λειτουργεί με περίπου την ίδια δομή από τα έτη ’70 και κανείς να μην έχει τα κότσια να κάνει τις απαραίτητες τομές. Τι πραγματικά κάνατε αγαπητοί φίλοι του Κ.Ο.Τ. τα τελευταία χρόνια, για την απάμβλυση της εποχικότητας εκτός από λογάκια και σπασμωδικές κινήσεις; Τι κάνατε για την προσβασιμότητα κατά την χειμερινή περίοδο; Εναποθέτουμε τις ελπίδες μας για ένα πιο λειτουργικό Κ.Ο.Τ. στο νέο Γενικό Διευθυντή και στον έμπειρο πλέον Πρόεδρο!

Κρίμα, πραγματικά κρίμα, διότι ο τουρισμός με λίγη προσπάθεια και με τους κατάλληλους  ανθρώπους  στα κέντρα αποφάσεων θα μπορούσε να βοηθήσει τα μέγιστα την χώρα μας ώστε να εξέλθει από τα σημερινά αδιέξοδα. Χρειάζεται όμως πρώτα απ’ όλα αλλαγή νοοτροπίας και αλλαγή τρόπου σκέψης που δεν είναι εύκολο πράγμα!