Πώς να ενισχύσουμε την Κυπριακή επιχειρηματική καινοτομία

Η Κυπριακή οικονομία είναι σε ένα απο τα χειρότερα επίπεδα που έχει βρεθεί σε δεκαετίες και με την κατάσταση στην Ευρώπη να μην προβλέπεται να αλλάξει στο άμεσο μέλλον, είναι προφανές ότι η κατάσταση δεν θα βελτιωθεί σύντομα. Ταυτόχρονα όμως, το παρόν οικονομικό κλίμα είναι ακριβώς το κλίμα που επωφελεί την ανάπτυξη επιχειρηματικής καινοτομίας – το κλίμα αποτυχίας. Σε περιόδους οικονομικής ευημερίας, οι επιχειρηματίες και το ταλέντο θα κλίνει προς το σταθερό εισόδημα και το status quo. Αλλά το παρόν παρουσιάζει μια καλή ευκαιρία για την Κύπρο να κτίσει την επιχειρηματική κοινότητα της για το μέλλον, και να προσελκύσει μεγάλα επενδυτικά κεφάλαια και ταλαντούχους επιχειρηματίες. Καινούργια επενδυτικά κεφάλαια στην Αμερική έχουν ήδη αρχίσει να κοιτάζουν στο εξωτερικό για την επόμενη μεγάλη ιδέα. Για παράδειγμα, το 500 Startups, ένα από τα ανερχόμενα incubators και επενδυτικά κεφάλαια στην Αμερική χρησιμοποιεί το πρόγραμμα Geeks On A Plane (GOAP) για να επισκεφθεί και να δουλέψει με ανερχόμενες εταιρείες σε όλο τον κόσμο. Μόνο στον περασμένο χρόνο έχουν επισκεφθεί και επενδύσει σε εταιρείες στην Ρωσσία, Μεξικό, Ιορδανία, Ισραήλ, Ντουμπάϊ, Βερολίνο και Χιλή.

Αλλά πρίν να είμαστε σε θέση να προσελκύσουμε το ενδιαφέρον τον ξένων επενδυτικών εταιριών θα πρέπει να δημιουργήσουμε την απαραίτητη κουλτούρα επιχειρηματικής καινοτομίας στην Κύπρο. Μερικές εισηγήσεις για το πώς μπορούμε να το πετύχουμε:

• Ακαδημαϊκή εκπαίδευση – Η Κύπρος έχει ένα απο τα καλύτερα ποσοστά παιδείας στην Ευρώπη και στον κόσμο γενικά. Αλλά είναι σημαντικό για την προώθηση της επιχειρηματικότητας να αυξηθεί το ποσοστό που εκπαιδεύεται στην Κύπρο και πιο συγκεκριμένα στους τομείς του Engineering και Computer Science.Ταυτόχρονα, τα πανεπιστήμια πρέπει να γίνουν κέντρα προώθησης της τοπικής επιχειρηματικότητας και να προσφέρουν χώρους τους οποίους μπορούν να χρησιμοποιήσουν νεαρές εταιρείες και να προσφέρουν καθηγητές σαν συμβούλους και επιμόρφωση. Το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Intercollege έχουν θεσπίσει κάποια προγράμματα όπως κέντρα ανάπτυξης και διαγωνισμούς αλλά χρειάζονται περισσότερη υποστήριξη.

• Ενθουσιώδεις αντιπροσώπους – Άτομα τα οποία έχουν το κίνητρο και την ώθηση να μετατρέψουν την κοινήτητα, να προσελκύσουν τα σωστά άτομα (ταλέντο και επενδυτές) και να οργανώσουν το κίνημα.

• Τοπικό επενδυτικό κεφάλαιο– Ίσως ένα απο τα μεγαλύτερα προβλήματα που έχει η Κύπρος είναι η έλλειψη επενδυτών και πιο συγκεκριμένα η έλλειψη ενός η περρισότερων επαγγελματικών επενδυτικών εταιρειών οι οποίες έχουν τις διασυνδέσεις και τις γνώσεις που θα βοηθήσουν νεαρούς επιχειρηματίες να πετύχουν σεμεγάλη κλίμακα.Υπάρχει προφανής ανάγκη για τουλάχιστο ένα επενδυτικό κεφάλαιο το οποίο δεν χρησιμοποιεί κυβερνητικά λεφτά για επενδύσεις, αλλά προσωπικά λεφτά πλούσιων επενδυτών ή εταιρικά κεφάλαια για να υπάρχει η σωστή ώθηση και κίνητρο να δημιουργηθούν εταιρίες που θα πετύχουν στην αγορά σε μεγάλη κλίμακα.  

• Αντιπροσώπευση σε τοπικό και διεθνή τύπο, ιστιοσελίδες κτλ. – Για να προσελκύσουμε την προσοχή της Ευρωπαϊκής και Διεθνής κοινότητας χρειάζεται δυνατή αντιπροσώπευση και διαφήμιση της επιχειρηματικής κοινότητας στην Κύπρο στα κύρια μέσα μαζικής ενημέρωσης, social media και ιστοσελίδες όπου θα μπορεί να διαφημιστεί η επιχειρηματική καινοτομία της Κύπρου. Αυτό πρέπει να γίνει σε τοπικό, κοινοτικό και διεθνή επίπεδο.

• Προσέλκυση πετυχημένων Κύπριων επιχειρηματιών – Ένα καλό παράδειγμα είναι ο Στέλιος Χατζιωάννου, ο δισεκατομμυριούχος ιδρυτής της Easy Jet ο οποίος ήδη προσφέρει βραβεία σε νεαρούς Κύπριους επιχειρηματίες οι οποίοι συνεργάζονται με Τουρκο-Κύπριους. Φυσικά, για σκοπούς καθαρής τεχνολογικής καινοτομίας και επιχειρηματικότητας θα ήταν καλύτερο να μην υπάρχουν περιορισμοί εμπνευσμένοι απο πολιτικά φαινόμενα – πιο σημαντικό είναι να υπάρχουν οι εικονομικές απαιτήσεις για επιτυχία στην αγορά. Βρίσκωντας επιχειρηματίες όπως ο Στέλιος, η κοινότητα μπορεί να επωφεληθεί απο τις επιτυχίες, εμπειρίες και γνωριμίες που κατέχουν.

• Δημιουργία κοινότητας τεχνολογικών επιχειρηματιών –Ένα από τα πιο σημαντικά (και ταυτόχρονα περιορισμένα) στοιχεία για την επιτυχία εταιρειών στο σημερινό επιχειρηματικό κλίμα είναι το τεχνολογικό ταλέντο και χώρες όπως η Αμερική, η Κίνα και η Αγγλία έχουν έλλειψη ταλέντου σε σύγκριση με το διαθέσιμο επενδυτικό κεφάλαιο. Αυτό έχει δημιουργήσει την ευκαιρία για μικρές κοινότητες να διακριθούν και να προσελκύσουν το κεφάλαιο. Το παράδειγμα του Ισραήλ είναι ένα από τα καλύτερα (με περισσότερες εταιρείες από το Ισραήλ να είναι στο Αμερικάνικο χρηματιστήριο του Nasdaq σε σύγκριση με την Ευρώπη)αλλά παραδείγματα υπάρχουν και σε μικρές κοινότητες της Ανατολικής Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής.

• Κοινοτικά και διεθνή συνέδρια στην Κύπρο – Η Κύπρος χρειάζεται ένα ή περισσότερα συνέδρια που θα μπορούν να προσελκύσουν ξένους επενδυτές και πολυεθνικές εταιρείες. Τα συνέδρια θα πρέπει να τους προσφέρουν κάποιο σημαντικό κίνητρο για να επισκεφθούν την Κύπρο, να ενδιαφερθούν και να δουλέψουν με τις Κυπριακές εταιρείες.

• Επιτυχίες – Αυτό είναι το πιό σημαντικό σημείο. Η κοινότητα θα πρέπει να κάνει ότι μπορεί έτσι ώστε να πετύχουν μία ή δύο εταιρείες οι οποίες θα βάλουν την Κύπρο στον παγκόσμιο επιχειρηματικό χάρτη. Ένα καλό παράδειγμα είναι η Φινλανδία με την Rovio, την εταιρεία που δημιούργησε τα Angry Birds αλλά επίσης και η Maktoob για την Ιορδανία.

• Επανακυκλώμενο κεφάλαιο– Η επιτυχία μίας εταιρείας ή ενός επιχειρηματία θα πρέπει να είναι η αρχή μίας σειράς επανακύκλωσης του κεφαλαίου σε άλλες εταιρείες που θα γεννηθούν στην Κύπρο ούτος ώστε να επεκταθεί η εν λόγω κοινότητα και κουλτούρα επιχειρηματικότητας.Ταυτόχρονα η επανεπένδυση κεφαλαίου θα δημιουργήσει και θα διατηρήσει σειριακούς επιχειρηματίες οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις εμπειρίες και τις γνώσεις τους για να δημιουργήσουν καινούργιες εταιρείες.

• Προσέλκυση τεχνολογικού ταλέντου – Ταυτόχρονα με την υποστήρηξη της ανάπτυξης τοπικού τεχνολογικού ταλέντου, πρέπει να υπάρχει ένα σύστημα προσέλκυσης ξένου ταλέντου απο το εξωτερικό αλλά και Κύπριων με μεταπτυχιακά σε συγκεκριμένους τομείς που χρειάζονται κάποιο κίνητρο για να επιστρέψουν στην Κύπρο. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να τους προσφερθεί φτηνή στέγαση, φορολογικά πλεονεκτήματα κτλ. επιπρόσθετα με το κίνητρο της συμμετοχής στην δημιουργία της επιχειρηματικής κοινότητας. Γειτονικές χώρες όπως το Ισραήλ, η Ιορδανία, η Άιγυπτος και κάποιες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης συγεκριμένα παρουσιάζουν αυτή την ευκαιρία στο παρόν μέλλον.

• Προσέλκυση τουλάχιστο μίας μεγάλης τεχνολογικής εταιρείας – Μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες συνήθως δημιουργούν μικρές κοινότητες τεχνολόγων στις περιοχές που βασίζονται εξαιτίας των μεγάλων αριθμών engineers/ computer engineers που εργοδοτούν. Αυτές οι κοινότητες συνήθος είναι οι προταρχικές πηγές καινοτόμων επιχειρηματιών εξαιτίας της εμπειρίας και της εκπαίδευσης που εκτέθηκαν κατα την διάρκεια της εργοδότησης τους. Ακόμα και το γνωστό Silicon Valley, κτίστηκε πάνω στην επιτυχία 2-3 εταιρειών και τις καινοτομικές ιδέες τον υπαλλήλων τους και το ίδιο ισχύει για άλλες διάσημες επιχειρηματικές κοινότητες στον κόσμο.

Μπορεί το μέγεθος της Κυπριακής αγοράς να μην προσφέρει το πιο οικονομικά ελκυστικό κλίμα για τεχνολογική καινοτομία και εταιρική επέκταση αλλά το παγκόσμιο πεδίο έχει αλλάξει. Με την βάση της επιτυχίας των περισσότερων νέων επιχειρήσεων να είναι καινοτομίες στην κινητή τηλεφωνία, το διαδίκτυο και σε μεθόδους επικοινωνίας, εταιρείες σε μικρές χώρες όπως η Κύπρος έχουν ίσες πιθανότητες να ξεκινήσουν την επόμενη μεγάλη ιδέα. Και οι χώρες που θα επιτύχουν στην θέσπιση κοινοτήτων όπως την πιό πάνω θα έχουν το τεχνολογικό πλεονέκτημα και την προσοχή του παγκόσμιου επιχειρηματικού πεδίου.