Η ακτινογραφία του πρωτογενούς τομέα στην Κύπρο (πίνακες)

Ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία που προκύπτουν στον πρωτογενή τομέα για το έτος 2020, όσον αφορά την εκμεταλλεύσιμη γη, τους σκοπούς χρήσης της και το προφίλ των ατόμων που εργάζονται σε αυτή.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Απογραφής Γεωργικών και Κτηνοτροφικών Εκμεταλλεύσεων για το 2020 της Στατιστικής Υπηρεσίας, η συνολική γεωργική έκταση καταμετρήθηκε στα 1.462.879 δεκάρια (περίπου 1.463 km²), εκ των οποίων τα 1.341.359 δεκάρια (περίπου 1.341 km²) αποτελούν χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση.

Ο συνολικός αριθμός των εκμεταλλεύσεων ανήλθε σε 34.046. Από αυτές το 97,7% (33.189) ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα (ατομικά ή συνδιαχείριση), οι 56 στο δημόσιο ή σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ) και οι 801 λειτουργούν ως εταιρείες, συνεταιρισμοί ή με άλλη μορφή. Επίσης, από το σύνολο οι 25.738 είναι αμιγώς γεωργικές, οι 5.392 μικτές και οι 2.916 αμιγώς κτηνοτροφικές.

Την πρωτιά στον αριθμό εκμεταλλεύσεων κατέχει η επαρχία Λευκωσίας με 10.805 από το σύνολο των 34.046, ενώ δεύτερη έρχεται η Λεμεσός με 8.899 εκμεταλλεύσεις. Αντίστοιχα, τα περισσότερα φυσικά πρόσωπα βρίσκονται στην πρωτεύουσα. Στον πιο κάτω πίνακα αποτυπώνεται αναλυτικά η κατανομή των εκμεταλλεύσεων στις διάφορες επαρχίες και αφορά στον τόπο διαμονής των κατόχων και όχι στον τόπο όπου βρίσκεται η έδρα της εκμετάλλευσης.

Όσον αφορά την ηλικία των κατόχων ή των διαχειριστών των εκμεταλλεύσεων, θα μπορούσε να λεχθεί ότι απουσιάζει το νεαρό στοιχείο, καθώς η μέση ηλικία των κατόχων ή διαχειριστών των εκμεταλλεύσεων είναι τα 63 έτη.

Υπό ενοικίαση

Η μεγαλύτερη γεωργική έκταση από το σύνολο που χρησιμοποιείται λειτουργεί στη βάση ενοικίασης και πιο συγκεκριμένα 769.973 δεκάρια γης ή το 57,4%. Ακολουθεί η ιδιοκτήτη γη με 557.460 δεκάρια γης (41,6%) και ένα υπόλοιπο 0,7% (10,006 δεκάρια) είναι υπό κοινόχρηστη ή άλλης μορφής και το 0,3% μεσιακή (3.921 δεκάρια).

Απ' εκεί και πέρα, το 75,9% των εκτάσεων χρησιμοποιείται για ετήσιες καλλιέργειες στην ύπαιθρο. Ακολουθούν, οι πολυετείς (μόνιμες) καλλιέργειες (20,0%) και πολύ μικρότερα ποσοστά τα θερμοκήπια, οι μόνιμοι βοσκότοποι και οι οικογενειακοί λαχανόκηποι.

Από τις ετήσιες καλλιέργειες στην ύπαιθρο, τη μεγαλύτερη έκταση καταλαμβάνουν τα φυτά που συγκομίζονται χλωρά (πράσινα) και προορίζονται κυρίως για ζωοτροφές ή βόσκηση με 518.658 δεκάρια και ακολουθούν τα διάφορα είδη σιτηρών για την παραγωγή καρπού με 278.733 δεκάρια. Από τις πολυετείς (μόνιμες) καλλιέργειες, οι ελαιώνες καταλαμβάνουν τη μεγαλύτερη έκταση με 120.686 δεκάρια, ακολουθούν τα αμπέλια με 65.997 δεκάρια και τα εσπεριδοειδή με 34.230 δεκάρια.

Η συνολική αρδεύσιμη έκταση ανέρχεται στα 381.250 δεκάρια ή 28,4% της συνολικής χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης. Η αρδευθείσα έκταση φτάνει στα 266.076 δεκάρια, δηλαδή 19,8% της συνολικής χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης. Μέθοδοι βιολογικής καλλιέργειας που, είτε εφαρμόζονται και πιστοποιούνται είτε τελούν υπό μεταβατικό καθεστώς προς πιστοποίηση, υλοποιούνται σε 1.246 εκμεταλλεύσεις και καλύπτουν 54.650 δεκάρια, δηλαδή 4,1% της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης.

Χρυσό «αυγό»

Τη μερίδα του λέοντος ή μάλλον καλύτερα του... κοτόπουλου, κατέχουν στην κτηνοτροφία τα πουλερικά, καθώς οι περισσότερες εκμεταλλεύσεις γης (6.450) στην κτηνοτροφία, αφορούν αυτή την κατηγορία. Ακολουθούν τα αιγοειδή και τα προβατοειδή, ενώ λιγότερες είναι οι εκμεταλλεύσεις γης για βοειδή και χοίρους. Πιο κάτω ακολουθεί αναλυτικός πίνακας με το είδος των εκτρεφόμενων ζώων, τον αριθμό εκμεταλλεύσεων γης και τον αριθμό ζώων που διαθέτουν.

Ο μεγαλύτερος αριθμός πουλερικών (3.895.713 κεφαλές) εκτρέφεται για την παραγωγή κρέατος και αποτελεί το 82,4% του συνόλου. Οι όρνιθες αυγοπαραγωγής αποτελούν το 16,1% του συνόλου (759.732 κεφαλές) και τα υπόλοιπα πουλερικά το 1,6% του συνόλου (74.594 κεφαλές).

Το προφίλ των εργαζόμενων 

Συνολικά, στη γεωργία γενικότερα το 80,3% που απασχολούνταν το 2020 στις γεωργοκτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις ήταν άνδρες και το 19,7% ήταν γυναίκες.

Πιο αναλυτικά απασχολήθηκαν το 2020 συνολικά 65.533 κάτοχοι και μέλη των νοικοκυριών τους, εκ των οποίων 65,4% ήταν άνδρες (42.890 άτομα) και 34,6% γυναίκες (22.643 άτομα) και με συνολικές ημέρες εργασίας 2.798.060. Οι μόνιμοι εργάτες αριθμούσαν 5.993 άτομα (85,9% άνδρες και 14,1% γυναίκες), ενώ οι εποχικοί εργάτες ανήλθαν στα 16.356 άτομα (41,0% άνδρες και 59,0% γυναίκες).

Από τα αποτελέσματα της Απογραφής προκύπτει ότι οι ημέρες εργασίας του οικογενειακού εργατικού δυναμικού αποτελούν το 62,5% του συνόλου των ημερών απασχόλησης στη γεωργία και κτηνοτροφία. Οι μόνιμοι εργάτες αντιστοιχούν στο 35,3% του συνόλου και οι εποχικοί εργάτες στο 2,2%.