Έτσι αλλάζει όψη και αναζωογονείται η εντός των τειχών Λευκωσία

Νέα πνοή στο ιστορικό κέντρο της πρωτεύουσας φιλοδοξεί να δώσει το Σχέδιο Δράσης για την Αναζωογόνηση της εντός των τειχών Λευκωσίας, το οποίο παρουσιάστηκε τη Δευτέρα σε εκδήλωση στο Προεδρικό Μέγαρο παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη.

Το σχέδιο, το οποίο χαρακτηρίστηκε μεγαλεπήβολο, διαθέτει συνολικό προϋπολογισμό €40 εκατ. εκ των οποίων τα €25 εκατ. θα προέλθουν από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Κύπρος το αύριο) με ορίζοντα υλοποίησης την περίοδο 2022 - 2026.

Περιλαμβάνει μια σειρά δράσεων, όπως τη μεταφορά της αρχιτεκτονικής σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου στο ιστορικό σχολείο της Φανερωμένης, κίνητρα για δημιουργία φοιτητικών εστιών, σχέδια χορηγιών για ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και απόκτηση πρώτης κατοικίας, καθώς και πολεοδομικά κίνητρα.

Με το Σχέδιο για την ανάπλαση και την αναζωογόνηση της εντός των τειχών Λευκωσίας στοχεύεται:

• Η κοινωνικοοικονομική ενίσχυση της περιοχής μέσα από την προσέλκυση και ενίσχυση οικονομικής δραστηριότητας στην εντός των τειχών πόλη. 
• Η συγκράτηση του γηγενούς πληθυσμού και η προσέλκυση νέου μέσα από τη δημιουργία ζωντανής κοινότητας με την προσέλκυση φοιτητών και συναφών επενδύσεων στην περιοχή.
• Η επανάχρηση κτηρίων, βελτιστοποίηση υποδομών και αναβάθμιση του δομημένου περιβάλλοντος, συμβάλλοντας στην πράσινη ανάπτυξη, μέσω της αποκατάστασης/ανακαίνισης κτηρίων και επανάχρησής τους ή και της αξιοποίησης κενών τεμαχίων.
• Η βελτίωση της ποιότητας ζωής και της εμπειρίας του επισκέπτη.

«Όπως θα διαπιστώσετε από την ολοκληρωμένη παρουσίαση των Υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών, πρόκειται για μια σειρά στοχευμένων έργων και δράσεων που δικαιωματικά η πρωτεύουσα μπορεί να επικαλείται πως η πόλη αλλάζει», ανέφερε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σε χαιρετισμό του στην εκδήλωση.

Όπως σημείωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, το σημερινό σχέδιο δράσης έρχεται να συμπληρώσει μια σειρά άλλων έργων, όπως η ολοκλήρωση της Πλατείας Ελευθερίας, το νέο θέατρο του ΘΟΚ, η αναστήλωση του Δημοτικού Θεάτρου, η Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης, το Κέντρο Αριστείας CYENS, ο σταθμός μετεπιβίβασης στην Πλατεία Σολωμού, οι χώροι στάθμευσης που έχουν δημιουργηθεί, η αναβάθμιση και δημιουργία πεζοδρόμων όπως και οι συνεχιζόμενες βελτιωτικές επεμβάσεις σε κτίρια και περιοχές στο κέντρο της Πρωτεύουσας.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης τόνισε ακόμη ότι ο συνολικός προϋπολογισμός του Σχεδίου ξεπερνά τα €40 εκ., ενώ η συμπερίληψη δράσεων ύψους €25 εκ. για την ανάπλαση της εντός των τειχών Λευκωσίας στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, «αποτελεί απόδειξη της βαρύνουσας σημασίας που προσδίδεται στην προσπάθεια για δημιουργία ενός προτύπου σύγχρονης, αλλά και ιστορικής πόλης».

«Η δυναμική και προοπτική που δημιουργείται στην περιοχή μέσα από τις δράσεις, τους σχεδιασμούς και τα κίνητρα, θα συμβάλει στην ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό, τον εξωραϊσμό και την ανάδειξη του ιστορικού κέντρου σε χώρο επιστημών, πολιτισμού, με μια ζωντανή και ενεργή κοινότητα», κατέληξε.

Στην ομιλία του, ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης χαρακτήρισε το ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας ως «τη δική μας ταυτότητα», αναγνωρίζοντας πως τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκαν προβλήματα, που οφείλονται σε κάποιους παράγοντες. «Αν αφήσουμε την κατάσταση να συνεχιστεί θα οδηγήσουν στην αποψίλωση του ιστορικού κέντρου και της ταυτότητάς μας», είπε.

Σύμφωνα με τον κ. Πετρίδη, ο πρώτος παράγοντας οφείλεται στην τουρκική εισβολή που διατηρεί τη Λευκωσία ως τη μόνη μοιρασμένη πρωτεύουσα στην Ευρώπη, την ύπαρξη πολύ μεγάλου αριθμού τ/κ περιουσιών που λόγω της συνεχιζόμενης κατοχής και των νομοθεσιών δεν μπορούν να αξιοποιηθούν ορθολογικά και ο τρίτος, στον κατακερματισμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των λανθασμένων πολοεοδομικών σχεδιασμών του παρελθόντος, που δημιούργησαν πολλαπλά εμπορικά κέντρα, τα οδήγησαν την παλιά Λευκωσία να αγωνίζεται να διατηρήσει μεγάλο μέρος του εαυτού της, δηλαδή το εμπορικό της στοιχείο και των ασσύμετρων μεταναστευτικών ροών που έφεραν την Λευκωσία να φιλοξενεί τεράστιο αριθμό παράτυπων μεταναστευτών, με αποτέλεσμα ο γηγενής πληθυσμός να αποχωρεί από το κέντρο.

«Άρα χρειάζεται μια ολοκληρωμένη στρατηγική που θα περιέχει πολλούς παράγοντες», είπε, προσθέτοντας ότι το σχέδιο αφορά στους κατοίκους, επιχειρηματικότητα, φοιτητές με την πρωτεύουσα να φιλοξενεί πολλά πανεπιστήμια, προσδίδοντάς της ένα νεανικό χαρακτήρα και υποδομές.

Όπως ανέφερε, στις δράσεις περιλαμβάνεται η μακροχρόνια μίσθωση και αναβάθμιση του κτηρίου της σχολείου της Φανερωμένης για στέγαση της αρχιτεκτονικής σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου, αναβαθμίσεις σχολείων, €6 εκατ. για αναβάθμιση του Ελένειου, του Αγίου Αντωνίου, του Αγίου Κασιανού και του Παγκυπρίου Γυμνασίου, που καθίσταται ολοήμερο και πρότυπο σχολείο.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΙ ΔΙΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ 

€15 εκατ. για φοιτητικές εστίες

Παράλληλα, εντός Απριλίου θα προκηρυχθεί σχέδιο Χορηγιών για ανακαίνιση ή ανέγερση κτιρίων με βασική χρήση ως φοιτητικές εστίες με την συνολική δαπάνη να καθορίζεται στα €15 εκατ, με τον 50% να παραχωρείται στην 1η προκήρυξη.

Το σχέδιο προνοεί το 75% της συνολικής δαπάνης για μετατροπή υφιστάμενων κτιρίων και 50% της συνολικής δαπάνης για ανέγερση νέων κτιρίων. Ως ελάχιστη επένδυση καθορίστηκε το ποσό των €140.000, ενώ μέγιστο ποσό χορηγίας τα €2 εκατ.

Στόχος, είπε ο κ. Πετρίδης, η δημιουργία περίπου 580 φοιτητικών εστιών 80 με πρωτοβουλία του Δήμου Λευκωσίας και 500 με ιδιωτική πρωτοβουλία.

€10 εκατ. για ενίσχυση της επιχειρηματικότητας

Στη δική του ομιλία ο ΥΠΕΣ είπε ότι η σημερινή ημέρα είναι ξεχωριστή, αφού παρουσιάζεται μια ολιστική παρέμβαση με συγκεκριμένη στόχευση.

«Με τις σημερινές πολιτικές που παρουσιάζουμε, επιχειρούμε μια μεσομακροπρόθεσμη ολιστική παρέμβαση με ορίζοντα πενταετίας, οι οποίες όμως θα υλοποιηθούν άμεσα με σκοπό τη μεγιστοποίηση της επίδρασής τους, ιδιαίτερα προς την κατεύθυνση της βελτίωσης του δομημένου περιβάλλοντος», είπε.

Υπενθύμισε δε ότι το διοικητικό κέντρο της Λευκωσίας θα ενδυναμωθεί και με τη αναβάθμιση της περιοχής της Αρχιγραμματείας με την εκεί κατασκευή των νέων κτιρίων διοίκησης των Υπουργείων Εσωτερικών, Δικαιοσύνης και Μεταφορών.

Στις νέες πολιτικές περιλαμβάνεται και το Σχέδιο χορηγιών για ενίσχυση της επιχειρηματικότητας στο ιστορικό κέντρο με συνολικό κονδύλι €10 εκατ. με προϋπολογισμό τα €2 εκατ. ανά έτος, ή μέχρι την εξάντληση του συνολικού κονδυλίου

Η κρατική χορηγία θα καλύπτει το 60% των επιλέξιμων δαπανών, με ανώτατο όριο χορηγίας τις €80.000 ανά έργο. Οι επιλέξιμες δαπάνες καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα, όπως οικοδομικές εργασίες, υδραυλικές και μηχανολογικές εγκαταστάσεις, εξοπλισμός, αμοιβές υπηρεσιών αρχιτεκτόνων και πολιτικών μηχανικών και άλλων συμβούλων. Δικαιούχες θα είναι επιχειρήσεις, οι οποίες είναι είτε ιδιοκτήτες είτε ενοικιαστές υποδομών οι οποίες θα είναι υποχρεωμένες να χρησιμοποιούν τις ανακαινισμένες υποδομές για τουλάχιστον πέντε χρόνια.

Όσον αφορά στα πολεοδομικά κίνητρα, περιλαμβάνονται η διατήρηση του συντελεστή δόμησης σε περίπτωση κατεδάφισης γερασμένων κτιρίων (ανέγερση πριν το 1980) και ανακατασκευής τους, ενώ δίνεται εξαίρεση/μείωση απαίτησης υπόδειξης χώρων στάθμευσης μέχρι το 2026. Επίσης αυξάνεται το ποσοστό κάλυψης των οικοδομών μέχρι 10% για εξυπηρέτηση των σύγχρονων αναγκών.

Σε υφιστάμενες οικοδομές η μείωση των χώρων στάθμευσης φτάνει στο 60%, ενώ μειώνεται το τίμημα εξαγοράς τους κατά 70%, που, όπως είπε ο κ. Νουρής αποτελεί τεράστια οικονομική βοήθεια σε όσους θα επιλέξουν να επενδύσουν στο κέντρο της πόλης.

Παράλληλα, ο κ. Νουρής είπε ότι θα δημιουργηθεί ένα πιο ευέλικτο πλαίσιο αδειοδότησης για επαναχρησιμοποίηση οικοδομών για δημιουργία φοιτητικών εστιών ή επιχειρήσεων και προσιτής επαγγελματικής στέγης. Σε αυτό το πλαίσιο πέραν του νέου πλαισίου ταχείας αδειοδόησης, το ΥΠΕΣ θα δημιουργήσει ξεχωριστό μηχανισμό ταχείας αδειδότησης ιδιαίτερα για τις φοιτητικές εστίες στο Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως.

«Σήμερα επιτρέψετε μου να πω ότι είμαστε στη αφετηρία υλοποίησης ενός οραματισμού και ενός μεγαλεπήβολου στόχου δεκαετιών, την άρση της αποψίλωσης του ιστορικού κέντρου της Λευκωσίας», κατέληξε ο κ. Νουρής.

€5 εκατ. για απόκτηση πρώτης κατοικίας

Εξάλλου, σύμφωνα με την παρουσίαση, σε κατοπινό στάδιο θα ανακοινωθεί σχέδιο χορηγιών απόκτησης ιδιόκτητης κατοικίας με συνολική δαπάνη €5 εκατ. από τον κρατικό προϋπολογισμό, με εφαρμογή τον Ιανουάριο του 2023 μέχρι το Δεκέμβριο του 2025.

Το ύψος συνεισφοράς και τα κριτήρια επιλογής θα είναι αντίστοιχα με το εν ισχύ Σχέδιο Αναζωογόνησης Ορεινών, Ακριτικών και Μειονεκτικών Περιοχών.

Ο Δήμαρχος Λευκωσίας Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης επαναβεβαίωσε «το όραμα, τη βούληση και την αποφασιστικότητά μας να συνεχίσουμε την προσπάθεια αναζωογόνησης ολόκληρης της περιοχής του κέντρου της πόλης μας».

«Πεισματικά δεν εγκαταλείπουμε την περιοχή διότι αυτή είναι το γεωγραφικό και διοικητικό κέντρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τυχόν αποψίλωση ή εγκατάλειψη της περιοχής, θα ισοδυναμούσε με έμμεση παραδοχή των τετελεσμένων της εισβολής και κατοχής», τόνισε και χαιρέτισε τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, για την έγκριση των νέων σχεδίων και των νέων πολιτικών.

Εξάλλου, σε σύντομη παρέμβασή του, ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος διαβεβαίωσε πως η Ιερά Αρχιεπισκοπή με τις πολλές ενορίες «με πολλή χαρά θα συνεργαστούμε και θα συμβάλουμε στον όραμα αυτό για να έχουμε μια όμορφη πόλη ευρωπαϊκή και να μπει μέσα νέος κόσμος ούτως ώστε να αλλάξει φυσιογνωμία η παλαιά πόλη».