Αλλαγές στον νόμο των εκποιήσεων υπονομεύουν την ανάκαμψη

Η Κύπρος έκανε άλματα προόδου μετά την οικονομική κρίση του 2013, επιστρέφοντας σε σύντομο χρονικό διάστημα σε σταθερά υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και χαμηλό ποσοστό ανεργίας.

Παρ’ όλα αυτά, το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων εξακολουθεί να υφίσταται. O δείκτης Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων (ΜΕΧ) έχει καταγράψει σημαντική μείωση τα τελευταία χρόνια, ωστόσο η χώρα εξακολουθεί να διατηρεί τον δεύτερο ψηλότερο δείκτη ΜΕΧ στην Ε.Ε.

Τα εμπόδια των κομμάτων
Το μέτρο των εκποιήσεων ακινήτων φαίνεται να λειτούργησε αποτελεσματικά στην προσπάθεια των τραπεζών να μειώσουν τις Μη Εξυπηρετούμενες Χορηγήσεις. Ωστόσο, το νομικό πλαίσιο που διέπει τις εκποιήσεις επανέρχεται συχνά πυκνά στη δημόσια ατζέντα, με κάποια κόμματα ή πολιτικά πρόσωπα να εισηγούνται αλλαγές στη νομοθεσία και στις διαδικασίες γύρω από τις εκποιήσεις ακινήτων.

Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούλιο του 2021, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέπεμψε νομοθεσία που είχε ψηφίσει η Βουλή, που προνοούσε αναστολή εκποιήσεων για κύριες κατοικίες αξίας μέχρι €350 χιλιάδες, μικρομεσαίες επιχειρήσεις με έσοδα μέχρι €750 χιλιάδες και αγροτική γη αξίας μέχρι €100 χιλιάδων, μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2021, με το επιχείρημα ότι εγκυμονούσε κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την οικονομία της χώρας.

Από την πλευρά της, η Βουλή απέρριψε την αναπομπή του Προέδρου. Έτσι, η Κυβέρνηση υπέβαλε προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο αναφέροντας ότι η σχετική νομοθεσία εμπεριέχει αντισυνταγματικές πρόνοιες.

Μετά την αναφορά του Νόμου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αυτός δεν βρίσκεται σε ισχύ και η διαδικασία των εκποιήσεων υλοποιείται κανονικά. Σε περίπτωση που το Ανώτατο κρίνει τον νόμο ως αντισυνταγματικό τότε η κατάσταση θα παραμείνει ως έχει. Σε αντίθετη περίπτωση, υπάρχει το ενδεχόμενο η Βουλή να επανέλθει απαιτώντας νέα παράταση στις εκποιήσεις.

Ένα τέτοιο ενδεχόμενο δημιουργεί αισθήματα ανασφάλειας στους επενδυτικούς κύκλους και δύναται να οδηγήσει σε αρνητική αξιολόγηση της χώρας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης, λαμβάνοντας υπόψη το επισφαλές παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον στο οποίο βρισκόμαστε, απόρροια της πανδημικής κρίσης.

Καμπανάκι από Moody's
Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα ο οίκος Moody’s έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου προειδοποιώντας αφενός ότι οι προτάσεις νόμου που συζητούνται στη Βουλή για αλλαγές στο νομικό πλαίσιο για τις εκποιήσεις θα εμποδίσουν τις προσπάθειες των τραπεζών για μείωση των προβληματικών δανείων τους και αφετέρου ότι η πανδημική κρίση πολύ πιθανόν να οδηγήσει σε αύξηση των προβληματικών δανείων.

Παρ’ όλο που, όπως αναφέρεται, έχουν ξαναρχίσει πληρωμές για μεγάλο μέρος των δανείων αυτών, ο συνδυασμός του υψηλού χρέους του ιδιωτικού τομέα, της υψηλότερης ανεργίας και της μείωσης των εταιρικών εσόδων και των εισοδημάτων των νοικοκυριών θα επιβαρύνει την ικανότητα αποπληρωμής.

Η αποδυνάμωση του νομοθετικού πλαισίου δυνατόν να μειώσει την πειθαρχία των δανειοληπτών, αλλά και τη διάθεση τους για να προβούν σε διακανονισμό, βοηθώντας τους στρατηγικούς κακοπληρωτές να αποφύγουν τις υποχρεώσεις τους και δημιουργώντας κατ’ επέκταση αρνητικές αλυσιδωτές συνέπειες στην οικονομία, θέτοντας σε κίνδυνο τις καταθέσεις των πολιτών.

Ανησυχία Κεντρικής Τράπεζας
Υπενθυμίζεται ότι επανειλημμένα ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Κωνσταντίνος Ηροδότου εξέφρασε την ανησυχία του για τις προθέσεις πολιτικών κομμάτων για αλλαγή του πλαισίου των εκποιήσεων.

Μάλιστα, σε επιστολή του που είχε απευθύνει παλαιότερα προς τον πρώην Πρόεδρο της Βουλής,  Αδάμο Αδάμου, είχε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου ότι  «οι συνεχείς αλλαγές στο νομικό πλαίσιο, ειδικότερα μέσα στο αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον που βιώνουμε λόγω της πανδημίας, εντείνουν την αβεβαιότητα των ξένων επενδυτών και οδηγούν τους οίκους αξιολόγησης σε αρνητικές αντιδράσεις, που αναμφίβολα θα επιφέρουν ανεπιθύμητες εξελίξεις για την κυπριακή οικονομία σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο».