Το Business Plan του Νίκου Αναστασιάδη

Στην τελική ευθεία εισέρχεται η προεκλογική εκστρατεία των υποψηφίων για τις προεδρικές εκλογές του 2018 και το IN Business παρουσιάζει τις θέσεις του υποψηφίου Νίκου Αναστασιάδη για την Οικονομία και την επιχειρηματικότητα.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Ευημερούν οι αριθμοί, αλλά όχι οι άνθρωποι. Σύνθημα ή πραγματικότητα; Στατιστικές δείχνουν πως το 30% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
Το ποσοστό κινδύνου φτώχειας στην Κύπρο το 2016 είναι στο 16,1%, παραμένοντας ουσιαστικά σταθερό με την προ κρίσης εποχή όσο και κατά τη διάρκεια της κρίσης και είναι χαμηλότερο σε σύγκριση με το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου το ποσοστό κινδύνου φτώχειας το 2016 ήταν στο 17,2%.

Οι αριθμοί έχουν σημασία, καθώς αναφέρονται σε ανθρώπους και επειδή αποτυπώνουν με τρόπο επιστημονικό και τεκμηριωμένο την κατάσταση της πραγματικής οικονομίας όπως, το γεγονός ότι ο δείκτης της ανεργίας μειώνεται και ότι το ποσοστό απασχόλησης αποτυπώνει την αντιστροφή της φυγής των εργαζομένων από την χώρα μας. Το ίδιο αποτυπώνεται και από το γεγονός ότι η ιδιωτική κατανάλωση αυξάνεται και μάλιστα αισθητά, το ίδιο και ο κύκλος εργασιών λιανικού εμπορίου, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής, οι άδειες οικοδομής και μια σειρά από μετρήσιμες ενδείξεις που επιβεβαιώνουν την ανάκαμψη.

Η σταθερή οικονομική ανάπτυξη και οι θετικές προοπτικές που δημιουργούνται για την περαιτέρω ενίσχυσή της, μαζί με την κοινωνική πολιτική της κυβέρνησης, οδηγούν σταδιακά στη μείωση της ανεργίας και την αύξηση των διαθέσιμων εισοδημάτων, τα οποία συντείνουν ουσιαστικά στην αύξηση της ευημερίας.

Περαιτέρω, η πολιτική, την οποία θα συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε για την ενίσχυση των εισοδημάτων των νοικοκυριών και τη μείωση του ποσοστού που ζει κάτω από το όριο της φτώχειας έχει δύο διακριτές πτυχές: Την επιδότηση της εργασίας και τη δημιουργία συνθηκών για περαιτέρω μείωση της ανεργίας μέσω της δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας και την ενίσχυση των παροχών προνοίας, περιλαμβανομένων ουσιωδών υπηρεσιών, προς πρόσωπα που αδυνατούν να εργαστούν, προς τους χαμηλοσυνταξιούχους και προς άτομα με αναπηρία.

Ρυθμοί ανάπτυξης της τάξης του 3%, από τους υψηλότερους στην Ευρώπη, θεωρούνται αρκετά ικανοποιητικοί. Πως προτίθεστε να τους βελτιώσετε ακόμα περισσότερο;
Η διασφάλιση της μακροοικονομικής και δημοσιονομικής σταθερότητας αποτελεί βασικό άξονα της κυβερνητικής πολιτικής για τη διατήρηση ενός ικανοποιητικού και εύρωστου ρυθμού ανάπτυξης με όλα τα θετικά συνεπακόλουθα για την οικονομία και την κοινωνία γενικότερα.

Έχουμε αφήσει για τα καλά πίσω μας τη βαθιά και παρατεταμένη ύφεση που ξεκίνησε το 2009 και κράτησε μέχρι το 2014 και που οδήγησε σε μια ανεξέλεγκτη άνοδο της ανεργίας. Το 2017 θα είναι η τρίτη συνεχόμενη χρονιά ανάπτυξης. Είχαμε ρυθμό ανάπτυξης 2% το 2015, 3% το 2016 και αναμένουμε ανάπτυξη 4% του ΑΕΠ φέτος. Οι εκτιμήσεις για το 2018 και για την επόμενη τριετία είναι εξίσου θετικές, με αναμενόμενο ρυθμό ανάπτυξης που υπερβαίνει το 3%.

Σύμφωνα με τις μακροοικονομικές προβλέψεις του κράτους, οι προοπτικές της κυπριακής οικονομίας μεσοπρόθεσμα αναμένονται θετικές, συντείνοντας στην εδραίωση της εμπιστοσύνης στην κυπριακή οικονομία και την προσέλκυση νέων επενδύσεων, οι οποίες θεωρούνται κλειδί για την κυπριακή οικονομία, μαζί με τα μέτρα για αύξηση της ανταγωνιστικότητας και των στοχευμένων φορολογικών κινήτρων για ένα ευνοϊκό περιβάλλον που να προωθεί την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία.

Ακόμη, προβλέπεται η περαιτέρω ενίσχυση των πανεπιστημιακών και ερευνητικών υποδομών και η διασύνδεση της έρευνας και καινοτομίας με την αγορά, δημιουργώντας έτσι τις βάσεις για τη διεύρυνση της παραγωγικής μας βάσης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας υψηλής προστιθέμενης αξίας. Θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε τις πρωτοβουλίες της τουριστικής βιομηχανίας και μια σειρά από μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις που έχουν προσελκύσει ξένα κεφάλαια ή ξένη χρηματοδότηση, όπως για παράδειγμα το καζίνο, οι μαρίνες, οικιστικές αναπτύξεις, έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ή και πετυχημένες συμπράξεις δημοσίου-ιδιωτικού τομέα όπως είναι η περίπτωση του Λιμανιού της Λεμεσού. Το σχέδιο ανάπτυξης του Λιμανιού Λάρνακας, με την παραχώρηση του σε στρατηγικούς επενδυτές, θα είναι το επόμενο σημαντικό βήμα.

Θετικές επίσης, προδιαγράφονται οι προοπτικές στους τομείς της ναυτιλίας και των επιχειρηματικών υπηρεσιών, την ανάπτυξη γης, ως επίσης της υγείας, της παιδείας και της αγροτικής και βιομηχανικής παραγωγής.

Και, βεβαίως, ο τομέας της ενέργειας, όπου συνεχώς πραγματοποιούνται σταθερά και προσεκτικά βήματα, σε στενή διασύνδεση με την εξωτερική μας πολιτική, που μας φέρνουν όλο και πιο κοντά την έναρξη στην επιβεβαίωση και υλοποίηση των εξαιρετικά σημαντικών προοπτικών που διανοίγονται.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ
Το δημόσιο χρέος μειώθηκε για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια κάτω από 100%. Θα συνεχίσετε στην ίδια πορεία; Σε ποια επίπεδα θα θέλατε να είναι το δημόσιο χρέος το 2018, εάν είσαστε ο επόμενος πρόεδρος;
Το δημόσιο χρέος βρίσκεται ήδη σε επίπεδα κάτω του 100% του ΑΕΠ, μετά από την πρόωρη αποπληρωμή εγχώριου χρέους, η οποία πραγματοποιήθηκε κατά το μήνα Νοέμβριο 2017 και την πρόωρη αποπληρωμή μέρους του δανείου από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και αναμένεται να περιορισθεί στο 98,4% του ΑΕΠ τέλος του 2017. Σημειώνεται πως η εξόφληση του δανείου προς τη Ρωσική Ομοσπονδία θα ξεκινήσει το 2018.

Η επίτευξη θετικών δημοσιονομικών πλεονασμάτων και η σημαντική βελτίωση των δημόσιων οικονομικών κατά τα τελευταία χρόνια, έχουν συμβάλει άμεσα στην πτωτική πορεία του δημόσιου χρέους. Στόχος μας είναι η διατήρηση μιας συνετής δημοσιονομικής πολιτικής που να επιτρέψει τη σταδιακή και αποτελεσματική μείωση του δημόσιου χρέους σε διαχειρίσιμα επίπεδα με στόχο το 2018 να μειωθεί γύρω στο 92% του ΑΕΠ και στη συνέχεια να περιορισθεί γύρω στο 80% το 2020.

Παράλληλα, η σταδιακή αύξηση των δημοσίων εσόδων επιτρέπει ακόμη και την αύξηση των δημοσίων δαπανών σε ένα λογικό πλαίσιο ισοσκελισμένου προϋπολογισμού.

Μετά από σχεδόν μια δεκαετία δρομολογήθηκαν μεγάλα οδικά έργα και συγκεκριμένα η Α’ Φάση του Περιμετρικού Αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας, η Α’ Φάση του Αυτοκινητόδρομου Λεμεσού-Σαϊτά, αλλά και ο Δρόμος Πάφου–Πόλης, στη βάση νέου σχεδιασμού.

Προχωρούν επίσης, τα έργα για το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο και το νέο κτήριο της Βουλής των Αντιπροσώπων στη Λευκωσία, το νέο Κρατικό Χημείο, το νέο Γήπεδο Λεμεσού, την Τεχνική Σχολή Αγίου Λαζάρου Λάρνακας, έργα ενεργειακής υποδομής στο Βασιλικό, έργα αναβάθμισης Αστικών Κέντρων και άλλα ώριμα αναπτυξιακά έργα που έχουν τροχοδρομηθεί για όλες τις επαρχίες.
 

Είσαστε ικανοποιημένοι από τον τρόπο λειτουργίας του ΕΕΕ; Σκοπεύετε να κάνετε κάποιες αλλαγές;
Από το Μάρτιο του 2013 μέχρι σήμερα, όχι μόνο δεν έχουμε μειώσει ή καταργήσει οποιαδήποτε παροχή κοινωνικής πρόνοιας, αλλά με αυξήσεις, νέες παροχές και νέες υπηρεσίες, θεσπίσαμε ένα ισχυρό πλέγμα κοινωνικής προστασίας. Με την εφαρμογή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος διασφαλίζεται ένα ελάχιστο επίπεδο διαβίωσης για κάθε άτομο ή οικογένεια που πληροί συγκεκριμένα κριτήρια. Παρέχουμε ακόμη, στους δικαιούχους σειρά ωφελημάτων για τη στέγαση, ηλεκτροδότηση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Δώσαμε με αυτόν τον τρόπο στήριξη σε πέραν των 15.000 νέων δικαιούχων που δεν είχαν προηγουμένως πρόσβαση σε κοινωνικές παροχές.

Επιπρόσθετα, με τη δημιουργία του Μητρώου Κοινωνικών Παροχών, οι αρμόδιοι λειτουργοί έχουν στη διάθεση τους τα απαραίτητα εργαλεία για το να διαπιστώνεται ορθώς ποιοι έχουν πραγματική ανάγκη αυτής της στήριξης από το Κράτος και να αποφεύγονται φαινόμενα εκμετάλλευσης.

Χαρακτηριστικά, αναφέρω ότι βάσει των επίσημων στοιχείων που δημοσιεύονται το ποσοστό κινδύνου φτώχειας μειώνεται, αποδεικνύοντας ότι η στοχευμένη επιδοματική πολιτική που εφαρμόζουμε είναι προς την ορθή κατεύθυνση και γι’ αυτό θα την ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο στα πρόσωπα που χρειάζονται πραγματικά αυτή τη στήριξη, ενώ κεντρικός στόχος των προσπαθειών μας είναι η ένταξη των ικανών προς εργασία δικαιούχων στην αγορά εργασίας, σε συνθήκες αξιοπρεπούς εργασίας.

Στόχος μας, τα επόμενα πέντε χρόνια, η περαιτέρω εξέλιξη του θεσμού του ΕΕΕ με τρόπο που να παρέχει αποτελεσματικά σε όσους έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν την κατάρτιση, τις ευκαιρίες απασχόλησης και προγράμματα κοινωφελούς εργασίας, ενώ για τα άτομα που λόγω ηλικίας ή αδυναμίας είναι αδύνατη η πρόσβαση στην εργασία, να εξασφαλίζουμε τα μέσα και τις υπηρεσίες που θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής και την καθημερινότητά τους.
 

Σκοπεύετε να κάνετε αλλαγές σε θέματα φορολογικής πολιτικής; Αν ναι, ποιες θα είναι αυτές;
Η κυβέρνηση τα τελευταία τρία χρόνια λαμβάνοντας υπόψη τις διεθνείς εξελίξεις στον τομέα, προχώρησε με ουσιαστικές βελτιώσεις στο φορολογικό πλαίσιο διατηρώντας την ανταγωνιστικότητα και ελκυστικότητα του, την ευρεία φορολογική βάση και ευνοϊκούς συντελεστές, επιβαρύνοντας στο ελάχιστο την απασχόληση και τις επενδύσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση προώθησε την κατάργηση από φέτος της έκτακτης φορολογίας επί των μισθών που είχε επιβληθεί από το 2011, την κατάργηση της φορολογίας ακίνητης ιδιοκτησίας, την προώθηση φορολογικών εκπτώσεων για όλα τα νέα κεφαλαία που επενδύονται σε κάθε κυπριακή επιχείρηση, την επέκταση της επιταχυνόμενης απόσβεσης για βιομηχανικά κτήρια και ξενοδοχεία, την προώθηση φορολογικών κινήτρων για καινοτόμες επιχειρήσεις και νεοφυείς επιχειρήσεις (start-ups) και το πλαίσιο φορολογικών κινήτρων για την ανάπτυξη της οπτικοακουστικής βιομηχανίας.

Αυτό έχει καταδείξει την αποτελεσματικότητα των μέτρων που λάβαμε, καθώς αποτέλεσαν έναν από τους βασικούς παράγοντες στη γενικότερη ανάκαμψη της οικονομίας, μέσω, μεταξύ άλλων, της προσέλκυσης ξένων επενδύσεων.
 
Φυσικά, η φορολογική πολιτική του κράτους θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από σταθερότητα για να εμπνέεται εμπιστοσύνη στους επενδυτές. Στόχος για το 2018, με δεδομένη την ανοδική πορεία της οικονομίας, είναι η πραγματοποίηση στοχευμένων περαιτέρω βελτιώσεων στο φορολογικό μας πλαίσιο, οι οποίες θα ανταποκρίνονται στο συνεχώς μεταβαλλόμενο και ανταγωνιστικό διεθνές φορολογικό περιβάλλον.
 

Τι θα αλλάξετε στο Τμήμα Φορολογίας, ώστε να γίνει πιο αποδοτικό και οι μη καταβαλλόμενες φορολογίες να μειωθούν;
Η κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας τη σημασία ύπαρξης ενός αποτελεσματικού Τμήματος Φορολογίας, προχώρησε στην ενοποίηση των δύο φορολογικών τμημάτων, του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων και της Υπηρεσίας Φ.Π.Α. τον Ιούλιο του 2014. Η ενοποίηση αυτή συνοδεύτηκε με αρκετές σημαντικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες διασφαλίζουν στο άμεσο μέλλον την καλύτερη και εύρυθμη λειτουργία του Τμήματος, ώστε να επιτευχθεί ουσιαστική βελτίωση στη φορολογική συμμόρφωση. Οι μεταρρυθμίσεις και νέες πρακτικές που προωθούνται και εφαρμόζονται από το Τμήμα αναμένεται να αποδώσουν καρπούς. Παρ’ όλα αυτά η εξέλιξη και η προσαρμογή του Τμήματος είναι συνεχής και εδράζεται στην απρόσκοπτη αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του.

Μια ουσιαστική μεταρρύθμιση που έχει προωθηθεί από την κυβέρνηση, αποτελεί ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου υποβολής των φορολογικών δηλώσεων. Η ηλεκτρονική υποβολή θα είναι υποχρεωτική με το νέο έτος (ήδη ισχύει υποχρεωτικά για φορολογικές δηλώσεις Φ.Π.Α.), παρέχοντας παράλληλα την ευχέρεια για πληρωμή των φορολογικών οφειλών μέσω διαδικτύου, διευκολύνοντας τόσο τους φορολογούμενους πολίτες, αλλά και μειώνοντας το διοικητικό φόρτο του Τμήματος, επιτρέποντας έτσι, την αξιοποίηση του υφιστάμενου προσωπικού για την περαιτέρω βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης.

Ο θεσμός της αυτοφορολογίας, αφενός μεταφέρει το βάρος της συμμόρφωσης στο φορολογούμενο και αφετέρου επιτρέπει στο Τμήμα να επικεντρώνεται σε στοχευμένους ελέγχους ως προς την καταβολή των οφειλόμενων φόρων.
 

Η κρίση έφερε σημαντικές αλλαγές στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Θεωρείτε πως με τα σημερινά δεδομένα είναι βιώσιμο και η βόμβα έχει πλέον εξουδετερωθεί;
Θεωρώ ότι το πιο σημαντικό είναι ότι με τις πολιτικές που εφαρμόσαμε έχουμε διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων σε βάθος χρόνου, τουλάχιστο μέχρι το 2080, χωρίς να έχει μειωθεί καμία σύνταξη του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Αντιθέτως, για τους συνταξιούχους με χαμηλά εισοδήματα έχουν δοθεί αυξήσεις στα σχετικά επιδόματα, καθώς και νέες παροχές, με αποτέλεσμα το ποσοστό συνταξιούχων που διαβιούν κάτω από το όριο της φτώχιας να έχει μειωθεί από το 29,3% που ήταν το 2012 στο 19,5% το 2016.

Όλες οι αναλογιστικές μελέτες που έχουν γίνει επιβεβαιώνουν τη βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων και αυτό σημαίνει ότι οι συντάξεις των πολιτών έχουν διασφαλιστεί. Μάλιστα, προχωρήσαμε και σε νέες παροχές όπως, την άδεια πατρότητας που δίνεται για πρώτη φορά μετ’ απολαβών, ενώ προωθούμε και νέες παροχές, καθώς και ενίσχυση υφιστάμενων παροχών, τηρουμένου πάντα ότι οποιαδήποτε νέα παροχή στηρίζεται πλήρως σε αναλογιστική μελέτη ώστε το Ταμείο να παραμένει βιώσιμο.
 

Θα προωθήσετε δραστική μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας; Τι θα περιλαμβάνει;
Καταθέσαμε για πρώτη φορά, ένα ολοκληρωμένο πακέτο για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας. Για δεκαετίες ακούγαμε την αναγκαιότητα μεταρρύθμισης του δημοσίου. Το τολμήσαμε. Προτείναμε αλλαγές στο σύστημα διορισμών και προαγωγών στο δημόσιο, που έδινε χώρο στην αξιοκρατία και τη διαφάνεια. Προτείναμε την υιοθέτηση ενός μη ισοπεδωτικού συστήματος αξιολόγησης, σε αντικατάσταση του «όλοι εξαίρετοι». Δυστυχώς, είδαμε την όλη προσπάθεια να καταψηφίζεται. Θα συνεχίσουμε.

Για βελτίωση του επιπέδου εξυπηρέτησης του πολίτη αυξήσαμε τα Κέντρα Εξυπηρέτησης του Πολίτη με παράλληλη επέκταση του ωραρίου εξυπηρέτησης του πολίτη. Προς αυτήν την κατεύθυνση έχουμε για πρώτη φορά καταρτίσει πλάνο για προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης εκσυγχρονίζοντας με έμπρακτο τρόπο τη δημόσια διοίκηση. Κάναμε τα πρώτα μεγάλα άλματα. Παραδώσαμε την πλατφόρμα «Αριάδνη» και συνεχώς κτίζουμε πάνω της νέες υπηρεσίες με στόχο σύντομα όλες οι συναλλαγές των επιχειρήσεων με το κράτος να γίνονται ηλεκτρονικά, ενώ προχωρήσαμε και νομοθετικά και πρακτικά με τις ηλεκτρονικές υπογραφές.

Στον προϋπολογισμό του 2018 περιλαμβάνονται πολύ σημαντικές δημόσιες επενδύσεις στην τεχνολογία και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, όπως η καθιέρωση της ηλεκτρονικής υπογραφής, η απόκτηση ολοκληρωμένου συστήματος για το Τμήμα Φορολογίας που θα ενισχύσει δραστικά τις δυνατότητες ελέγχου, αλλά και εξυπηρέτησης των φορολογουμένων, η επέκταση της Κυβερνητικής Αποθήκης Πληροφοριών, του Συστήματος Αυτοματοποίησης Γραφείου, της Εθνικής Διαδικτυακής Πύλης Ανοικτών Δεδομένων και της Κυβερνητικής Διαδικτυακής Διόδου ΑΡΙΑΔΝΗ, η απόκτηση Συστήματος Διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων που θα καλύψει τις λειτουργικές περιοχές της Λογιστικής, Προϋπολογισμού, Μισθολογίου, Συντάξεων και Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού.
 
Τολμήσαμε επίσης, να προτείνουμε θεσμικές αλλαγές σε τομείς που ως Κύπρος διαθέτουμε συγκριτικά πλεονεκτήματα, στη βάση σύγχρονων πρακτικών που εκσυγχρονίζουν ένα πεπαλαιωμένο πλαίσιο δεκαετιών. Όλα τα πιο πάνω θα αποκτήσουνε νέα μεγάλη δυναμική μέσα από τη ψήφιση του Υφυπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, το οποίο θα στοχεύει και θα βελτιώνει τους δείκτες ανταγωνιστικότητας και επιχειρηματικότητας, που θα παρέχει πραγματική εξυπηρέτηση στους επενδυτές, που θα περιλαμβάνει στους άξονες δράσεις του θέματα έρευνας, καινοτομίας και επιχειρηματικότητας, αλλά και ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Το ίδιο πράξαμε και για τον τουρισμό, όπου προτείναμε ένα σύγχρονο Υφυπουργείο Τουρισμού, μακριά από τις αναχρονιστικές αντιλήψεις και πρακτικές του παρελθόντος. Δυστυχώς, έχει τύχει της έγκριση της Βουλής μόνο η σύσταση του Υφυπουργείου Ναυτιλίας.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Τα ποσά που δαπανούνται στον τομέα της Έρευνας και της καινοτομίας στην Κύπρο είναι ακόμα πολύ χαμηλά. Τι συγκεκριμένα προτίθεστε να κάνετε;
Έχοντας πλήρη επίγνωση των μεγάλων προοπτικών που διανοίγονται για την Κύπρο στον τομέα της έρευνας και καινοτομίας, βρίσκεται εν εξελίξει η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλέγματος μέσα από το οποίο η έρευνα, η επιχειρηματικότητα και η καινοτομία, μέσω στοχευμένων μεταρρυθμιστικών δράσεων, στηρίζονται και αναπτύσσονται.

Μια πιο προσεκτική ανάλυση των δεδομένων (στοιχεία του 2014) φανερώνει ότι στην Κύπρο οι «δαπάνες από επιχειρήσεις» στην Έρευνα και Ανάπτυξη αποτελούν μόνο το 15% περίπου των συνολικών δαπανών σε Ε&Α, σε σχέση με το 55% στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε αντίθεση με τις ιδιωτικές δαπάνες, οι δημόσιες δαπάνες στην Κύπρο ξεπερνούν το 55% των συνολικών δαπανών σε σχέση με 30% περίπου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αυτή η αρνητική επίδοση, αλλά και εκ του αποτελέσματος η υστέρηση της Κύπρου στα αναπτυξιακά οφέλη που προσφέρει η καινοτομία, οφείλεται ακριβώς στην έλλειψη «οικοσυστήματος» έρευνας και καινοτομίας. Του περιβάλλοντος δηλαδή, στο οποίο οι επιχειρήσεις είναι διατεθειμένες να επενδύσουν.

Είναι γι’ αυτό που ως Κυβέρνηση δώσαμε ιδιαίτερη βαρύτητα στη δημιουργία αυτού του οικοσυστήματος με ένα πλέγμα νομοθεσιών, διαδικασιών, θεσμικών αλλαγών και προγραμμάτων.

Σημαντικό σταθμό αποτελεί η Δήλωση Πολιτικής για την Ενίσχυση του Επιχειρηματικού Οικοσυστήματος στην Κύπρο. Ένα Πλαίσιο Πολιτικής που δεν περιορίζεται σε ευχολόγια, αλλά θέτει σαφείς πολιτικές, με ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση της επιχειρηματικής καινοτομίας. Ήδη, έχουν υλοποιηθεί πέραν του 50% των δράσεων, πολλές από τις οποίες αφορούν την επιχειρηματική καινοτομία. Ενδεικτικά να αναφέρω:

1. Την κατάθεση νομοσχεδίου για την μεταφορά τεχνογνωσίας από τα δημόσια πανεπιστήμια στις επιχειρήσεις (university spin-offs). Συνιστά τομή σε μια διαχρονική δομική αδυναμία του συστήματος, αλλά και απαραίτητη προϋπόθεση για μια καινοτόμα Κύπρο.
2. Τη νομοθεσία φορολογικών κινήτρων για επενδύσεις σε καινοτόμες επιχειρήσεις που τέθηκε σε εφαρμογή την 1^η Ιανουαρίου 2017 με εγκριμένες ήδη, τις πρώτες αιτήσεις.
3. Το πρόγραμμα start-up visa για προσέλκυση νεοφυών επιχειρήσεων από τρίτες χώρες που λειτουργεί από το Φεβρουάριο του 2017.
4. Την προώθηση των ανοικτών δεδομένων όπου 1.000 και πλέον δεδομένα του δημοσίου είναι στη διάθεση ερευνητών για χρήση και αξιοποίηση – ήδη δημιουργήθηκαν εφαρμογές που βελτιώνουν τη καθημερινή ζωή των πολιτών και δημιούργησαν νέες θέσεις εργασίας.
5. Τη σαφή αναφορά, στον επενδυτικό νόμο που θα κατατεθεί σύντομα στη Βουλή για ταχεία αδειοδότηση των στρατηγικών επενδύσεων, ότι ένα από τα τέσσερα κριτήρια που καθιστούν ένα έργο εντάξιμο για τη διαδικασία ταχείας αδειοδότησης είναι η επένδυση να αποδίδει έμφαση στην Έρευνα, Ανάπτυξη και Καινοτομία.
6. Την εκπροσώπηση της Κύπρου στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας, με το διορισμό του Δρος Αλέξανδρου Χαραλαμπίδη κάτι που διευρύνει το κανάλι επικοινωνίας με την ΕΕ, τις ευκαιρίες εξασφάλισης συνεργειών με άλλα κράτη μέλη για περαιτέρω συνεργασία και ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης και καλών πρακτικών.
7. Υλοποίηση δημόσιων επενδύσεων ύψους €400 εκατ. σε υποδομές (Πανεπιστήμιο Κύπρου, ΤΕΠΑΚ, Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής, Κέντρα Αριστείας Kios, Rise, Νέο Κρατικό Χημείο και άλλα) ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην έρευνα.
8. Με την στήριξη της Κυβέρνησης, έγιναν σημαντικές επενδύσεις στα Δημόσια Πανεπιστήμια στον τομέα της έρευνας, με εμφανείς ήδη, επιδόσεις.
9. Διευρύναμε τα χρηματοδοτικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, πετύχαμε τη δραστηριοποίηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης στην Κύπρο και είμαστε η χώρα στην Ε.Ε. με τη μεγαλύτερη αναλογικά απορρόφηση (100 εκατ.) του προγράμματος Horizon 2020, ενισχύοντας την πρόσβαση των κυπριακών επιχειρήσεων σε νέα κεφάλαια.

Συνεχίζουμε, στοχεύοντας στην προώθηση ενός νέου – ολοκληρωμένου νομοθετικού πλαισίου Έρευνας και Καινοτομίας, την υιοθέτηση του θεσμού του e-entrepreneur, την εισαγωγή του θεσμού του Επικεφαλή Επιστήμονα (Chief Scientist), καθώς και την επεξεργασία στοχευμένων κινήτρων για ενθάρρυνση ιδιωτικών επενδύσεων.
 

Σας προβληματίζει το μοντέλο που πάει να δημιουργηθεί με επενδύσεις σε ακίνητα στη βάση του σχεδίου πολιτογράφησης επενδυτών; Έχετε να εισηγηθείτε κάποιες αλλαγές;
Πρόκειται για ένα επενδυτικό σχέδιο καλά μελετημένο, παρόμοιο με άλλα σχέδια άλλων ευρωπαϊκών χωρών, το οποίο προσφέρει τη δυνατότητα απόκτησης κυπριακού διαβατηρίου σε επενδυτές που έχουν αποκτήσει πραγματικούς δεσμούς με τη χώρα, μόνιμη κατοικία δηλαδή, πραγματική επένδυση, νοουμένου ότι πληρείται και μια σειρά άλλων προϋποθέσεων. Αναγνωρίζουμε ότι το σχέδιο συνέβαλε στο να δοθεί ώθηση στον τομέα των ακινήτων και των κατασκευών που βρισκόταν σε πτωτική πορεία, αλλά οι δείκτες της οικονομίας επιβεβαιώνουν ότι η ανάπτυξη δεν προήλθε από τον τομέα ανάπτυξης γης, αλλά από άλλους τομείς, όπως τον τουρισμό, τη ναυτιλία, τις υπηρεσίες και την κατανάλωση.

Ανάλογα με την πρόοδο υλοποίησης του Σχεδίου, δύναται να αναθεωρηθεί για αντιμετώπιση θεμάτων που προκύπτουν.
 

Ο Υπουργός Εσωτερικών υπέβαλε πρόσφατα πρόταση νόμου για απεμπλοκή των αναπτυξιακών έργων από γραφειοκρατικές διαδικασίες μέσω νομοσχεδίου. Θεωρείτε πως με αυτόν τον τρόπο θα επιλυθεί το πρόβλημα;
Με το νομοσχέδιο για τη διευκόλυνση αδειοδότησης επενδύσεων που καταθέσαμε στη Βουλή - το νέο επενδυτικό νόμο - θεσμοθετούμε με πράξεις και όχι λόγια, τη δημιουργία πραγματικού «One Stop Shop» για μεγάλες επενδύσεις, ορίζουμε «υπεύθυνο έργου», ο οποίος θα αποτελεί το κεντρικό σημείο επαφής του επενδυτή με τις υπηρεσίες του δημοσίου, ενώ παράλληλα εισάγουμε και την έκδοση οικοδομικής και πολεοδομικής άδειας, από μια αδειοδοτική αρχή, μέσα από απλοποιημένες διαδικασίες και καθορισμένα χρονοδιαγράμματα.

Από πλευράς Κυβέρνησης, κρίνουμε ότι το σημαντικό αυτό νομοσχέδιο, θα συμβάλει ουσιαστικά στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τη μείωση της γραφειοκρατίας που ταλαιπωρεί τους επενδυτές, ενώ συνδέεται παράλληλα και με τις προσπάθειες της Κυβέρνησης για άντληση υγιών και παραγωγικών επενδύσεων, οι οποίες δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας και αυξημένα εισοδήματα.

Επιπλέον, αξιοποιώντας και τις δυνατότητες που θα παράσχει ο νέος επενδυτικός νόμος, θα λειτουργήσει και το Κέντρο Πληροφόρησης Επιχειρήσεων, αλλά και της Συμβουλευτικής Υπηρεσίας Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, που, μεταξύ άλλων, θα παρέχουν σφαιρική πληροφόρηση για την υποστήριξη που παρέχουμε στην επιχειρηματικότητα και συμβουλές χρηματοοικονομικής και επιχειρηματικής διαχείρισης.
 

Συμφωνείτε με την άποψη ότι το τουριστικό προϊόν είναι κορεσμένο, έστω κι αν τις τελευταίες χρονιές καταγράφονται αποδόσεις ρεκόρ; Τι βελτιωτικές ενέργειες προτίθεστε να κάνετε;
Οι αποδόσεις που καταγράφονται αποδεικνύουν ότι το τουριστικό προϊόν όχι μόνο δεν είναι κορεσμένο, αλλά έχει ποιοτικά αναβαθμιστεί, προσελκύοντας περαιτέρω επενδύσεις και δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας. Κάτι τέτοιο κατέστη εφικτό μέσω στοχευμένων κινήσεων, φορολογικά, πολεοδομικά και χρηματοδοτικά κίνητρα, τη φιλελευθεροποίηση των αιθέρων, την αύξηση της συνδεσιμότητας της Κύπρου, τη σύμπραξη του δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα, που οδήγησαν:
- Το 2017 οι τουριστικές αφίξεις αναμένεται να ξεπεράσουν τα 3,6 εκατ., ενώ τα έσοδα από τον τουρισμό που αναμένεται να φθάσουν τα 2,6 δισ. ευρώ.
- Δημιουργήθηκαν 10.000 νέες ξενοδοχειακές κλίνες, ενώ βρίσκεται υπό εξέλιξη η κατασκευή άλλων 5.000 κλινών.
- Υπήρξε σημαντική ποιοτική βελτίωση στις παρεχόμενες τουριστικές υπηρεσίες, με τους δείκτες ικανοποίησης να ανέρχονται στο πρωτοφανές 95%.
- Η αεροπορική κίνηση από 7 εκατ. επιβάτες που ήταν το 2013, ξεπέρασε τα 10 εκατ. το 2017.
- Βρίσκονται σε εξέλιξη μεγάλες επενδύσεις όπως, το πολυθεματικό καζίνο, οι τέσσερις νέες μαρίνες, ανάπτυξη νέων γηπέδων γκολφ και σειρά εμπορικών και τουριστικών αναπτύξεων σε όλες τις πόλεις.

Η τουριστική Κύπρος, έχει πολύ μεγαλύτερη προοπτική και στόχος μας παραμένει η συνεχής αναβάθμιση των τουριστικών μας υποδομών, η διοικητική και οργανωτική βελτίωση των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών, ο εμπλουτισμός του τουριστικού μας προϊόντος, ώστε η Κύπρος να καταστεί ένας ελκυστικός ολόχρονος τουριστικός προορισμός, προσελκύοντας μεγαλύτερο, αλλά και ποιοτικότερο τουρισμό.

Στη βάση τριών στρατηγικών αξόνων, καθορίζουμε τα επόμενα μας βήματα:
- Προωθήσαμε τη δημιουργία Υφυπουργείου Τουρισμού, για την ολιστική αντιμετώπιση της αναδιάρθρωσης και αναβάθμισης του τομέα.
- Καταθέσαμε ένα νέο απλοποιημένο πλαίσιο, στη βάση σύγχρονων πρακτικών, για την αδειοδότηση και τη λειτουργία των τουριστικών μονάδων. Κύριο μέλημά μας είναι η απλοποίηση των διαδικασιών, δίνοντας έμφαση στη διασφάλιση της ασφάλειας, αλλά παράλληλα, και στην παροχή ευελιξίας στον επενδυτή για την ανάπτυξη διαφορετικών τουριστικών μονάδων. Για πρώτη φόρα, θεσμοθετούμε τον χαρακτηρισμό τουριστικών μονάδων ως αστικά ξενοδοχεία και «boutique hotels».
- Με τη συνεργασία κορυφαίων ξένων εμπειρογνωμόνων προχωρήσαμε στην εκπόνηση, για πρώτη φορά, μιας ολοκληρωμένης Εθνικής Στρατηγικής για τον τουρισμό και προχωρούμε στην υλοποίησή της. Μια στρατηγική που θα περιλαμβάνει πλάνο και για τις μεγάλες επενδύσεις μέχρι το 2030, αλλά θα δίνει και ιδιαίτερη έμφαση σε μικρές επιχειρήσεις που δημιουργούν και αυτές τις δική τους ξεχωριστή, ποιοτική προστιθέμενη αξία. Κλειδί για την εφαρμογή της, η σύσταση του Υφυπουργείου Τουρισμού.
 

Είστε υπέρ ή κατά της φιλελευθεροποίησης των ωραρίων στο λιανικό εμπόριο;
Το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων πρέπει να ρυθμίζεται, έχοντας υπόψη τόσο το συμφέρον των εργαζομένων όσο και των καταναλωτών, ζητήματα που χρειάζεται να εξισορροπούνται σε τέτοιου είδους αποφάσεις. Πριν η Βουλή των Αντιπροσώπων αφαιρέσει το δικαίωμα της Κυβέρνησης για ρύθμιση του θέματος με διατάγματα, το ωράριο λειτουργίας των γενικών καταστημάτων για τις Κυριακές, περιοριζόταν από τις 11:00 το πρωί μέχρι τις 7:00 το βράδυ. Το ωράριο αυτό ήταν λειτουργικό, αφού εξυπηρετούσε τόσο τον καταναλωτή που μπορούσε να κάνει τα ψώνια του όσο και τον εργαζόμενο, αφού δημιουργήθηκαν χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας με ένα εν πολλοίς αποδεκτό από την κοινωνία ωράριο.

Επομένως, θεωρώ ότι η απουσία της δυνατότητας ρύθμισης του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων δεν είναι η ορθή λύση, αλλά ούτε και το κλείσιμο καταστημάτων σε ώρες και μέρες που εξυπηρετεί το κοινό και παρέχει χιλιάδες θέσεις εργασίας σε πρόσωπα που αλλιώς θα ήταν άνεργοι. Χρειάζεται να ζυγίζονται τα ζητήματα αυτά και να ρυθμίζεται ένα λογικό ωράριο στην αγορά με τρόπο που να μην οδηγεί εργαζόμενους στην ανεργία και σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις των Δικαστηρίων, αυτή είναι η αρμοδιότητα της Κυβέρνησης.

Ταυτόχρονα, αποδίδω ιδιαίτερη έμφαση στην εφαρμογή των διατάξεων της Νομοθεσίας που αφορούν στα δικαιώματα των εργαζομένων, οι οποίες εξακολουθούν να βρίσκονται σε ισχύ και η τήρηση και εφαρμογή τους ελέγχεται με κάθε αυστηρότητα κατά τις χιλιάδες επιθεωρήσεις που διεξάγουν οι επιθεωρητές του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κάθε χρόνο. Ιδιαίτερα καθόσον αφορά τις πρόνοιες για τις ώρες εργασίας των εργαζομένων, τις ώρες ανάπαυσης, την αμοιβή, καθώς και τη Νομοθεσία που η Κυβέρνηση κατέθεσε και ισχύει από τον Μάιο 2015 αναφορικά με την πενθήμερη εργασία στα γενικά καταστήματα, καθώς και υποχρεωτικά δύο Κυριακές αργία για κάθε υπάλληλο με αποζημίωση 1:2 για εργασία κατά τις μέρες αυτές.
 

Το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας είναι ελλειμματικό κατά περίπου 3 δισ. ευρώ, ένδειξη πως η εγχώρια παραγωγή είναι πολύ περιορισμένη. Τι πρέπει να γίνει;
Η οικονομία μας διαχρονικά έχει καθαρά χαρακτηριστικά παραγωγής υπηρεσιών, με αποτέλεσμα η ικανοποίηση της ζήτησης σε αγαθά να προέρχεται από εισαγωγές και όχι από ντόπια εισαγωγή. Οι υπηρεσίες, οι οποίες παράγονται (τουρισμός, ναυτιλιακές υπηρεσίες και μεταφορές, επαγγελματικές υπηρεσίες και άλλα), ικανοποιούν σε μεγάλο βαθμό και την εξωτερική ζήτηση, υπερκαλύπτοντας το αρνητικό Ισοζύγιο Αγαθών ως προς το εμπορικό ισοζύγιο.

Η Κυβέρνηση στηρίζει τον τομέα των υπηρεσιών τόσο με νέα φορολογικά κίνητρα όσο και με την ενίσχυση και διεύρυνση υφιστάμενων παρεχόμενων υπηρεσιών, με στόχο να διατηρήσουμε το συγκριτικό μας πλεονέκτημα σε αυτόν τον τομέα.

Παράλληλα, έχουμε εκπονήσει μια νέα, ολοκληρωμένη και «Έξυπνη» Εθνική Βιομηχανική Στρατηγική για την περίοδο 2017 - 2013, θέτοντας το υπόβαθρο για την ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας που θα συμβάλουν στη βιωσιμότητα, ανταγωνιστικότητα και εξωστρέφεια του τομέα. Στόχος της Στρατηγικής μας είναι η σταδιακή αύξηση μέχρι το 2030 της συνολικής παραγωγικότητας κατά 100%, η άνοδος του δείκτη καινοτομίας στο 5,5, η αύξηση των εξαγωγών κατά 150% και η αύξηση της συνεισφοράς της βιομηχανίας στο ΑΕΠ στο 20% από 7% που ήταν το 2015.

Την ίδια στιγμή, συνεχίζουμε να στηρίζουμε με σειρά μέτρων και νέων διεθνών συμφωνιών, βιομηχανίες με έντονο εξαγωγικό προσανατολισμό, με έμφαση στη βιομηχανία παραγωγής φαρμάκων, γαλακτοκομικών προϊόντων και το τσιμέντο.

Ακόμη, πέραν του Ενεργειακού Κέντρου στο Βασιλικό και της προώθησης του Πάρκου Βιομηχανικών και Τεχνολογικών Υποδομών στο Πεντάκωμο, στόχος μας είναι η δημιουργία νέας ζώνης Βαριάς Βιομηχανίας, ζώνης Οπτικοακουστικών και Κινηματογραφικών Δραστηριοτήτων, καθώς και ζώνης Καινοτομίας, Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης.

Όσον αφορά στην αγροτική παραγωγή, το 2016 πετύχαμε αύξηση της αγροτικής παραγωγής κατά πέραν του 12%, μέσω αξιοποίησης των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, την παροχή κινήτρων και τις ευκαιρίες παραχώρησης γης για τη δραστηριοποίηση νέων ή νεοεισερχόμενων αγροτών. Παράλληλα, μεγάλη έμφαση δίνουμε στην αναβάθμιση της ποιότητας και την προώθηση των κυπριακών παραδοσιακών προϊόντων. Πετύχαμε ήδη, την κατοχύρωση τριών αγροτικών μας προϊόντων και βρισκόμαστε σε διαδικασία κατοχύρωσης σειράς άλλων, μεταξύ των οποίων και το χαλούμι.
 

Τι άλλα μέτρα προτίθεστε να εισαγάγετε για πιο άμεση μείωση της ανεργίας;
Ο περασμένος Οκτώβριος ήταν ο 43^ος συνεχής μήνας κατά τον οποίο η ανεργία καταγράφεται μειωμένη σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου χρόνου. Η μεγάλη μείωση της ανεργίας, από πέραν του 16% στο 10% δεν μας εφησυχάζει σε καμία περίπτωση, αφού θεωρώ ότι εξακολουθεί να είναι ψηλή. Για το λόγο αυτό εξακολουθεί να είναι στις προτεραιότητες των πολιτικών που εφαρμόζουμε.

Με δεκάδες στοχευμένα σχέδια για στήριξη της απασχόλησης και μέσα από την αξιοποίηση κονδυλίων άνω των 100 εκατ. από ευρωπαϊκά προγράμματα, 25.000 συμπολίτες μας στηρίχθηκαν ήδη, για την ένταξη ή επανένταξη τους στην αγορά εργασίας. Προχωρούμε σε προγράμματα κατάρτισης εστιασμένα στους νέους και τους μακροχρόνια άνεργους, για επαγγέλματα, τα οποία έχουν ζήτηση στην αγορά εργασίας

Ταυτόχρονα, προχωρούμε με δομικές αλλαγές όσον αφορά στη λειτουργία της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης, με έμφαση στην τοποθέτηση σε εργασία μέσω εξατομικευμένης προσέγγισης και εκτίμησης των δεξιοτήτων τους σε συνάρτηση με τις διαθέσιμες θέσεις εργασίας. Παράλληλα, έχει ολοκληρωθεί και τίθεται στη διάθεση του κοινού η νέα Πλατφόρμα Ανέργων, με την οποία αλλάζουν τα δεδομένα καθόσον αφορά στην αναζήτηση εργασίας: Τα δεδομένα και δεξιότητες των εγγεγραμμένων ανέργων είναι πλέον στην άμεση διάθεση των εργοδοτών, ώστε οι ίδιοι να επιλέγουν τους κατάλληλους υποψήφιους για τις θέσεις εργασίας που προσφέρουν, στη βάση των δεξιοτήτων των ανέργων.
 

Θα ανοίξετε κλειστά επαγγέλματα και ποια;
Στην Κύπρο δεν υπάρχουν κλειστά επαγγέλματα, πλην ελάχιστων εξαιρετικών περιπτώσεων. Επιπλέον, σε αριθμό ρυθμιζόμενων επαγγελμάτων, με βάσει τις οδηγίες της Ε.Ε, καταργήθηκαν ρυθμίσεις, οι οποίες θεωρούνταν μη αιτιολογημένες, ενώ οι υφιστάμενες πρόνοιες για τα ρυθμιζόμενα επαγγέλματα περιορίζονται στις πλέον απαραίτητες για την προστασία κυρίως των καταναλωτών. Σημειώνεται πως τα πιο πάνω αποτελούν μια εξελικτική διαδικασία, η οποία κατά καιρούς αναθεωρείται με βάση τις ανάγκες της αγοράς, την προστασία των επαγγελματιών, αλλά και την προστασία των αποδεκτών των παρεχόμενων υπηρεσιών.
 

Παίρνουμε ως δεδομένο ότι δεν είστε υπέρ της ιδιωτικοποίησης ημικρατικών οργανισμών. Ο όρος εκσυγχρονισμός τι ακριβώς περιλαμβάνει στο δικό σας μυαλό;
Στόχος μας παραμένει η προστασία της κρατικής περιουσίας και των εργαζομένων που απασχολούνται στους οργανισμούς αυτούς, ώστε να αποφύγουμε φαινόμενα όπως των Κυπριακών Αερογραμμών.

Συνεπώς, αποσκοπούμε στη βελτίωση της παραγωγικότητας και κατ’ επέκταση της ανταγωνιστικότητας των κρατικών οργανισμών.

Ουσιαστικά, μέσα από τον εκσυγχρονισμό επιδιώκεται η βελτίωση της οικονομικής διαχείρισης, η αύξηση της ευελιξίας των οργανισμών, η διαφάνεια και η λογοδοσία των δημόσιων οργανισμών και κρατικών επιχειρήσεων, που, σε ένα συνεχές μεταβαλλόμενο περιβάλλον, οδηγεί σε ανάπτυξη, μεταρρύθμιση και προσέλκυση τεχνογνωσίας προς όφελος του φορολογούμενου πολίτη.
 

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που εντοπίζονται σε διεθνείς έρευνες για την ανταγωνιστικότητα, είναι η μεγάλη καθυστέρηση που υπάρχει στην απονομή της δικαιοσύνης και στην ολοκλήρωση δικαστικών διαδικασιών. Πως προτίθεστε να επιλύσετε το ζήτημα;
Έχουμε σχεδιάσει και υλοποιούμε – σε απόλυτη συνεννόηση με τη Δικαστική εξουσία – τη ριζική μεταρρύθμιση των δικαστηρίων για να επιτύχουμε την τόσο αναγκαία για το κράτος δικαίου επιτάχυνση στην απονομή της δικαιοσύνης. Προωθούμε τη μεταρρύθμιση της λειτουργίας του Ανωτάτου και των Επαρχιακών Δικαστηρίων στη βάση εκθέσεων κορυφαίων εμπειρογνωμόνων. Διαχωρίζουμε τη δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου και δημιουργούμε Δευτεροβάθμιο Εφετείο. Αναθεωρούμε τους θεσμούς πολιτικής δικονομίας με τον εκσυγχρονισμό του οικογενειακού, του ποινικού και του ναυτιλιακού δικαίου. Προχωρούμε στη δημιουργία Σχολής Επιμόρφωσης Δικαστών, καθορίζοντας παράλληλα κριτήρια για την πρόσληψη και αξιολόγηση τους.

Αξιοποιούμε την τεχνολογία αναπτύσσοντας σύστημα μηχανογράφησης δικαστηρίων και ηλεκτρονικής δικαιοσύνης (e-justice), βελτιώνοντας τη δυνατότητα πρόσβασης και χρήσης του δικαστικού συστήματος τόσο από το νομικό κόσμο όσο και από το ευρύ κοινό. Μαζί με τον εκσυγχρονισμό των δικαστικών δομών αυξάνουμε τον αριθμό των δικαστών και θέτουμε χρονοδιαγράμματα για την εξέταση αστικών υποθέσεων που δεν επιδέχονται καθυστερήσεις στην εκδίκασή τους.

Η αποτελεσματική λειτουργία του νέου Διοικητικού Δικαστηρίου θα ακολουθηθεί από τη σύσταση Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας. Προχωρούμε στην ίδρυση Εμπορικού Δικαστηρίου για εμπορικές διαφορές μεγάλου ύψους, στηρίζοντας την επιχειρηματική δραστηριότητα και ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα της χώρας. Προωθούμε παράλληλα τη σύσταση Δικαστηρίου Μικρών Διαφορών, προκειμένου με απλές διαδικασίες και περιορισμένο κόστος να διευκολύνεται η πρόσβαση στη Δικαιοσύνη για διαφορές μέχρι 10.000 ευρώ.

Ενισχύουμε τις εναλλακτικές επιλογές εξώδικης επίλυσης διαφορών, με την τροποποίηση του περί Διεθνούς Εμπορικής Διαιτησίας Νόμου, αναβαθμίζοντας παράλληλα, το θεσμό της Διαμεσολάβησης.

Επιπλέον, η δημιουργία Κυπριακού Κέντρου Διεθνών Διαιτησιών που σχεδιάζουμε θα δώσει τεράστιες προοπτικές στη χώρα μας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Ταυτόχρονα, επιχειρούμε σειρά αλλαγών στην Αστυνομία για να της δώσουμε τα εχέγγυα να ανταποκρίνεται στις μεγάλες προκλήσεις που καλείται σήμερα να αντιμετωπίσει όπως, η σύσταση ξεχωριστής ομάδας διερεύνησης του οικονομικού εγκλήματος και η εφαρμογή ισχυρού νομοθετικού πλαισίου και μηχανισμούς που αποτρέπουν τη διαφθορά και προστατεύουν τα μέλη της Αστυνομίας από παρεμβάσεις.
 

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ
Τα κόκκινα δάνεια μειώνονται με πολύ αργούς ρυθμούς, παρ’ όλες τις νομοθεσίες που ψηφίστηκαν και τις αναδιαρθρώσεις που επιχειρήθηκαν. Τι προτείνετε;
Τα τελευταία χρόνια, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ).

Από τις 31/12/2014, τα ΜΕΔ σημείωσαν αξιοπρόσεκτη μείωση €6,1 δισ. ή 21,5%, (αποτελώντας πλέον το 43,8% των συνολικών δανείων). Επίσης, το ποσοστό κάλυψής των εν λόγω δανείων με προβλέψεις ανήλθε στο ίδιο χρονικό διάστημα από το 34% στο 46,3%, που πρακτικά σημαίνει ότι οι τράπεζες είναι τώρα σε θέση να προσφέρουν αναδιαρθρώσεις στους δανειολήπτες με ελκυστικούς όρους χωρίς να επηρεάζονται τα κεφάλαιά τους.

Θεωρώ ότι η συνεχιζόμενη ανάκαμψη της οικονομίας και η μείωση της ανεργίας, θα συμβάλουν θετικά στην περαιτέρω άμβλυνση του προβλήματος.

Η αντιμετώπιση του προβλήματος στην ολότητά του, απαιτεί βεβαίως συνεισφορά από όλους.

Ήδη, στο πλαίσιο αυτό:
1. Η ΚΤΚ, στο πλαίσιο των εποπτικών της αρμοδιοτήτων, έθεσε αυστηρότερα πλαίσια και στόχους για τις τράπεζες.
2. Οι ίδιες οι τράπεζες προχώρησαν στην υλοποίηση συγκεκριμένων μέτρων, και, μεταξύ άλλων, σύναψαν συνεργασίες με αναγνωρισμένους οίκους του εξωτερικού για τη διαχείριση των ΜΕΔ τους.
3. Η Κυβέρνηση συνέβαλε μέσω της προώθησης του κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου περιλαμβανομένων και φορολογικών ελαφρύνσεων, που υιοθετήθηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων.
 

Έχετε στα σχέδια σας τη δημιουργία της λεγόμενης «κακής τράπεζας»; Πως ακριβώς την οραματίζεστε;
Η Κυβέρνηση είναι έτοιμη να μελετήσει όλες τις εισηγήσεις, συμπεριλαμβανομένης της εισήγησης για δημιουργία «κακής τράπεζας». Σε αυτή την κακή τράπεζα πρωτεύοντα ρόλο θα πρέπει να διαδραματίσουν οι ίδιες οι τράπεζες σε ότι αφορά τη σύσταση και τη χρηματοδότησή της. Η Κυβέρνηση θα εξετάσει το ενδεχόμενο, καθώς και τον τρόπο της δικής της συνεισφοράς.
 

Ακούμε συνεχώς πως οι ΜμΕ είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας. Ωστόσο, έχουν και το υψηλότερο επίπεδο μη εξυπηρετούμενων δανείων. Μήπως η αγορά θέλει ξεσκαρτάρισμα και οι τράπεζες να κινηθούν πιο επιθετικά, αφήνοντας εκτός αγοράς όσες επιχειρήσεις δεν είναι βιώσιμες;
Τα ΜΕΔ, λόγω της φύσεως τους, δεν μπορούν να λυθούν με μαγικό τρόπο, και η επίλυσή τους θα πρέπει συνεπώς να επέλθει σταδιακά.

Είναι γεγονός ότι ειδικά οι ΜμΕ, έχουν πολύ υψηλά ποσοστά ΜΕΔ. Η πλέον συνετή οδός και η προτιμητέα προσέγγιση, είναι μέσω συμφωνημένων αναδιαρθρώσεων των δανείων, ώστε οι επιχειρήσεις να έχουν τη δυνατότητα να καταστούν βιώσιμες.

Η εκκαθάριση επιχειρήσεων αποτελεί για μας απευκταίο σενάριο και στόχος μας είναι να αποφευχθεί αυτή η κατάληξη.
 

Η Κύπρος θέλει να είναι διεθνές χρηματοπιστωτικό κέντρο, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχουν πολλές ξένες πολυεθνικές τράπεζες στο νησί. Ήδη, οι τοπικές τράπεζες αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τις ανταποκρίτριες τράπεζες για συναλλαγές σε δολάριο. Πιστεύετε ότι θα πρέπει να προσελκύσουμε ξένες τράπεζες στην Κύπρο; Αν ναι, πως θα το κάνετε;
Οι τράπεζες έχουν πραγματοποιήσει αξιοπρόσεκτη πρόοδο και στηρίζονται πλέον σε πιο γερές και υγιείς βάσεις σε ότι αφορά στην κεφαλαιοποίηση και στη ρευστότητά τους, ενώ η μείωση των επιτοκίων σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα ενίσχυσε τη σταδιακή ενδυνάμωση της διοχέτευσης δανείων προς την οικονομία, η οποία γίνεται πλέον με περισσότερη σύνεση προς αποφυγή των λανθασμένων πρακτικών του παρελθόντος. Σημαντική είναι η συνέχιση αυτής της προσπάθειας προς την ίδια κατεύθυνση.

Η Κύπρος είναι ανοικτή σε περίπτωση που υπάρχει ενδιαφέρον από πολυεθνικές τράπεζες να δραστηριοποιηθούν στη χώρα μας και βλέπει με θετικό φακό ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Η διατήρηση μιας συνετής οικονομικής πολιτικής που να διασφαλίζει τη δημοσιονομική και μακροοικονομική σταθερότητα αποτελούν κλειδί για την περαιτέρω αναβάθμιση της κυπριακής οικονομίας, βελτιώνοντας έτσι τις προοπτικές προσέλκυσης επιχειρήσεων περιλαμβανομένων και ξένων τραπεζών.
 

Να αποζημιωθούν οι επηρεαζόμενοι από την κρίση στις τράπεζες. Αν ναι, ποιοι και πως;
Στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής και διασφάλισης της κοινωνικής συνοχής του κράτους, το Υπουργικό Συμβούλιο έχει εγκρίνει ήδη, ένα Σχέδιο, το οποίο στοχεύει στη δημιουργία των προϋποθέσεων για τη σταδιακή και σε βάθος χρόνου αναπλήρωση μέρους της απώλειας που έχουν υποστεί ομάδες του πληθυσμού, από την εφαρμογή τον Μάρτιο του 2013, του μέτρου της εξυγίανσης με ίδια μέσα στις δύο συστημικές Τράπεζες. Θεωρούμε ότι το προτεινόμενο σχέδιο αποτελεί ρεαλιστική προσέγγιση για αντιμετώπιση του θέματος.

Προς το σκοπό αυτό, η Κυβέρνηση ενέκρινε τη συμπερίληψη των σχετικών πιστώσεων ποσού ύψους €25 εκατ. στο Συμπληρωματικό Προϋπολογισμό του 2017, που αποτελούν την πρώτη συνεισφορά του κράτους προς το Εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης.

Who is Who
Ημερομηνία γέννησης
27 Σεπτεμβρίου 1946

Σπουδές και επαγγελματική σταδιοδρομία

• Νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
• Mεταπτυχιακές σπουδές στο Ναυτικό Δίκαιο στο University of London.