Χορηγία Κατηγορίας Υπηρεσίες

Οικονομική ανάπτυξη και πιστωτικός κίνδυνος στις μικρομεσαίες οικογενειακές Επιχειρήσεις

Στην Κύπρο, οι οικογενειακές επιχειρήσεις αποτελούν το 98% των τοπικών επιχειρήσεων. Οι περισσότερες διοικούνται, από μέλη της οικογένειας και ως πυξίδα τους φέρουν τη φιλοσοφία, τις αρχές και αξίες από γενιά σε γενιά και οι οποίες, ορίζουν την καθημερινή τους λειτουργία. Με το πέρασμα των χρόνων, η σκυτάλη των επιχειρήσεων αλλάζει χέρια και οι επόμενες γενιές αντιμετωπίζουν με διαφορετική διάθεση και οπτική, το όλο πλαίσιο. 

Η δεσπόζουσα παρουσία και ο πολυδιάστατος ρόλος των Μικρομεσαίων και Οικογενειακών Επιχειρήσεων (ΜΜΕ) στην οικονομική ανάπτυξη είναι δεδομένη, πλην όμως συχνά ταξινομούνται ως επικίνδυνες. Είναι γεγονός ότι μόνο μια στις δέκα μικρομεσαίες οικογενειακές επιχειρήσεις καταφέρνει να φτάσει την τρίτη γενιά οικογενειακών ιδιοκτητών-διευθυντών.
 
 
ΠΗΓΗ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
 
 
Ως κεντρική έννοια στην επιχειρηματική ανάληψη κινδύνων ορίζεται «ο βαθμός στον οποίο οι διαχειριστές είναι διατεθειμένοι να κάνουν μεγάλη και επικίνδυνη δέσμευση πόρων» (Miller & Friesen, 1978).

Το γεγονός ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις οι ιδιοκτήτες-διευθυντές προτιμούν να χρηματοδοτούν την ανάπτυξη των επιχειρήσεων τους, έχει ως αποτέλεσμα, την αύξηση του κινδύνου, που συνεπάγει το οικογενειακό επιχειρηματικό μοντέλο.

Επίσης η πρόσβαση στη χρηματοδότηση είναι σχετικά περιορισμένη σε σύγκριση με τις μεγάλες επιχειρήσεις και αποτελεί σημαντικό περιορισμό λειτουργίας.
Η περιορισμένη χρηματοδότηση τους απορρέει ουσιαστικά από τη φύση τους. Οι ΜΜΕ τείνουν να αποθαρρύνουν τον τραπεζικό δανεισμό, λόγω του του ότι έχουν λιγότερες διαθέσιμες στο κοινό πληροφορίες και λειτουργούν σε άγνωστους τομείς, οι οποίοι οδηγούν σε πιστωτικούς κινδύνους. Βασικό ρόλο παίζει επίσης το γεγονός ότι αυτές οι επιχειρήσεις δεν διαθέτουν αρκετά περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εξασφάλιση. Επιπλέον, ενδέχεται να θεωρηθεί υπερβολικά δαπανηρή εισαγωγή τους στις κεφαλαιαγορές. Ακόμα και όταν κατατάσσονται, δεν προσελκύουν αρκετή χρηματοδότηση από την κεφαλαιαγορά, καθώς οι επενδυτές σε αυτές τις αγορές προτιμούν μεγαλύτερες εταιρείες που είναι λιγότερο επικίνδυνες.

Σύμφωνα με τον Δρα Παννίκο Πουτζιουρή,  ο οποίος θα κάνει εκτενή αναφορά του θέματος στο Credit Risk Management Forum, πληθώρα οικογενειακών εταιρειών έχουν καταφέρει να κερδίσουν μια θέση στο «πάνθεο» της φήμης. Προκειμένου να «ανθίσουν», οι οικογενειακές επιχειρήσεις χρειάζονται ένα πολυδιάστατο στρατηγικό σχεδιασμό ανάπτυξης, που θα διαμορφωθεί και θα εξελιχθεί ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης, την πολυπλοκότητα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος και της δομής της επιχείρησης, καθώς και με την ατομική επιχειρηματική επιθυμία για διατήρηση του οικογενειακού ελέγχου.

Εκτός από τον επιχειρηματικό και χρηματοοικονομικό κίνδυνο, υπάρχουν συχνά μη- χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι που σχετίζονται με τα συνυφασμένα υποσυστήματα οικογενειακής ιδιοκτησίας, διοίκησης και τις επιπλοκές της διαγενεακής διαδοχής.

Αξιοσημείωτο είναι το συναισθηματικό κομμάτι, οι δεσμοί της οικογένειας, που πολλές φορές εμποδίζουν την σωστή λειτουργία της επιχείρησης. Επίσης οι εντάσεις μεταξύ των μελών αυτής (ακόμη και για προσωπικούς λόγους), οδηγούν τις περισσότερες φορές, σε λανθασμένη λήψη αποφάσεων.
 
 

Μέσα από διάφορες μελέτες έχουν προκύψει και άλλα «χαρακτηριστικά», που φέρουν οι οικογενειακές επιχειρήσεις και που σχετίζονται με τα «προσωπικά χαρακτηριστικά του επιχειρηματία», ως προς την ανάληψη κινδύνου. Παρακάτω αναφέρονται κάποια από αυτά.

 

  • Η ανάληψη κινδύνου στις οικογενειακές επιχειρήσεις συνδέεται θετικά με το «μορφωτικό επίπεδο του επιχειρηματία».
  • Η ανάληψη κινδύνου στις οικογενειακές επιχειρήσεις συνδέεται θετικά με την «προϋπηρεσία του επιχειρηματία». (Wang & Poutziouris, 2010).

 

Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφέρουμε μερικές από τις 10 εντολές που διατύπωσε ο Δρ. Παννίκος Πουτζιουρής, για τους ιδιοκτήτες-διευθυντές οικογενειακών επιχειρήσεων, που επιδιώκουν τη διαρκή επιχειρηματική επιτυχία, διά μέσου των γενεών.
 
  • Προσδιορίσετε το όραμα και τους στόχους σας για το μέλλον της επιχείρησης, ελέγχοντας τη συμβατότητά τους με τις αξίες σας, π.χ. έλεγχος, εμπιστοσύνη σε άτομα εκτός οικογένειας, στάση έναντι του ενδεχομένου ανάληψης ρίσκου, ραγδαίας ανάπτυξης και περίπλοκες χρηματοδοτικές επιλογές κλπ.

 

  • Η οικογένεια πρέπει ενωμένη να καθιερώσει ένα πλάνο οικογενειακής διοίκησης, το οποίο θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της οικογενειακής επιχείρησης (governance for the business of the family in business). Είναι αναγκαίο να δημιουργηθεί το «οικογενειακό συμβούλιο μετόχων», που θα αντιπροσωπεύει όλα τα μέλη και τις μονάδες της οικογένειας.

Αυτή η ομάδα θα διατυπώσει το «Οικογενειακό Σύνταγμα», έτσι ώστε να ρυθμίζει το ρόλο της οικογένειας στην επιχείρηση. Αυτό είναι ένα πρωτόκολλο συμφωνίας, με σαφείς οδηγίες για αμφισβητούμενα ζητήματα, όπως: πολιτική εισόδου και εξόδου των συγγενών, κανόνες για την πρόσληψη, την ανταμοιβή, την προώθηση και τα κίνητρα, την οικονομική πολιτική και πολιτική μερισμάτων, κανόνες για τον προγραμματισμό της διαδοχής, την επίλυση των διαμαχών κλπ.

  • Η ανάπτυξη μιας διαδικασίας προγραμματισμού διαδοχής θα εξασφαλίσει την ομαλή μετάβαση από γενιά σε γενιά. Το σχέδιο θα περιγράφει πώς γίνεται η διαδοχή, πώς θα γαλουχηθεί και θα εκπαιδευτεί ο διάδοχος και, φυσικά, πότε θα αποσυρθεί ο υφιστάμενος «ηγέτης». Πρέπει επίσης να εξεταστούν οι οικονομικές και φορολογικές επιπτώσεις της διαδοχής.

 

Ο παρακάτω πίνακας μας δείχνει, σύμφωνα με την 1η Έρευνα Οικογενειακών Επιχειρήσεων από το ΚΕΒΕ και την EY Κύπρου, τους τομείς που δίνουν περισσότερο έμφαση οι οικογενειακές επιχειρήσεις.

 

 

Τα χαρακτηριστικά μιας οικογενειακής επιχείρησης τα οποία θα κέντριζαν το ενδιαφέρον για μελέτη και κατανόηση είναι αρκετά. Μερικά από αυτά είναι, η εταιρική απόδοση, ο τρόπος διοίκησης, η λήψη στρατηγικών αποφάσεων κ.α. Ο Δρ. Πανίκκος Πουτζιουρής, Καθηγητής Επιχειρηματικότητας και Οικογενειακών Επιχειρήσεων και Πρύτανης του Πανεπιστημίου UCLan Cyprus, θα είναι ένας από τους ομιλητές του Credit Risk Management Forum, το οποίο διοργανώνει η Infocredit Group στις 25 Σεπτεμβρίου 2019 στο The Landmark Nicosia, και στο οποίο θα αναλύσει αρκετά από τα παραπάνω χαρακτηριστικά, όπως και επιπρόσθετα επίπεδα κινδύνου που αντιμετωπίζουν οι μικρομεσαίες και οικογενειακές επιχειρήσεις.

Δειτε Επισης

Σε τροχιά απογείωσης η γραμμή πλεύσης της κυπριακής ναυτιλίας... Παγκοσμίου φήμης ναυτιλιακό σύμπλεγμα η Κύπρος
Συνεργασία U Travel-Capacitor Partners: Ρεκόρ στις online πωλήσεις των ταξιδιωτικών πακέτων του Tomorrowland
7ο Cyprus HealthCare Conference: Η πορεία προς ισότιμο και καθολικό σύστημα υγείας
Η νέα επιστημονική επιτροπή του ΠΑΣΥΚΑΦ
Φαίδωνας Φαίδωνος: Πάνω από 600 οι φοιτητές ΤΕΠΑΚ στην Πάφο τη νέα χρονιά
Τομείς συνεργασίας συζήτησαν Βαφεάδης και Χατζημανώλη με DP World στο Ντουμπάι
Επιχειρηματικό φόρουμ Κύπρου-Εσθονίας: Προώθηση διμερών συνεργασιών
Οι εποπτικές προτεραιότητες της ΕΚΚ για το 2024-Επικέντρωση σε ΚΕΠΕΥ με διασυνοριακές δραστηριότητες
Εργασιακή ευημερία: Βασικός παράγοντας για τη βιώσιμη επιτυχία των οργανισμών
Ανανέωση διεθνούς διαπίστευσης EFMD για το Πρόγραμμα ΜΒΑ του Πανεπιστημίου Κύπρου