Ευκαιρίες και προκλήσεις για επιστροφή των νέων στο κέντρο Λευκωσίας

Σημαντικές είναι οι δυνατότητες εκμετάλλευσης αναξιοποίητων χώρων και αναπαλαίωσης ιστορικών κι άλλων κτιρίων ως λύση για τη στέγαση των νέων. Στο πρόβλημα της στέγασης των νέων και όχι μόνο, στη Λευκωσία, σε μία περίοδο που η ζήτηση σε κεντρικά σημεία των πόλεων είναι αυξημένη αλλά η προσφορά περιορισμένη και με υψηλό κόστος, θα μπορούσε να επιλυθεί μέσω ορθολογικής αξιοποίησης παλιών κτιρίων και ανεκμετάλλευτων χώρων.

Η περίπτωση της Λευκωσίας τέθηκε στο μικροσκόπιο της πρόσφατης συζήτησης «NICOSIA 2040 - Εκμετάλλευση αναξιοποίητων χώρων: αποκατάσταση και επανάχρηση ιστορικών κι άλλων κτιρίων ως λύση για τη στέγαση των νέων», την οποία διοργάνωσε την Πέμπτη 14 Απριλίου 2022, ο ανεξάρτητος, μη κυβερνητικός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός Oxygono.

Κατά τον εναρκτήριο χαιρετισμό του, o Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης, Δήμαρχος Λευκωσίας, υπογράμμισε ότι τον Δήμο έχει απασχολήσει η αξιοποίηση και συντήρηση κτιρίων στην εντός των τειχών Λευκωσία για σκοπούς στέγασης φοιτητών και επιχειρήσεων διαδικασία η οποία ήδη υλοποιείται. Ανέφερε ακόμα πως υπάρχει ενδιαφέρον από ιδιώτες για να επενδύσουν σε τέτοιου είδους έργα. Ο Δήμος Λευκωσίας, σύμφωνα με τον κ. Γιωρκάτζη,  προχώρησε στην αγορά δύο τέτοιων κτιρίων με στόχο να αναπαλαιωθούν ώστε σε μερικά χρόνια να μπορούν να υποδεχθούν τους πρώτους φοιτητές ως ξενώνες.

Η Μαρία Κολά, Πρόεδρος του Συμβουλίου Νεολαίας Κύπρου, δήλωσε πως υπάρχει από τη μία το οικονομικό ζήτημα και από την άλλη οι πτυχές που αφορούν την κοινωνία και το θεσμικό πλαίσιο, τα οποία πρέπει να συζητηθούν από κοινού σε θεσμικό επίπεδο.

Θέλουμε να προσελκύσουμε τη νεολαία στα ιστορικά κίνητρα αλλά παράλληλα, πρέπει να αναζωογονηθούν κι άλλες περιοχές όπως οι ορεινές και οι αγροτικές και βλέπουμε πως είναι κι αυτή μία νέα τάση, εξήγησε. Σχολίασε πως χρειάζεται αναβάθμιση του νομοθετικού και ρυθμιστικού πλαισίου αλλά ταυτόχρονα χρειάζεται να ακουστεί και η άποψη της νεολαίας για το ζήτημα της πολυπολιτισμικότητας.

Η Αρχιτέκτονας, Ομότιμη Καθηγήτρια στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αθήνας και Πρόεδρος Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελένη Μαΐστρου ανέφερε πως στην Ελλάδα ετοιμάζεται ένα ειδικό σχέδιο για αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων κτιρίων το οποίο προβλέπει πως ο αρμόδιος φορέας αναλαμβάνει την χρήση του ακινήτου για περίοδο ως και 50 χρόνια, χωρίς να χάνεται δηλαδή η ιδιοκτησία του. Προβλέπεται πως μέσα από την επανάχρηση ο οργανισμός που το αξιοποιεί μπορεί να καλύψει το κόστος του και ενδεχομένως να έχει και κάποιο κέρδος και τα υπόλοιπα χρήματα κατατίθενται σε ειδικό ταμείο. Ωστόσο, τα έξοδα για αποκατάσταση είναι σημαντικά, σχολίασε, και αν δεν υπάρχει επιδότηση δεν μπορούν να αξιοποιήσουν το κτίριο οι νέοι. 

Κληθείς να σχολιάσει τις δυνατότητες εκμετάλλευσης αναξιοποίητων χώρων και την αναπαλαίωση ιστορικών κι άλλων κτιρίων ως λύση για τη στέγαση των νέων, ο Κωνσταντίνος Κωνσταντή, Πρόεδρος του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου (ΕΤΕΚ), ανέφερε πως το πρόβλημα με τα εγκαταλελειμμένα κτίρια είναι τεράστιο. Ειδικά για την παλιά πόλη, εξήγησε πως αντί να θεωρείται προνόμιο το να ζει κάποιος στη συγκεκριμένη περιοχή, δεν θεωρείται καθόλου ελκυστική. Ακόμα και εκεί που υπάρχει ενδιαφέρον για αποκατάσταση, οι διαδικασίες είναι τέτοιες που αποτρέπουν τους ενδιαφερόμενους, πρόσθεσε.

Ο Ντίνος Λογίδης, Λειτουργός της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δημαρχείου Λευκωσίας, εξήγησε πως ο Δήμος μπορεί να αξιοποιήσει τις κατοικίες και τα κτίρια εντός των τειχών αλλά ακόμα υπάρχουν δυσκολίες για να πεισθούν οι νέοι να πάνε στην παλιά πόλη. Εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι με κάποιες ενέργειες όπως η μεταφορά της Αρχιτεκτονικής Σχολής στο κτίριο της Φανερωμένης και η αναβάθμιση του Παγκύπριου Γυμνασίου μπορεί να λειτουργήσουν θετικά. Αλλά, εξήγησε, χρειάζεται πρώτα να επιστρέψουν οι νέοι για να μπορέσει να προχωρήσει και η αναβάθμιση των κτιρίων και της περιοχής. Γίνονται διάφορες δράσεις για ενίσχυση του περιβάλλοντος της παλιάς πόλης, τόσο για φοιτητές, όσο και για νέα ζευγάρια ακόμα και για νέες επιχειρήσεις.

Tέλος, ο Παύλος Λοΐζου, Διευθύνων Σύμβουλος της WiRE, σχολίασε πως πρέπει να αποφασίσουμε τι θέλουμε να επιτύχουμε. Έδωσε το παράδειγμα του Πανεπιστημίου Κύπρου το οποίο προβλέπει σε επιπρόσθετες 1900 εστίες στην Πανεπιστημιούπολη, ενώ επίσης τα εμπορικά κέντρα (malls) είναι στην περιφέρεια. «Πρέπει πρώτα να δούμε ποιο ζήτημα θέλουμε να λύσουμε. Να επαναφέρουμε την ανάπτυξη στο κέντρο των πόλεων ή να προσφέρουμε εφικτές λύσεις στέγασης στους νέους;», σχολίασε χαρακτηριστικά. 

Τη συζήτηση συντόνιζε ο Ανδρέας Παπαλλάς, Αρχιτέκτονας και Υποψήφιος Διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Μπορείτε να βρείτε το σχετικό βίντεο με τη συζήτηση ΕΔΩ.