Κ. Πετρίδης: Οι πέντε πυλώνες για την ανάπτυξη γης

Σε πέντε πυλώνες επικεντρώνεται η δημόσια πολιτική για την ανάπτυξη γης, η οποία σχετίζεται με τον πολεοδομικό σχεδιασμό, τον σχεδιασμό χρήσης της γης, περιβαλλοντικούς κανονισμούς, κατασκευαστικούς κανόνες, καθώς και τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Χαιρετίζοντας το 13ο Συνέδριο Ανάπτυξης Γης ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Πετρίδης ανέφερε ότι οι δημόσιες αυτές πολιτικές καλούνται να ισορροπήσουν μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού συμφέροντος, φέροντας ως παράδειγμα την αλλαγή μιας ζώνης ή την έκταση των ζωνών ή τον αριθμός των ορόφων και τους συντελεστές δόμησης ή αν θα επιτραπεί μια μεγάλη ανάπτυξη και με ποιους όρους. 

Σχετίζεται επίσης και με τη χρήση της γης, τις αποφάσεις δηλαδή που αφορούν τις επενδύσεις, σε τί θα γίνουν επενδύσεις και πού. Όπως εξήγησε ο κ. Πετρίδης, «αυτό το σκέλος χρειάζεται πιο μακροπρόθεσμο σχεδιασμό λόγω του ότι όταν κτιστούν περιοχές ή συγκεκριμένες αναπτύξεις, είναι πολύ δύσκολο να αλλάξουν στο μέλλον».

Κίνητρα για προσιτή κατοικία 
Αναλύοντας τους τέσσερις πυλώνες της δημόσιας πολιτικής στον τομέα της ανάπτυξης γης, ο Υπουργός Εσωτερικών ανέφερε ότι ένα πολεοδομικό εργαλείο που ουσιαστικά συνεπάγεται κρατική παρέμβαση μέσω του κανονιστικού ρόλου της κυβέρνησης, που λειτουργεί ως κίνητρο για την ίδια την αγορά με σκοπό να ανταποκριθεί στις κοινωνικές ανάγκες, είναι αυτό που χρησιμοποιείται και σήμερα για την ανάγκη δημιουργίας αγοράς προσιτής στέγης. 

Σημείωσε ότι ήδη ανακοινώθηκαν τρία τέτοια πολεοδομικά κίνητρα με σκοπό την κινητοποίηση επενδύσεων στην αγορά στέγης., δύο εκ των οποίων συνδιαμορφώθηκαν και συμφωνήθηκαν πλήρως κατόπιν εκτενούς διαβούλευσης με το ΕΤΕΚ. 

Ο Κωνσταντίνος Πετρίδης εξέφρασε την άποψη ότι τα συγκεκριμένα κίνητρα θα καταστούν το ίδιο αποτελεσματικά, βελτιώνοντας όμως και το πολεοδομικό τοπίο, τον πολεοδομικό σχεδιασμό.  

Αναθεώρηση Τοπικών Σχεδίων
Μια ακόμα μεγάλη πρόκληση για τον τομέα της ανάπτυξης γης χαρακτήρισε ο ΥΠΕΣ την αναθεώρηση των τεσσάρων τοπικών σχεδίων, Λευκωσίας, Λεμεσού, Λάρνακας και Πάφου, η οποία έχει ήδη αρχίσει.

Αυτή η αναθεώρηση αναμένεται να διορθώσει λανθασμένες πολιτικές του παρελθόντος, όπως η μεγάλης έκτασης διάσπαρτη οριζόντια ανάπτυξη, η ενεργοποίηση της αδρανούσας γης, η θεσμοθέτηση ενός πιο σύγχρονου στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης με βάση τις πραγματικές οικονομικές, στεγαστικές, αναπτυξιακές και κοινωνικές ανάγκες της Κύπρου του σήμερα και του αύριο. 

Εξήγησε ότι παρόλο που αποτελεί μία χρονοβόρα διαδικασία που χρειάζεται εκτενείς μελέτες, περιβαλλοντικές και άλλες, αλλά και λεπτομερή διαβούλευση με όλους τους φορείς και τις τοπικές κοινωνίες, εντούτοις έχουν ήδη ληφθεί οι προκαταρκτικές απόψεις του ΕΤΕΚ με τις οποίες το Υπουργείο Εσωτερικών βρίσκεται στην ίδια κατεύθυνση. 

Ο κ. Πετρίδης τόνισε την ανάγκη σημαντικών αλλαγών, με αύξηση των συντελεστών στα κέντρα των πόλεων, πιο αντικειμενικά κριτήρια συντελεστών και λιγότερη διακριτική ευχέρεια στις αναπτύξεις, καθορισμό νέων ειδών χρήσεως, αλλά και πραγματική ενσωμάτωση της έννοιας βιώσιμης κινητικότητας. 

Αστικός Αναδασμός 
Ορθολογική πολιτική ανάπτυξης της γης δεν λογίζεται χωρίς την εισαγωγή του πολεοδομικού εργαλείου του αστικού αναδασμού, εξήγησε ο Υπουργός Εσωτερικών, κάτι που όπως είπε, «οφείλαμε να είχαμε πράξει δεκαετίες πριν, όταν αυξάναμε γοργά τις ζώνες ανάπτυξης».

Ο αστικός αναδασμός αποτελεί το εργαλείο ενεργοποίηση αρκετών αδρανών και περίκλειστων οικιστικών περιοχών, πολλαπλών και κατακερματισμένων λόγω του πληρώματος του χρόνου ιδιοκτησιών
 
Εξάλλου, όπως είπε ο κ. Πετρίδης, ο αστικός αναδασμός περιλαμβάνει την συνεισφορά όλων των ιδιοκτητών μιας περιοχής, ούτως ώστε αυτή η περιοχή να σχεδιαστεί, και να διαμορφωθεί εκ νέου, και να παραχωρηθεί στους ιδιοκτήτες οικοδομήσιμη και έτοιμη προς ανάπτυξη γης για τις χρήσεις που θα προβλέπονται και θα εξυπηρετούν τις χρήσεις γης που προβλέπονται στη Ζώνη Αστικού Αναδασμού. 

Σημειώνεται ότι τα νέα οικόπεδα που δημιουργούνται με τον αναδασμό και παραχωρούνται στους ιδιοκτήτες που συνεισέφεραν ακίνητα,  με τα κτίσματα ή άλλες εγκαταστάσεις που τυχόν υπάρχουν σε αυτά, πρέπει να έχουν ίση τουλάχιστον αξία με την αξία του συνόλου των ακινήτων που συνεισέφερε ο κάθε ιδιοκτήτης πριν τον αναδασμό και μετά την αφαίρεση της εισφοράς σε γη,  για τη δημιουργία των κοινοχρήστων και κοινωφελών χώρων της περιοχής. 

Για την δημιουργία αυτού του πλαισίου το ΥΠΕΣ εργάζεται με σύμβουλο αθόρυβα τους τελευταίους 4 μήνες, όπως είπε ο Υπουργός, προσθέτοντας ότι το πρώτο σκέλος της μελέτης έχει ήδη ολοκληρωθεί και ευελπιστώντας ότι εντός του χρόνου αυτή θα είναι μια μεγάλη παραδοτέα μεταρρύθμιση από πλευράς του Υπουργείου. 
 
Επεσήμανε ακόμα ότι εν αναμονή του συνολικού πλαισίου και προς αυτή την κατεύθυνση, έχει ήδη επιλυθεί ένα παρεμφερές, πρόβλημα  το οποίο αφορά τον απεγκλωβισμό συνιδιοκτητών ακίνητης ιδιοκτησίας μέσω του καταναγκαστικού διαχωρισμού της, με την προώθηση νομοθετικών ρυθμίσεων ώστε να είναι δυνατή η υποβολή αίτησης για διαίρεση συνιδιόκτητου τεμαχίου με την υπογραφή οποιουδήποτε εκ των συνιδιοκτητών με καθορισμένο ελάχιστο μερίδιο στην ιδιοκτησία, νοούμενης της σύμφωνης γνώμης του Διευθυντή του Κτηματολογίου. 

Νέο Πλαίσιο Αδειοδότησης εντός του 2019
Αναφερόμενος στη γραφειοκρατία και τα προβλήματα που δημιουργούνται στη διαδικασία αδειοδότησης, ο Υπουργός Εσωτερικών εξέφρασε την ελπίδα ότι εντός της χρονιάς θα παρουσιαστεί το νέο πλαίσιο αδειοδότησης, το οποίο θα περιλαμβάνει την ετοιμασία ενός σύγχρονου νομοθετικού πλαισίου με συνοπτικό περιεχόμενο, νέες διαδικασίες και σωστή δομή. 

Όπως είπε, θα περιλαμβάνει την εισαγωγή μιας νέας μορφής πολεοδομικής άδειας, την κατηγοριοποίηση των τύπων ανάπτυξης σύμφωνα με ανάλυση κινδύνου, τη δραστική μείωση των διαβουλεύσεων, και την ανάληψη ευθύνης, ανάλογα με το ρίσκο, στον ιδιώτη μελετητή. 

«Δεν μας τιμά η θέση μας διεθνώς στη διαδικασία αδειδότησης οικοδομών»
Ο κ. Πετρίδης ανέφερε επίσης ότι το συνολικό αυτό πλαίσιο θα οδηγήσει σε μείωση των καθυστερήσεων και αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ίδιας της οικονομίας, που βάση με τον τελευταίο δείκτη ανταγωνιστικότητας της Διεθνούς Τράπεζας (Doing Business 2019) όσον αφορά τον δείκτη για τη διαδικασία αδειοδότησης των οικοδομών, η Κύπρος βρίσκεται πολύ χαμηλά, στην 57η θέση παγκοσμίως, κάτι που, όπως είπε, «δεν μας τιμά».

Για μία τόσο μεγάλη μεταρρύθμιση, η οποία δεν είναι εύκολη, πρόσθεσε, έχουν γίνει μελέτες, και με ξένους εμπειρογνώμονες, ενώ η διαβούλευση με το ΕΤΕΚ βρίσκεται στα τελικά της στάδια. 

Ηλεκτρονική πλατφόρμα και για την πολεοδομία
Παράλληλα, το πλαίσιο της μείωσης της γραφειοκρατίας εφαρμόζεται ήδη η ηλεκτρονική πλατφόρμα του Κτηματολογίου, που όπως είπε ο κ. Πετρίδης, αποτελεί ένα πρωτοποριακό για ευρωπαϊκά δεδομένα σύστημα που έχει ήδη διευκολύνει τη ζωή και μελετητών και των απλών πολιτών για τα θέματα που έχουν με το κτηματολόγιο. 

Ταυτόχρονα, ετοιμάζεται επίσης η ηλεκτρονική πλατφόρμα της πολεοδομίας. Σημειώνεται ότι η επένδυση σε συστήματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στο ΥΠΕΣ ξεπερνά τα 30 εκατ. ευρώ για την επόμενη τριετία. 

Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Σημαντικός πυλώνας της ανάπτυξης γης αποτελεί και η μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης, με τον αρμόδιο Υπουργό να σημειώνει ότι τα θέματα της ανάπτυξης γης αφορούν και τον επανακαθορισμό του ρόλου της τοπικής αυτοδιοίκησης. 

«Η Τοπική αυτοδιοίκηση σήμερα δεν έχει τις δυνατότητες να ανταπεξέλθει σε αυτό το ρόλο λόγω του μεγέθους και του κατακερματισμού της. Μια πραγματική τοπική αυτοδιοίκηση σίγουρα μπορεί να λειτουργήσει ενιαίες αρχές ανάπτυξης που θα διευκολύνουν τον κάθε πολίτη και τον κάθε επενδυτή, φτάνει να έχουν επαρκές μέγεθος, μηχανισμούς ελέγχου, τεχνογνωσία και πόρους και λογοδοσία. Και είναι αυτό που προτείνουμε», τόνισε σχετικά.