Οι προκλήσεις και οι 4 πυλώνες για το μέλλον του τραπεζικού συστήματος

Την πρώτη, και ενδεχομένως μια από τις πολλές που θα ακολουθήσουν, έκθεση για το μέλλον του τραπεζικού και χρηματοοικονομικού τομέα, παρουσίασε η EY Κύπρου σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Τραπεζών Κύπρου.

Σκοπός της έκθεσης, η οποία παρουσιάστηκε σε δημοσιογράφους και παράγοντες του τραπεζικού τομέα, ήταν να επισημάνει την σημασία συνεισφοράς των κυπριακών τραπεζών στην γενικότερη οικονομία και την κοινωνία, να αναγνωρίσει τις κύριες προκλήσεις του τομέα, αλλά και τις ευκαιρίες.

Η έκθεση αποτελεί μήνυμα, όπως αναφέρθηκε, προς τις τράπεζες και τους μετόχους, να αγκαλιάσουν την αλλαγή και την πρόοδο στο πλαίσιο τεσσάρων κύριων πυλώνων:

• Ένας στοχευμένο τραπεζικό τομέα.
• Ένα βιώσιμο τραπεζικό τομέα.
• Έναν ασφαλή και σταθερό τραπεζικό τομέα.
• Έναν προοδευτικό τραπεζικό τομέα.

Η συγγραφή της έκθεσης έγινε μέσα από διαβούλευση ειδικών του χώρου σε τοπικό επίπεδο και κύριους εκπροσώπους της βιομηχανίας. «Υπάρχουν πολλοί παράγοντες, προκλήσεις και ευκαιρίες που επιδρούν πάνω στον τομέα και πρέπει να ληφθούν υπόψη για το μέλλον των τραπεζών στην Κύπρο», αναφέρεται στην έκθεση.

Ρόλος στην οικονομία

Είναι ξεκάθαρο, ότι ο τραπεζικός τομέας έχει καίριο ρόλο στην οικονομία της χώρας, καθώς συνεισφέρει πολύ περισσότερο από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης στην Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία. Την ίδια ώρα, εργοδοτεί ένα μεγάλο αριθμό υπαλλήλων και συνεισφέρει περισσότερο από 4% στα φορολογικά έσοδα του κράτους.

«Είναι αποδεκτό ότι η ευημερία του τραπεζικού τομέα είναι υψίστης σημασίας για την καλή λειτουργία της μοντέρνας οικονομίας, όπως επίσης και της ευημερίας του συνόλου της κοινωνίας», τονίζεται στην έκθεση.

Ο τομέας έχει έρθει αντιμέτωπος με αρκετές προκλήσεις και ριζικούς μετασχηματισμούς. Η ισορροπία μεταξύ των αναγκών των μετόχων και των προσδοκιών τους, που όπως αναφέρεται πολλές φορές αυτά τα δύο συγκρούονται, θα αποτελέσει το κλειδί της επιτυχίας προς μία νέα εποχή.

Οι τέσσερις πυλώνες

Όπως υπογραμμίζεται στην έκθεση, το μέλλον του τραπεζικού τομέα στην Κύπρο, μαζί με τις προκλήσεις και τις προοπτικές, εξετάζεται μέσα από τους τέσσερις πυλώνες.

Ο πρώτος έχει να κάνει με ένα πιο στοχευμένο τραπεζικό τομέα, του οποίου το κύριο χαρακτηριστικό θα είναι μία ξεκάθαρη κατεύθυνση, δίνοντας έμφαση στην βιώσιμη ανάπτυξη και στη συνεισφορά στη κοινωνία και το περιβάλλον.

«Οι κυπριακές τράπεζες πρέπει να στοχεύσουν στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης του κοινού μέσα από ένα πελατοκεντρικό λειτουργικό μοντέλο, να είναι πιο ευέλικτες στις ανάγκες των πελατών και να  καλλιεργήσουν μία υγιή κουλτούρα, όπου υπάλληλοι και εργοδότες θα παρέχουν την καλύτερη δυνατή ποιότητα υπηρεσιών στην κοινωνία και την ευρύτερη οικονομία», επισημαίνεται στην έκθεση.

Δεύτερος πυλώνας είναι η βιωσιμότητα του τραπεζικού τομέα. Παρά τις επιπτώσεις της πανδημίας και τις υπόλοιπες προκλήσεις, ο κυπριακός τραπεζικός τομέας παραμένει ανθεκτικός και διατηρεί μία ισχυρή θέση.

Ωστόσο, η διαφοροποίηση των πηγών εσόδων και των στοχευμένων μειώσεων του κόστους, είναι απαραίτητα για την επίτευξη βιώσιμης κερδοφορίας των τραπεζών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της απόκτησης ή συνεργασίας μικρών fintech εταιρειών, ώστε να αναπτύξουν οι τράπεζες τις ψηφιακές τους υπηρεσίες και ταυτόχρονα να διατηρήσουν το μερίδιο που κατέχουν στην αγορά.

Τρίτος πυλώνες αποτελεί η ασφάλεια και η σταθερότητα του τραπεζικού τομέα. Οι κυπριακές τράπεζες συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο ασφαλών στην Ευρώπη όσον αφορά την κεφαλαιακή επάρκεια εν μέρει επιβεβλημένη από υψηλότερο δείκτη ΜΕΔ. Παρά τις προσπάθειες της τελευταίας δεκαετίας για μείωση των ΜΕΔ, το ποσοστό παραμένει το δεύτερο ψηλότερο στην Ε.Ε.

«Αυτό το ζήτημα θα μπορούσε να έρθει ξανά στην επιφάνεια, κυρίως λόγω της αύξησης των επιτοκίων και του πληθωρισμού. Οι τράπεζες θα πρέπει να δράσουν προληπτικά, και να είναι σε θέση να αναγνωρίσουν και να εμποδίσουν νέα αύξηση των ΜΕΔ», επισημαίνεται. Επιπρόσθετα, η συμμόρφωση με τα ESG, αναμένεται να φέρει υποχρεωτικές γνωστοποιήσεις και οι τράπεζες θα πρέπει να είναι προορατικές στη δημιουργία των σχετικών δομών και προσωπικού ESG σε ολόκληρο τον οργανισμό τους.

Στο θέμα της ασφάλειας εμπίπτουν και οι κυβερνοεπιθέσεις, καθώς η ψηφιοποιήση των δραστηριοτήτων των τραπεζών, θα προσελκύσει περισσότερες. Επομένως, είναι ουσιαστικής σημασίας οι τράπεζες να αναπτύξουν τις δεξιότητες και να επενδύσουν στις κατάλληλες δομές που θα διατηρούν τα στοιχεία των πελατών ασφαλή.

Τελευταίος πυλώνας είναι η πρόοδος του τομέα, και ιδιαίτερα σε άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον λόγω των ολοένα και αυξανόμενων fintech εταιρειών. Όπως σημειώνει η έκθεση, η πανδημία του κορωνοϊού επιτάχυνε την ψηφιοποίηση των τραπεζών και ώθησε την μετάβαση σε πιο αυτοματοποιημένα μοντέλα, που ενισχύουν την απόδοση και αυξάνουν την ικανοποίηση των πελατών.

Ωστόσο, οι fintech προσελκύουν όλο και περισσότερους πελάτες που είναι πιο τεχνολογικά εξοικειωμένοι. Για να ανταγωνιστούν οι τράπεζες τις fintech, θα πρέπει να προφέρουν περισσότερες βοηθητικές υπηρεσίες ή να ενσωματώσουν τις υπάρχουσες δυνατότητες του fintech μέσω συνεργασιών, παράγοντας συνεργιστικό αποτέλεσμα.

Η έκθεση καταλήγει με το συμπέρασμα πως για να παραμείνουν οι τράπεζες προοδευτικές, θα πρέπει να εκπαιδεύσουν, να επαναπροσαρμόσουν τις δεξιότητες και να αναδιατάξουν το προσωπικό, προσλαμβάνοντας παράλληλα νέα ταλέντα που θα ευθυγραμμίζονται με τις απαιτήσεις τους.  

Σχολιάζοντας την έκθεση, ο Σάββας Πεντάρης, Συνέταιρος και Επικεφαλής Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών της ΕΥ Κύπρου, δήλωσε: «Ο κυπριακός τραπεζικός τομέας βρίσκεται αντιμέτωπος με πρωτόγνωρες προκλήσεις εν μέσω δραστικών μετασχηματισμών.

Για να συνεχίσει να διαδραματίζει τον βασικό του ρόλο στη στήριξη της εθνικής οικονομίας και να οδηγήσει με επιτυχία στη νέα εποχή, θα πρέπει να εντοπίσει τις τρέχουσες και μελλοντικές τάσεις, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες και να εξισορροπήσει τις συχνά αντικρουόμενες ανάγκες και προσδοκίες των ενδιαφερομένων μερών.

Η έκθεσή μας παρουσιάζει ένα πλαίσιο για τη διεξαγωγή μιας συλλογικής συζήτησης εστιασμένης στο μέλλον, με στόχο να μεταφέρει στα στελέχη των τραπεζών και τους ενδιαφερόμενους φορείς το μήνυμα της ανάγκης να προσαρμοστούν στο διαρκώς μεταβαλλόμενο μέλλον, που χαρακτηρίζεται από μετασχηματισμό και πρόοδο μέσω των τεσσάρων βασικών πυλώνων: προσήλωση σε ένα αναπροσαρμοσμένο σκοπό ύπαρξης, βιωσιμότητα, ασφάλεια & σταθερότητα και ψηφιακή προοδευτικότητα».

Εκ μέρους του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου, ο Μιχάλης Καμμάς, Γενικός Διευθυντής Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου δήλωσε: «Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι για την έρευνα που παρουσιάζεται σήμερα, διότι είναι μια πολύ ξεχωριστή μελέτη σε σχέση με τον τραπεζικό τομέα της χώρας μας.

Είναι το αποτέλεσμα πολύμηνης, εντατικής και διεξοδικής εργασίας και καταγράφει με τρόπο ξεκάθαρο τη σημαντικότητα του τραπεζικού τομέα, τις προκλήσεις των τραπεζών και της οικονομίας, τις αλλαγές και τις τάσεις που δημιουργούνται αλλά και τις δυναμικές όπως διαμορφώνονται κυρίως μέσα από το δίπτυχο Πράσινης και Ψηφιακής Μετάβασης». 

Μπορείτε να δείτε όλη την έκθεση ΕΔΩ