Ερευνητική: Τα βασίλεια, τα κόμματα και τα δάνεια του κουτουρού

Δάνεια που εγκρίνονταν χωρίς κανένα έλεγχο, κομματοκρατικές επιτροπές που αποφάσιζαν σαν βασιλείς και προβληματική εταιρική διακυβέρνηση ήταν μόνο μερικά από τα μεμπτά των συνεργατικών πιστωτικών ιδρυμάτων, όπως προκύπτει από τις καταθέσεις πρώην μελών της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής.

Το πρώην μέλος της Επιτροπείας ΣΚΤ την περίοδο 2001 με 7.11.2013, Γιαννάκης Γιαννάκη αναγνώρισε ότι υπήρχαν κομματικές παρεμβάσεις στις επιτροπές των ΣΠΙ. Πρόσθεσε ακόμα ότι για την έγκριση ενός δανείου η διαδικασία γινόταν στα τυφλά, χωρίς να προηγηθεί ο οποιοσδήποτε έλεγχος για την ποιότητα του δανειολήπτη.

Δάνεια στα τυφλά
«Επαφίετο στον πατριωτισμό των Επιτρόπων αν θα σταλεί ένας δανειολήπτης σε επιδιαιτησία, δεν είχαμε τα αναγκαία όπλα», τόνισε ο κ. Γιαννάκη, σημειώνοντας ότι για την έγκριση ενός δανείου «κινούμασταν στα τυφλά, του κουτουρού», με αποτέλεσμα ένας δανειολήπτης να μπορεί να αντλήσει το μέγιστο ποσό δανεισμού από δύο ΣΠΙ, την ώρα μάλιστα που χρωστούσε ήδη ένα δάνειο σε ένα ΣΠΙ.

Διαβάστε ακόμα: Νεοφύτου: Δεν έπρεπε να κάνουμε τράπεζες στα χωριά

Επεσήμανε επίσης ότι μόλις το 2012 κυκλοφόρησε εγχειρίδιο πιστοδοτήσεων από τη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα, τονίζοντας ότι θα έπρεπε να θεσπιστούν προληπτικοί μηχανισμοί για την παραχώρηση υπέρογκων δανείων.

Όπως είπε επίσης πολλές φορές οι δανειολήπτες στα ΣΠΙ αρνούνταν να πουν τους λόγους για τους οποίους χρειάζονταν ένα δάνειο.

Υδροκέφαλο μοντέλο
Ερωτηθείς τι πήγε λάθος και που εξανεμίστηκαν τα χρήματα με αποτέλεσμα να χρειαστεί η στήριξη του κράτους το 2013, ανέφερε ότι τα ΣΠΙ δεν έκαναν εγγραφή μετόχων αλλά μελών, σημειώνοντας ότι  θα έπρεπε ο Συνεργατισμός να φύγει από αυτό το μοντέλο. 

Εξήγησε ακόμα ότι υπήρχαν έντονες κομματικές αντιδράσεις στα θέματα των συγχωνεύσεων και βασίλεια, ενώ χαρακτήρισε κομβικό σημείο για την κατάρρευση του Συνεργατισμού την επιλογή μοντέλου εναρμόνισης, το οποίος, όπως είπε, ήταν «υδροκέφαλο» ως προς την εποπτεία.

Από την πλευρά του ο Δημήτρης Χρίστου, πρώην μέλος της Επιτροπείας της ΣΚΤ την περίοδο 2001 - 7.11.2013 επεσήμανε ότι η εταιρική διακυβέρνηση ήταν το μεγάλο διαχρονικό πρόβλημα που οδήγησε στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, εκφράζοντας την άποψη ότι θα μπορούσαν να παραμείνουν οι μικρές συνεργατικές, με περιορισμένες εργασίες και τα μεγάλα συνεργατικά να εξελιχθούν σε εταιρείες.

Αναγνώρισε επίσης ότι δεν δίνονταν εγκρίσεις δανείων έπειτα από τους απαραίτητους ελέγχους, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «κάποιοι δεν έκαναν σωστά τη δουλειά τους».

Ο κίνδυνος λουκέτου
Σοβαρό πρόβλημα, σύμφωνα με τον κ. Χρίστου ήταν ότι η μοναδική πηγή άντλησης ρευστότητας ήταν μόνο από τις καταθέσεις, σημειώνοντας ότι σε δύο περιπτώσεις κινδύνεψε με κλείσιμο ο Συνεργατισμός. Η μία περίπτωση ήταν με το κραχ στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου το 1999-2000, κατά την οποία, όπως είπε, απετράπη η κατάρρευση με τη βοήθεια της Δήμητρας Επενδυτική, αλλά και το 2008, με την κάθοδο υποκαταστημάτων ελληνικών τραπεζών που προσέφεραν ψηλά καταθετικά επιτόκια, «με αποτέλεσμα ο Συνεργατισμός αναγκαστικά να παραχωρήσει πιο ψηλά επιτόκια για καταθέσεις για να είναι ανταγωνιστικός».

Μεγάλες τράπεζες, μικρά χωριά
Στο ίδιο μήκος κύματος ο Μίκης Νεοφύτου, πρώην μέλος της Επιτροπείας της ΣΚΤ από το 2001 μέχρι και τις 17.11.2013 επεσήμανε ότι η διάλυση των μικρών συνεργατικών εταιρειών ήταν ένας από τους λόγους που φτάσαμε στην κατάρρευση του Συνεργατισμού. «Θέλαμε να κάνουμε τράπεζες τα χωριά. Έπρεπε να γίνουν συνεταιρισμοί, όχι μεγάλες τράπεζες», σημείωσε ο κ. Νεοφύτου, εξηγώντας ότι χάθηκε ο χαρακτήρας του Συνεργατισμού και ήταν εύκολο πια να πουληθεί.