Αγκάθι τα μη εξυπηρετούμενα

Η ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) είναι θετική για την πορεία της κυπριακής οικονομίας, ωστόσο επισημαίνει και τους κινδύνους που υπάρχουν με σημαντικότερο όλων το μεγάλο αριθμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Οπως επισημαίνει η έκθεση στο κεφάλαιο για την Κύπρο, στόχοι του προγράμματος είναι η αποκατάσταση και σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα, η ενίσχυση της βιωσιμότητας των δημοσίων οικονομικών και η εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με στόχο τη στήριξη μιας βιώσιμης και μακροχρόνιας ανάπτυξης.

Στο πλαίσιο της συμφωνίας για μακροοικονομική στήριξη της Κύπρου έχει συμφωνηθεί ότι ένα πόσο ως 9 δις ευρώ είναι διαθέσιμο για την Κύπρο με στόχο την αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με το χρέος τα δημοσιονομικά ελλείμματα και την ανακεφαλαιοποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα. Από το Μάιο του 2013 έως το Μάιο του 2014 έχουν διατεθεί 4,6 δις ευρώ από τον ΕΜΣ μετά την εκπλήρωση προαπαιτούμενων δράσεων από την Κύπρο που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο του μνημονίου, τονίζει η έκθεση.

Σύμφωνα με τον ΕΜΣ, το 2013 η ύφεση της οικονομίας στην Κύπρο ήταν σημαντική (5,4%), αλλά κινήθηκε σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις στην αρχή του προγράμματος. Η καλύτερη του αναμενόμενου μακροοικονομική επίδοση οφείλεται στη δυναμική της ιδιωτικής κατανάλωσης, άλλα και στη συνεισφορά του τουρισμού και των υπηρεσιών. Συνολικά η κατανάλωση μειώθηκε 5,6% και οι επενδύσεις κατά 21,6%. Ο εξωτερικός παράγοντας συνέβαλε θετικά, καθώς οι εισαγωγές (-14,1%) μειώθηκαν περισσότερο από τις εξαγωγές (-4,2%). Οι δημοσιονομικές εξελίξεις αποδείχθηκαν καλύτερες απ’ ότι αναμενόταν με την κυβέρνηση να πετυχαίνει με σημαντική άνεση τους στόχους για το έλλειμμα.

Για τον τραπεζικό τομέα τονίζει ότι επιβαρύνεται από ένα πολύ υψηλό επίπεδο μη εξυπηρετούμενων δανείων. Παρά τη σημαντική αναδιάρθρωση που πραγματοποιήθηκε στον τομέα, το επίπεδο των προβληματικών δανείων είναι πολύ ψηλό και ανήλθε το Φεβρουάριο του 2014 στο 47,6%, είναι πολύ υψηλό και σε σχέση με τις άλλες χώρες που βρίσκονται σε πρόγραμμα, τονίζει. Προς το σκοπό αυτό ο ΕΜΣ υπογραμμίζει ότι η αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι αποφασιστικής σημασίας για την αποκατάσταση της δυνατότητας των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν την εγχώρια οικονομία.

Στο χρηματοπιστωτικό τομέα υπενθυμίζει τα βασικά μέτρα που υιοθετήθηκαν το 2013 ήταν το bail in των μη ασφαλισμένων καταθετών και η επιβολή περιοριστικών μέτρων προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα της εγχώριας οικονομίας. Η δημοσιονομική σταθεροποίηση επικεντρώθηκε στον περιορισμό των δαπανών στο δημόσιο τομέα, στους μισθούς και τα κοινωνικά επιδόματα και οι κυπριακές αρχές εφάρμοσαν επιτυχώς ορισμένα μέτρα στον τομέα των εσόδων όπως για παράδειγμα αύξηση των φόρων ακίνητης περιουσίας.

Αναφορικά με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις αναφέρει ότι έγιναν σημαντικά βήματα για τη συλλογή των εσόδων, τη μεταρρύθμιση του κοινωνικού κράτους και την προετοιμασία των ιδιωτικοποιήσεων. Η επιτυχία στην αναδιάρθρωσης των τραπεζών θα συμβάλει στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης των καταθετών και θα ανοίξει το δρόμο για την άρση των περιοριστικών μέτρων σύμφωνα με τον οδικό χάρτη που έχει συμφωνηθεί, αναφέρει.

Τονίζει ακόμη ότι «στα θετικά ενδεχόμενα, μια πρόοδος στις διαπραγματεύσεις για την επανένωση της Κύπρου θα έχει ισχυρό αντίκτυπο στο πρόγραμμα».

Συνοψίζοντας η έκθεση τονίζει ότι συνολικά παρά την ισχυρή εφαρμογή του προγράμματος, εξακολουθούν να υπάρχουν κίνδυνοι για τη σταθεροποίηση της οικονομίας. Η μεγαλύτερη πρόκληση αφορά το χρηματοπιστωτικό τομέα και τομείς κλειδιά είναι η διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους και η διασφάλιση ότι τα προγράμματα αναδιάρθρωσης των τραπεζών θα εφαρμοστούν πλήρως.