Σε μειώσεις επιτοκίων με τον ταχύτερο ρυθμό και τη μεγαλύτερη κλίμακα από την περίοδο της οικονομικής κρίσης, προέβησαν το 2025 οι μεγάλες Κεντρικές Τράπεζες, ενώ επιτάχυνση παρουσίασε επίσης η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Εννέα από τις Κεντρικές Τράπεζες που επιβλέπουν τα 10 πιο διαπραγματεύσιμα νομίσματα, παγκοσμίως, μείωσαν τα βασικά επιτόκια δανεισμού τους το 2025 - συγκεκριμένα η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η Τράπεζα της Αγγλίας, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, ο Καναδάς, η Σουηδία, η Νορβηγία και η Ελβετία.
Το 2025 προχώρησαν σε χαλάρωση της πολιτικής τους συνολικά κατά 850 μονάδες βάσης, σε 32 μειώσεις επιτοκίων - ο μεγαλύτερος αριθμός μειώσεων από το 2008 και η μεγαλύτερη κλίμακα χαλάρωσης από το 2009.
Αυτό σηματοδοτεί μια απότομη αναστροφή από το 2022 και το 2023, όταν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αύξαναν τα επιτόκια για να καταπολεμήσουν τον πληθωρισμό, καθώς οι τιμές της ενέργειας εκτοξεύτηκαν στα ύψη μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η Ιαπωνία αποδείχθηκε η εξαίρεση φέτος, αυξάνοντας τα επιτόκια δύο φορές.
Ορισμένοι αναλυτές αναμένουν ότι το 2026 μπορεί να φέρει μια ριζική αλλαγή, σημειώνοντας ότι τους τελευταίους μήνες έχει ήδη παρατηρηθεί μια σαφής αλλαγή της τάσης από αρκετές κεντρικές τράπεζες της ομάδας των G10, ιδίως αυτές του Καναδά και της Αυστραλίας.
«Πιστεύουμε ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει τα επιτόκια του χρόνου και η RBA (Τράπεζα Αυστραλίας) και η BOC (Τράπεζα του Καναδά)" θα βρίσκονται κοντά σε αυτή την κίνηση, δήλωσε ο James Rossiter, επικεφαλής παγκόσμιας μακροοικονομικής στρατηγικής στην TD Securities.
Εν τω μεταξύ, η Fed αντιμετωπίζει μεταβαλλόμενα αντίθετα ρεύματα που αφορούν την αγορά εργασία και τη δυναμικής του πληθωρισμού.
«Κατά τη διάρκεια του 2025 είχαμε αυτή τη δυναμική της Fed σε κάθε συνεδρίαση, είτε να διατηρεί σταθερά είτε να μειώνει τα επιτόκια, ποτέ δεν συζητούσαμε αυξήσεις», δήλωσε ο επικεφαλής παγκόσμιας μακροοικονομικής έρευνας της JPMorgan, Luis Oganes.
«Αλλά κατά τη διάρκεια του 2026 αυτό πιθανότατα θα αλλάξει, και ιδιαίτερα στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, θα υπάρχει λίγο περισσότερος διπλός κίνδυνος», πρόσθεσε.
Από τις εννέα κεντρικές τράπεζες που συνεδρίασαν τον Δεκέμβριο, μόνο η Fed και η Τράπεζα της Αγγλίας μείωσαν τα επιτόκια, ενώ η Ιαπωνία προχώρησε αύξηση των επιτοκίων.
Σε όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες, οι μειώσεις επιτοκίων έγιναν σκληρά και γρήγορα τον Δεκέμβριο. Οκτώ κεντρικές τράπεζες, από ένα δείγμα του Reuters 18 αναπτυσσόμενων οικονομιών, εκ των οποίων οι 14 πραγματοποίησαν συνεδριάσεις αυτόν τον μήνα, προχώρησαν σε μειώσεις επιτοκίων, συνολικά 350 μονάδων βάσης - Τουρκία, Ρωσία, Ινδία, Μεξικό, Ταϊλάνδη, Φιλιππίνες, Πολωνία και Χιλή.
Οι τελευταίες αυτές μειώσεις επιτοκίων αύξησαν τον ετήσιο απολογισμό των μειώσεων στις αναδυόμενες οικονομίες για το 2025 σε 3.085 μονάδες βάσης, σε 51 κινήσεις - ξεπερνώντας κατά πολύ τις 2.160 μονάδες βάσης που επιτεύχθηκαν το 2024 και τη μεγαλύτερη προσπάθεια χαλάρωσης της πολιτικής τουλάχιστον από το 2021.
