Η πρόσφατη αναβάθμιση των προοπτικών της κυπριακής οικονομίας από τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poor’s σε “θετικές” αποτελεί σημαντικό βήμα. Όμως, πίσω από τον θετικό τόνο κρύβονται σοβαρές επιφυλάξεις. Ο S&P επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι:
«Despite the decline in banking sector NPLs, the stock of nonperforming assets within the system held by credit-acquiring companies (CACs) remains high… About 44% of all private-sector debt is still nonperforming and mostly held by CACs…». Αυτή η επισήμανση αφορά κυρίως δάνεια που έχουν μεταφερθεί σε Εταιρείες Εξαγοράς Πιστώσεων (ΕΕΠ) και παραμένουν «παγωμένα» — κατά κύριο λόγο όχι επειδή αντιμετωπίζουν οικονομικές αδυναμίες οι δανειολήπτες, αλλά από συστηματικές προσπάθειες καθυστέρησης των διαδικασιών εκποίησης.
Μια πρόσφατη απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού (αρ. αίτησης 27/2024) αναδεικνύει με εξαιρετική σαφήνεια τον τρόπο με τον οποίο ορισμένοι δανειολήπτες και οι σύμβουλοι τους επιχειρούν να παρεμποδίσουν πλειστηριασμούς με νομικίστικα τεχνάσματα — και γιατί αυτά πλέον δεν γίνονται ανεκτά από τη Δικαιοσύνη.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι αιτητές (δανειολήπτες) κατέθεσαν ένσταση ζητώντας αναστολή πλειστηριασμού για κατοικία στην οποία διέμεναν, επικαλούμενοι:
- Παρατυπίες στην επίδοση των ειδοποιήσεων εκποίησης (Τύποι ΙΑ, ΙΒ, ΙΓ).
- Καθυστερημένη ή εσφαλμένη επίδοση σε μη έγκυρη διεύθυνση.
- Παραβίαση της δέουσας διαδικασίας λόγω απουσίας προσωπικής παραλαβής.
Το Δικαστήριο όμως απέρριψε ένα προς ένα τα επιχειρήματα:
- Νόμιμη επίδοση: Τεκμηριώθηκε ότι όλες οι ειδοποιήσεις είχαν σταλεί με συστημένες επιστολές στις δηλωμένες διευθύνσεις των αιτητών, όπως αυτές εμφανίζονταν στα συμβόλαια δανεισμού και στα αρχεία της Κεντρικής Τράπεζας.
- Αποδεκτή εναλλακτική επίδοση: Μετά από τρεις ανεπιτυχείς απόπειρες παραλαβής, η εμπλεκόμενη ΕΕΠ προχώρησε βάσει νόμου σε ιδιωτική επίδοση μέσω εξουσιοδοτημένου επιδότη. Αυτό κρίθηκε απολύτως θεμιτό και απαραίτητο για την πρόοδο της διαδικασίας.
- Επίδοση σε ενήλικα μέλη οικογένειας: Το Δικαστήριο αποδέχθηκε ότι, σύμφωνα με τους νέους Κανονισμούς Πολιτικής Δικονομίας, η επίδοση σε άλλο ενήλικο μέλος που διαμένει στην ίδια διεύθυνση — εφόσον ο αιτητής απουσιάζει — είναι επαρκής και σύννομη.
- Καθυστέρηση λόγω καταχρηστικής τακτικής: Ο Δικαστής αναφέρθηκε ρητά στην κατάχρηση της διαδικασίας από τους αιτητές, οι οποίοι ενώ είχαν γνώση της εκκρεμότητας για μήνες, ενεργοποιήθηκαν την υστάτη, καταθέτοντας «ενστάσεις της τελευταίας στιγμής» χωρίς νέα ουσιαστικά δεδομένα.
Η απόφαση καταλήγει ότι η ΕΕΠ είχε τηρήσει πλήρως τις απαιτήσεις του νόμου, και δεν υπήρχε κανένας λόγος να σταματήσει η διαδικασία. Έτσι, απορρίφθηκε το αίτημα των αιτητών, με το Δικαστήριο να καταλογίζει έξοδα υπέρ της Εταιρείας.
Τι δείχνει αυτή η απόφαση;
Ότι το πρόβλημα των στρατηγικών κακοπληρωτών δεν είναι απλώς οικονομικό — είναι θεσμικό. Οι ατελείωτες νομικές παρεμβάσεις, όταν δεν βασίζονται σε πραγματική αδυναμία, προκαλούν καθυστερήσεις, αυξάνουν το κόστος για όλους και υπονομεύουν την εμπιστοσύνη στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Όπως τονίζουν πλέον και οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης, για να υπάρξει πραγματική ανάκαμψη χρειάζεται ένα περιβάλλον όπου ο νόμος εφαρμόζεται ισότιμα, προβλέψιμα και χωρίς καθυστέρηση. Εξειδικευμένα δικαστήρια εκποιήσεων, καλύτερη στελέχωση, και αυστηρή τήρηση των διαδικασιών μπορούν να προσφέρουν λύσεις — όχι μόνο για τις ΕΕΠ και τις τράπεζες, αλλά και για τη συνολική σταθερότητα της κυπριακής οικονομίας.
