Την ώρα που διαφαίνεται εκ νέου η αναγκαιότητα να ενισχύσουμε ως χώρα την εξαγωγική μας δραστηριότητα, το χαλλούμι συνεχίζει να μας βγάζει ασπροπρόσωπους. Mε βάση επίσημα στοιχεία, το εθνικό μας προϊόν βρίσκεται στη δεύτερη θέση των εξαγώγιμων προϊόντων της Κύπρου το πρώτο εξάμηνο του 2025, υποσκελίζοντας τα φάρμακα. Και αυτό, μόνο τυχαίο δεν είναι.
Η ανοδική πορεία
Το χαλλούμι ΠΟΠ, χρόνο με τον χρόνο, ακολουθεί μια ανοδική πορεία, η οποία πιστώνεται στις μεθοδικές και στοχοπροσηλωμένες μακροχρόνιες προσπάθειες των τυροκομείων της χώρας μας. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία Στατιστικής Υπηρεσίας για το 2024, την πρώτη θέση των εξαγωγών κατείχαν τα ορυκτά καύσιμα και τα λάδια, αξίας €1,19 δις και ποσοστό 49,2% επί του συνόλου. Παρόλο που ως χώρα δεν παράγουμε ορυκτά καύσιμα αλλά τα εισάγουμε, είναι προφανές ότι λόγω της επεξεργασίας και της επανεξαγωγής, καταγράφονται ως κυπριακή εξαγωγή. Στη δεύτερη θέση, βρίσκονταν τα φαρμακευτικά προϊόντα, αξίας €348 εκατ. και ποσοστό 14,4% επί του συνόλου. Στην τρίτη θέση βρισκόταν το χαλούμι ΠΟΠ, με εξαγωγές αξίας €323,9 εκατ. και ποσοστό 13,4% επί του συνόλου. Μια εικόνα όμως που φαίνεται να αλλάζει, καθώς το χαλλούμι ΠΟΠ εμφανίζεται στη δεύτερη θέση κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, υποσκελίζοντας τα φάρμακα. Συγκεκριμένα, για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2025, οι εξαγωγές του χαλλουμιού ΠΟΠ ανέρχονται στα €201,1 εκατ. και ποσοστό 11,1%. Την πρώτη θέση, εξακολουθούν να έχουν τα ορυκτά καύσιμα και τα λάδια, με αξία 1,10 δις και το ποσοστό επί του συνόλου να εκτοξεύεται στο 60,9%. Τα φάρμακα, ένεκα της ανόδου του χαλλουμιού ΠΟΠ, βρίσκονται στην τρίτη θέση, με €174,5 εκατ. και ποσοστό 9,7%.
Ένα καθαρά κυπριακό προϊόν
Είναι ξεκάθαρο ότι από τα προϊόντα που βρίσκονται στην κορυφή των εξαγωγικών μας προϊόντων, το μόνο που είναι καθαρά κυπριακό, φτιαγμένο με πρώτες ύλες από τον τόπο μας, που προάγει την κυπριακή παράδοση και ιστορία, είναι το χαλλούμι ΠΟΠ. Παρά τις κατά καιρούς επισημάνσεις ότι χρειάζεται ως χώρα να ενισχύσουμε την εξαγωγική μας δραστηριότητα -είτε με εξαγωγές προϊόντων είτε υπηρεσιών- δυστυχώς παρατηρείται αδράνεια και παραμέληση αρκετών κλάδων. Οι εξαγωγές έχουν μειωθεί αισθητά τα τελευταία χρόνια παρά τα πολυεπίπεδα οφέλη που αναμένονται να προκύψουν και θα συντείνουν ενεργά στην ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας.
Όσο λοιπόν οι αρμόδιοι αναζητούν λύσεις για να προσφέρουν μια γερή ώθηση στον τομέα των εξαγωγών, η τυροκομία αποδεικνύεται ένας σταθερός και δυνατός πυλώνας της εγχώριας οικονομίας. Πέρα από την κατοχύρωση του χαλλουμιού ως ΠΟΠ το 2020 -γεγονός που του προσέδωσε προστιθέμενα αξία- τα τυροκομεία του τόπου μας, εργοδοτώντας χιλιάδες εργαζόμενους, επενδύουν εκατομμύρια στον κλάδο, έχοντας ως κύριο μέλημα τις εξαγωγές του χαλλουμιού ΠΟΠ. Για τον σκοπό αυτό, συμμετέχουν σε αμέτρητες εκθέσεις στο εξωτερικό, ενισχύοντας τη φήμη και την υπεροχή του προϊόντος. Παράλληλα, αναπτύσσουν, εξελίσσουν, επενδύουν και εμπορεύονται το χαλλούμι ΠΟΠ σε δεκάδες χώρες σε όλο τον κόσμο, ενώ τα αντανακλαστικά τους βρίσκονται σε εγρήγορση για προστασία του στη διεθνή αγορά από «πειρατές», ενημερώνοντας άμεσα τους αρμόδιους φορείς για περιστατικά παραποίησης και απομιμήσεων. Σκοπός, να λαμβάνονται εγκαίρως τα αναγκαία μέτρα για τη διαφύλαξη της εμπορικής αξία του ΠΟΠ χαλλουμιού και της βιωσιμότητας των εξαγωγών μας από μη αυθεντικά προϊόντα που δεν πληρούν τις προδιαγραφές.
Σε αυτό το σημείο, χρειάζεται να τονισθεί πως η εφαρμογή και η λειτουργία του λογισμικού καταμέτρησης αιγοπρόβειου γάλακτος τον Οκτώβριο του 2024 διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο, καθώς συνέβαλε στη δημιουργία ενός κλίματος ασφάλειας, σταθερότητας και διαφάνειας, καθώς έκτοτε τα διατάγματα βασίζονται σε ποσοτικά δεδομένα. Ένα βήμα που αποδείχθηκε καίριο και καθοριστικό για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των εξαγωγών και να προστατευθεί η διεθνής θέση του χαλλουμιού ΠΟΠ.
Δεν χωράει εφησυχασμός
Παρά την αδιαμφισβήτητη υπεροχή του χαλλουμιού ΠΟΠ και τη διαρκώς ανοδική πορεία του, δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για εφησυχασμό. Το αντίθετο. Χρειάζεται να συνεχιστεί με συντονισμένα βήματα η εθνική στρατηγική ανάπτυξης του χαλλουμιού ΠΟΠ, σε αγαστή συνεργασία των κυπριακών τυροκομείων με το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας και τους εμπορικούς ακόλουθους στο εξωτερικό. Εκτός από το σημαντικό περιθώριο ανάπτυξης που υπάρχει στις υφιστάμενες αγορές, το ίδιο ισχύει και για νέες αγορές, όπως είναι η Αμερική και η Μέση / Άπω Ανατολή. Γι’ αυτό, χρειάζεται να εντατικοποιηθεί η συμμετοχή μας σε διεθνείς εκθέσεις τροφίμων και ποτών, αξιοποιώντας συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Ε.Ε. Το σημαντικότερο όμως απ’ όλα και αυτό είναι που τονίζει επανειλημμένα ο Σύνδεσμος Τυροκόμων Κύπρου, είναι το καθήκον που έχουμε όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς στον τομέα του χαλλουμιού να εργαστούμε από κοινού για διαφυλάξουμε με κάθε τρόπο αυτό το κεκτημένο. Γιατί η επιτυχία, δεν είναι κατοχυρωμένη. Χρειάζεται συνεχής προσπάθεια για να προστατεύσουμε τον «λευκό χρυσό» της Κύπρου.
Γιατί μαζί προστατεύουμε την παράδοση, τις θέσεις εργασίας στον κλάδο και την ίδια την οικονομία του τόπου μας.
*Λειτουργός, Τμήμα Βιομηχανικής Ανάπτυξης, Καινοτομίας & Περιβάλλοντος ΚΕΒΕ
Εκτελεστικός Γραμματέας Συνδέσμου Τυροκόμων Κύπρου
