Η αγορά ακινήτων και οι προκλήσεις στη στέγαση αποτέλεσαν βασικό σημείο συζήτησης ανάμεσα σε πρόσωπα-κλειδιά, κατά τη διάρκεια του Φόρουμ Οικονομίας ΑΚΕΛ 2025.
Είναι δικαίωμα ή προνόμιο; Οι τοποθετήσεις των συμμετεχόντων ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες.
Ο Άριστος Δαμιανού, Μέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΑΚΕΛ, ανέφερε ότι το δικαίωμα στη στέγη είναι ένα «άστεγο δικαίωμα». Με αυτό το λογοπαίγνιο, έθεσε τη βάση της δικής του εκτίμησης για τη στέγαση. «Υπάρχει πλειάδα άλλων ξεχωριστών νομοθετικών ρυθμίσεων που δεν εφαρμόζονται, με τη μεγαλύτερη ίσως πρόκληση να αποτελεί το άδικο και ετεροβαρές νομοθετικό πλαίσιο των εκποιήσεων, το οποίο στερεί ισοπεδωτικά και χωρίς εξατομίκευση το δικαίωμα στη στέγη από συμπολίτες μας», είπε.
Η υπερψήφιση και εφαρμογή των προτάσεων του ΑΚΕΛ, μπορεί, σύμφωνα με τον κ. Δαμιανού, να οδηγήσει σε σταδιακή εξισορρόπηση της αγοράς απόκτησης στέγης. Αφού αναφέρθηκε στις νέες προτάσεις νόμου, ολοκλήρωσε λέγοντας: «Για το ΑΚΕΛ η αξιοπρεπής στέγη είναι δικαίωμα. Η διασφάλισή του προϋποθέτει την ύπαρξη μιας ολοκληρωμένης και κοινωνικά προσανατολισμένης στεγαστικής πολιτικής, που σήμερα δεν υπάρχει. Αποτελεί όμως πραγματική και πιεστική κοινωνική ανάγκη».
Τη συζήτηση τίμησε με την παρουσία της η Ilaria Salis, Ευρωβουλεύτρια και μέλος της Ειδικής Επιτροπής για τη Στεγαστική Κρίση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ανέφερε ότι σε πολλές πόλεις της Ιταλίας οι ενοικιάσεις έχουν αυξηθεί με τρόπο που καθιστά τα διαμερίσματα απαγορευτικά για μεγάλο μέρος των πολιτών, ακόμη και για τμήμα της μεσαίας τάξης. Σημείωσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει ένα σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της στέγασης, όμως, όπως είπε, ετοιμάστηκε χωρίς διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Υπογράμμισε ότι τον Δεκέμβριο δημιουργήθηκε ειδική επιτροπή για την στεγαστική κρίση και ότι αναμένεται μια ευρωπαϊκή έκθεση, η οποία ωστόσο -κατά την ίδια-είναι απογοητευτική.
Ο λόγος, σύμφωνα με την κ. Salis, είναι ότι «στόχος του σχεδίου είναι η υπεράσπιση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, η προώθηση της ελεύθερης αγοράς και η εξυπηρέτηση των κατασκευαστών», αλλά δεν περιλαμβάνει καμία αναφορά σε δικλείδες για την προστασία της κοινωνικά ευάλωτης ομάδας ή σε μηχανισμούς ρύθμισης των ενοικίων.
Ο Κωνσταντίνος Κωνσταντή, Πρόεδρος του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου (ΕΤΕΚ), τόνισε: «Όχι στην τύχη πολιτικών. Πρέπει επιτέλους να αποφασίσουμε να ιδρύσουμε έναν ενιαίο φορέα στεγαστικής πολιτικής, για να αντιμετωπίσουμε ολιστικά τα προβλήματα. Σήμερα δεν υπάρχει καμία φορά που να μας λέει ποιες είναι οι ανάγκες στον οικιστικό τομέα. Προτού προχωρήσουμε, πρέπει να δούμε πώς αξιοποιούμε το υφιστάμενο κτιριακό απόθεμα. Υπάρχουν πολλά σπίτια χωρίς ανθρώπους και πολλοί άνθρωποι χωρίς σπίτια», είπε, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση ως κυπριακό και ευρωπαϊκό πρόβλημα.
Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη για 5% ΦΠΑ στις ανακαινίσεις, για αξιοποίηση των οικιστικών μονάδων από πολίτες. «Έχουν τεθεί πολλοί περιορισμοί για κάποιον που θέλει να ανακαινίσει. Προτείνω να μειωθούν οι περιορισμοί και να υπάρξει απλοποίηση γενικά στις διαδικασίες, κάτι το οποίο είναι σε συζήτηση. Να υπάρχουν αντισταθμίσματα όσον αφορά τον συντελεστή δόμησης», είπε, για μια δίκαιη κοινωνία.
Από πλευράς του, ο Στέλιος Γαβριήλ, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Εργολάβων Οικοδομών Κύπρου (ΟΣΕΟΚ), τόνισε ότι η κρίση στη στέγαση δεν είναι μόνο κυπριακό, αλλά ευρωπαϊκό φαινόμενο. Στην εναρκτήρια τοποθέτησή του ανέφερε ότι ο ΟΣΕΟΚ προβαίνει σε σειρά εισηγήσεων. «Η κατασκευαστική βιομηχανία προσφέρει περίπου 15% του ΑΕΠ», σημείωσε για να δείξει τη σημασία της.
«Να μην γίνονται μεγάλες αγορές από ξένους στη γη. Είναι κάτι που προσπαθεί να περιοριστεί», είπε ο κ. Γαβριήλ. Ανέφερε επίσης ότι, σύμφωνα με στατιστικά, 14.000 ξένοι εργαζόμενοι σε εταιρείες ξένων συμφερόντων έχουν υψηλά εισοδήματα και ο αριθμός τους έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2022. «Άρα αυτό από μόνο του έχει κάποια θετικά, αλλά και κάποια αρνητικά», κατέληξε.
Τη συζήτηση συντόνισε η Γεωργία Χαννή, Οικονομικός Συντάκτης της εφημερίδας Πολίτης.
