Την ανησυχία του για τις πολλαπλές παγκόσμιες κρίσεις που αποσπούν την προσοχή από τα πραγματικά και επείγοντα προβλήματα του πλανήτη, όπως η κλιματική αλλαγή και η κοινωνική ανισότητα, εξέφρασε ο γνωστός οικονομολόγος και Σύμβουλος του ΟΗΕ για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, Jeffrey D. Sachs, ο οποίος συμμετείχε στο Φόρουμ Οικονομίας ΑΚΕΛ 2025.
Στην κεντρική του ομιλία με τίτλο «Από τις Παγκόσμιες Προκλήσεις στη στρατηγική σε εθνικό επίπεδο για μια βιώσιμη και κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη», ο κ. Sachs τόνισε, εξάλλου, ότι οι πόλεμοι αποτελούν βασική πηγή αποσταθεροποίησης και καθυστερούν την αντιμετώπιση κρίσιμων ζητημάτων.
Ο κ. Sachs επεσήμανε ότι η Κύπρος, λόγω της ιστορικής της θέσης, υπήρξε πάντα στο σταυροδρόμι της Ιστορίας και συνεχίζει να πληρώνει το τίμημα των συγκρούσεων της περιοχής. Όπως ανέφερε, «το νησί σας παραμένει διαιρεμένο… η όμορφη Κύπρος εξακολουθεί να μην έχει πολιτική λύση, κάτι που έχει πολύ σημαντικό οικονομικό κόστος». Επιπλέον, η Κύπρος βρίσκεται κοντά σε δύο πολέμους: τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη σύγκρουση στο Ισραήλ και τη Γάζα.
Στο πλαίσιο της κριτικής του προς την ευρωπαϊκή ηγεσία, ο κ. Sachs ανέφερε ότι οι ηγέτες της Ευρώπης επιμένουν στη συνέχιση των πολέμων, ενώ παραμελούν τη διπλωματική οδό: «Η Ευρώπη ξοδεύει το 5% του ΑΕΠ σε πολεμικές δαπάνες, κάτι που είναι τρελό, όταν αυτός ο πόλεμος θα μπορούσε να λήξει διπλωματικά αν η Ουκρανία γινόταν ουδέτερη και αν το ΝΑΤΟ σταματούσε την ανατολική του επέκταση».
Ο κ. Sachs εκτίμησε πως υπαρκτός είναι και ο κίνδυνος, εν μέσω γεωπολιτικών κρίσεων μιας κλιμάκωσης ακόμη και σε πυρηνικό επίπεδο.
Σχετικά με την κρίση στη Γάζα, ο κ. Sachs εξέφρασε τη βαθιά του λύπη. Η κατάσταση αυτή, όπως τόνισε, αποτελεί καταστροφή για ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο, ενώ η διαχείριση από τις ΗΠΑ κατά τον ίδιο "δεν προσφέρει λύση".
Ο κ. Sachs συνέδεσε τα πολεμικά γεγονότα με την κλιματική κρίση, υπογραμμίζοντας επανελημμένα ότι οι πόλεμοι αποσπούν την προσοχή από την αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων κοινωνικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων. Όπως εξήγησε, «η Ανατολική Μεσόγειος είναι εξαιρετικά ευάλωτη στις ανθρωπογενείς περιβαλλοντικές αλλαγές… υπάρχει πραγματική πιθανότητα ανόδου της στάθμης της θάλασσας κατά πολλούς μέτρα λόγω της κατάρρευσης της Ανταρκτικής». Παράλληλα, ανέφερε ότι η εκμετάλλευση φυσικού αερίου στην περιοχή είναι πλήρως βραχυπρόθεσμη και αναποτελεσματική: «Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η περιοχή είναι να επιδιώξει περισσότερα ορυκτά καύσιμα. Η περιοχή πρέπει να στραφεί στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως ολόκληρος ο κόσμος».
Γέφυρα η Κύπρος
Για την Κύπρο ειδικότερα, ο κ. Sachs τόνισε ότι το νησί έχει τη δυνατότητα να λειτουργήσει ως «γέφυρα» στην Ανατολική Μεσόγειο, ενισχύοντας την επιχειρηματική ανάπτυξη, τον τουρισμό και την ενέργεια, και προέτρεψε για ενεργό συνεργασία μεταξύ των χωρών της περιοχής. Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη για επανένωση της Κύπρου και για εκμετάλλευση της στρατηγικής της θέσης για ειρήνη και βιώσιμη ανάπτυξη.
Ο κ. Sachs κατέληξε ότι η παγκόσμια στρατηγική πρέπει να επικεντρωθεί στην κοινωνική δικαιοσύνη και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα: «Πρέπει πρώτα να σταματήσουν οι πόλεμοι στην Ουκρανία και στη Γάζα, να βοηθηθεί η επανένωση της Κύπρου, και στη συνέχεια να ενθαρρυνθεί η ενεργή συνεργασία των χωρών της περιοχής για τα πραγματικά σημαντικά ζητήματα». Η ομιλία του τόνισε ότι οι πολεμικές συγκρούσεις αποσπούν τους πόρους και την προσοχή από τη μετάβαση σε πράσινη οικονομία, την κοινωνική συνοχή και τη μακροπρόθεσμη ευημερία.
Με σαφή λόγο, ο Jeffrey Sachs υπενθύμισε ότι η Κύπρος, στο σταυροδρόμι του πολιτισμού και της ιστορίας, μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο στη μετατροπή της περιοχής σε πρότυπο βιώσιμης ανάπτυξης, εφόσον η ειρήνη και η συνεργασία επανέλθουν στο επίκεντρο των στρατηγικών αποφάσεων. Η έμφαση στις πραγματικές προκλήσεις της κοινωνίας και της φύσης, σύμφωνα με τον Sachs, αποτελεί την πιο ουσιαστική προϋπόθεση για μια δίκαιη και βιώσιμη οικονομία.
