Σε συμφωνία κατέληξαν το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τον ετήσιο προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2026 στο πλαίσιο του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ) 2021-2027. Ο προϋπολογισμός για το 2026 αποτελεί τον έκτο ετήσιο προϋπολογισμό στο πλαίσιο του πολυετούς οικονομικού πλαισίου 2021-2027 και συμπληρώνεται από δράσεις για την υποστήριξη της ανάκαμψης από την πανδημία COVID-19 μέσω του NextGenerationEU.
Ο Υπουργός Οικονομικών της Δανίας και επικεφαλής διαπραγματευτής του Συμβουλίου για τον προϋπολογισμό του 2026, Νικόλαι Βάμεν, χαρακτήρισε τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των θεσμών δύσκολες. « Είναι κρίσιμο, σε αυτές τις δύσκολες εποχές, να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, την ανθεκτικότητα και την ασφάλεια. Στο προϋπολογισμό του 2026, θα αυξήσουμε τις επενδύσεις στην ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης κατά περισσότερο από €800 εκατ,» δήλωσε.
«Με τον προϋπολογισμό του 2026, αυξάνουμε τη χρηματοδότηση για την κοινή μας ασφάλεια, άμυνα και προστασία των συνόρων. Χαίρομαι επίσης που, ως μέρος της συμφωνίας, καταλήξαμε σε αύξηση των εξωτερικών δράσεων, της μετανάστευσης και της ανθρωπιστικής βοήθειας. Σε μια γεωπολιτική κατάσταση με πόλεμο και κρίσεις στην Ευρώπη και πέρα από αυτήν, αυτή είναι μια σημαντική πρωτοβουλία», πρόσθεσε ο Δανός Υπουργός, επισημαίνοντας ότι η Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας, οι επιθέσεις με drones και η παραπληροφόρηση, καθιστούν απαραίτητη την ενίσχυση της άμυνας και της ετοιμότητας της Ευρώπης.
Χαρακτηρίζοντας την συμφωνία οικονομικά υπεύθυνη, τόνισε πως «δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τη δύσκολη οικονομική κατάσταση στα κράτη μέλη, όπου οι εθνικοί προϋπολογισμοί βρίσκονται υπό πίεση. Για αυτόν τον λόγο, δώσαμε προτεραιότητα στη διασφάλιση ευελιξίας και περιθωρίου κίνησης για το 2026 και μετά». Επίσης η δανέζικη προεδρία επέμεινε στην ανάγκη περιορισμού των διοικητικών δαπανών, με το Συμβούλιο να εξασφαλίζει μειώσεις €60 εκατ. «Δεν πρόκειται για μείωση των φιλοδοξιών μας, αλλά για την απελευθέρωση πόρων για τα προγράμματα της ΕΕ που προσφέρουν τη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία».
«Η ΕΕ προσφέρει αποτελέσματα στην έρευνα, την ασφάλεια των συνόρων, τη στρατιωτική κινητικότητα, την κυβερνοασφάλεια και το Erasmus+, ενώ παράλληλα εργάζεται για την ενίσχυση της ενιαίας αγοράς μας», τόνισε σχετικά με τα σημαίνοντα προγράμματα που η ΕΕ επέλεξε να ενισχύσει, σύμφωνα με τον Γενικό Εισηγητή για τον Προϋπολογισμό εκ μέρους του Κοινοβουλίου, Γιόχανφαν Όβερφλεντ, από το ECR. «Είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος που, χάρη στις προσπάθειες του Κοινοβουλίου, καταφέραμε να ενισχύσουμε σημαντικά βασικούς ευρωπαϊκούς θεσμούς με ένα επιπλέον επίπεδο προσωπικού, για το οποίο μπορώ να είμαι περήφανος. Η συμφωνία για αυτό το προσωπικό θα βελτιώσει τους θεσμούς μας και την ικανότητα της Ευρώπης να λειτουργεί αποτελεσματικά μακροπρόθεσμα», πρόσθεσε ο εισηγητής για το ΕΛΚ Αντρέι Χαλίτσκι. «Ζούμε σε ταραγμένες εποχές, με αυξανόμενες προσδοκίες και αυξανόμενες απαιτήσεις από τον προϋπολογισμό της ΕΕ,» επεσήμανε ο ευρωβουλευτής.
«Χαιρετίζω τη σημερινή συμφωνία για τον προϋπολογισμό, η οποία βασίζεται σταθερά στις προτεραιότητες του Κοινοβουλίου και ενισχύει την ικανότητα δράσης της Ευρώπης. Αυξάνοντας την υποστήριξη για την κυβερνοασφάλεια και το κράτος δικαίου, εξοπλίζουμε τα βασικά θεσμικά όργανα της ΕΕ με μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και λογοδοσία, διαφυλάσσοντας παράλληλα τις κοινές μας αξίες. Αυτός ο προϋπολογισμός δείχνει επίσης ότι παραμένουμε προσεκτικοί στις ανάγκες των πολιτών και δεσμευμένοι να διασφαλίσουμε την αποτελεσματική λειτουργία της Ένωσης» πρόσθεσε ο Ματίαζ Νέμετς, εκ μέρους του S&D.
Από την πλευρά της Κομισιόν, ο Επίτροπος για τον Προϋπολογισμό, Πιότρ Σεραφίν, τόνισε πως «οι τελευταίες ώρες των διαπραγματεύσεων δεν ήταν εύκολες. Ίσως δεν ήταν, αλλά μπορώ να φανταστώ ότι, χωρίς την εποικοδομητική σας προσέγγιση και την ετοιμότητά σας να αναζητήσετε μια συμβιβαστική λύση, θα ήταν πολύ πιο δύσκολο», υπογράμμισε απευθυνόμενος στους ευρωβουλευτές, προσθέτοντας ότι «ο προϋπολογισμός που μόλις συμφωνήσαμε παρέχει σταθερότητα και προβλεψιμότητα σε έναν πολύ ασταθή και απρόβλεπτο κόσμο».
Πέρα από τα προγράμματα για την έρευνα, την καινοτομία και τους νέους, ο Σεραφίν επισήμανε την ενίσχυση της ασφάλειας από τον προϋπολογισμό του 2025. «Εδώ δεν αναφέρομαι μόνο στην προστασία των εξωτερικών μας συνόρων ή στην κυβερνοασφάλεια των θεσμών μας, αλλά και στη στρατιωτική κινητικότητα σε όλη την Ένωση. Επιπλέον, ενισχύουμε τη συλλογική μας ικανότητα να αντιμετωπίζουμε ανθρωπιστικές κρίσεις, καθώς και να σταθεροποιούμε την κατάσταση στις ανατολικές και νότιες γειτονιές μας. Αυτό αφορά επίσης την ασφάλεια», πρόσθεσε.
Ο συνολικός προϋπολογισμός για το 2026 ανέρχεται σε €192,8 δισ. σε δεσμεύσεις και €190,1 δισ. σε πληρωμές. Επιπλέον, ποσό €715,7 εκατ. διατηρήθηκε διαθέσιμο για το τρέχον έτος, στο πλαίσιο των ορίων δαπανών ΠΔΠ. Αναλυτικά, οι δεσμεύσεις και οι πληρωμές ανά κατηγορία είναι:
Για την ενιαία αγορά, καινοτομία και ψηφιοποίηση, οι δεσμεύσεις ανέρχονται σε €22,2 δισ., ενώ οι πληρωμές σε €23,3 δισ. Για τη συνοχή, ανθεκτικότητα και αξίες οι δεσμεύσεις φτάνουν τα €71,6 δισ., με τις πληρωμές να αγγίζουν τα €73,2 δισ. Για φυσικοί πόροι και περιβάλλον οι δεσμεύσεις είναι €56,5 δισ., ενώ οι πληρωμές €52,6 δισ. Για μετανάστευση και διαχείριση συνόρων οι δεσμεύσεις ανέρχονται σε €5,0 δισ., με τις πληρωμές να είναι €3,9 δισ.
Για ασφάλεια και άμυνα οι δεσμεύσεις είναι €2,8 δισ. ευρώ, οι πληρωμές €2,3 δισ., Γειτονιά και ο κόσμος οι δεσμεύσεις φτάνουν τα €15,6 δισ., με τις πληρωμές να είναι €16,6 δισ., στην Ευρωπαϊκή δημόσια διοίκηση οι δεσμεύσεις και οι πληρωμές είναι ίσες, στα €13,3 δισ. και τέλος, τα ειδικά όργανα διαθέτουν €5,7 δισ. σε δεσμεύσεις και €5,0 δισ. σε πληρωμές.
Κατόπιν της συμφωνίας στο ECOFIN, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έχουν τώρα 14 ημέρες για την επίσημη έγκριση της συμφωνίας. Η τελική έγκριση από το Συμβούλιο αναμένεται στις 24 Νοεμβρίου, με την υιοθέτηση του προϋπολογισμού να απαιτεί πλειοψηφία.
