Ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, υπέγραψε τη νομοθεσία που τερματίζει το μεγαλύτερο σε διάρκεια κυβερνητικό shutdown στην ιστορία των ΗΠΑ, σηματοδοτώντας την επίσημη ολοκλήρωση του αδιεξόδου των 43 ημερών που διέκοψε την επισιτιστική βοήθεια σε εκατομμύρια νοικοκυριά, ακύρωσε χιλιάδες πτήσεις και άφησε ομοσπονδιακούς υπαλλήλους χωρίς μισθό για περισσότερο από έναν μήνα.
Η υπογραφή του Τραμπ σημαίνει ότι η κυβέρνηση μπορεί να αρχίσει να επανέρχεται σε κανονική λειτουργία, με τους ομοσπονδιακούς εργαζόμενους να αναμένεται να επιστρέψουν στις θέσεις τους από την Πέμπτη.
Ωστόσο, μπορεί να χρειαστούν ημέρες ή ακόμη και εβδομάδες ώστε η ομοσπονδιακή γραφειοκρατία να επανεκκινήσει πλήρως και να διεκπεραιώσει το τεράστιο συσσωρευμένο έργο μετά το κλείσιμο από την 1η Οκτωβρίου.
Ο Υπουργός Μεταφορών, Σον Ντάφι, δήλωσε νωρίτερα την Τετάρτη ότι ίσως χρειαστεί έως και μία εβδομάδα για να αρθούν οι περιορισμοί στις πτήσεις στα μεγάλα αεροδρόμια.
Η κρίση του shutdown έχει επιβαρύνει σημαντικά την αμερικανική οικονομία. Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου εκτιμούσε τον προηγούμενο μήνα ότι ένα κλείσιμο έξι εβδομάδων θα μείωνε την πραγματική ανάπτυξη του ΑΕΠ στο τρέχον τρίμηνο κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα.
Περισσότερο από το μισό αυτής της απώλειας αναμένεται να ανακτηθεί στις αρχές του επόμενου έτους, καθώς επανεκκινούν τα ομοσπονδιακά προγράμματα και οι υπάλληλοι λαμβάνουν αναδρομικούς μισθούς.
Η Βουλή ψήφισε 222 υπέρ και 209 κατά την Τετάρτη το βράδυ για την έγκριση προσωρινής χρηματοδότησης έως τις 30 Ιανουαρίου. Οι Δημοκρατικοί αντιτάχθηκαν σε μεγάλο βαθμό στο νομοσχέδιο, επειδή δεν περιλαμβάνει το βασικό τους αίτημα: την ανανέωση των επιδοτήσεων για τα ασφαλιστήρια υγείας του Affordable Care Act, που λήγουν στο τέλος του χρόνου.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Delta Air Lines, Εντ Μπάστιαν, δήλωσε στο Bloomberg ότι οι ακυρώσεις πτήσεων λόγω του shutdown θα επηρεάσουν τα τριμηνιαία κέρδη της εταιρείας. Η εταιρεία αναμένει να επιστρέψει σε κανονική λειτουργία εγκαίρως για την περίοδο των ευχαριστιών.
Πολλοί από τα 42 εκατομμύρια χαμηλού εισοδήματος Αμερικανούς που λαμβάνουν επιδότηση τροφίμων (food stamps) δεν έλαβαν τα επιδόματα Νοεμβρίου, λόγω της νομικής διαμάχης ανάμεσα στην κυβέρνηση Τραμπ και τις πολιτείες για το αν μπορεί να συνεχιστεί η παροχή τροφίμων κατά τη διάρκεια shutdown.
Η επισιτιστική βοήθεια δεν θα επανέλθει άμεσα -οι πολιτείες λένε ότι χρειάζονται έως και μία εβδομάδα για να ενημερώσουν τα αρχεία των δικαιούχων και να φορτώσουν τις κάρτες πληρωμών. Και με μόλις δύο μεγάλους παρόχους καρτών, ενδέχεται να προκύψουν «στενώματα» καθώς όλες οι πολιτείες θα επιχειρούν να πιστώσουν τα επιδόματα ταυτόχρονα.
Οι περισσότεροι ομοσπονδιακοί υπάλληλοι δεν έχουν πληρωθεί για περισσότερο από έναν μήνα -είτε εργάζονταν είτε όχι- αν και ο Λευκός Οίκος βρήκε νομικά αμφισβητούμενους τρόπους για να πληρώσει το στρατιωτικό προσωπικό κατά τη διάρκεια του shutdown. Ανώτερος αξιωματούχος δήλωσε ότι οι ομοσπονδιακοί εργαζόμενοι θα αρχίσουν να λαμβάνουν τους αναδρομικούς μισθούς τους το Σάββατο.
Η πρόσβαση των χρηματοπιστωτικών αγορών σε οικονομικά δεδομένα επίσης επηρεάστηκε, αφού η κυβέρνηση σταμάτησε τη δημοσίευση βασικών στατιστικών στοιχείων.
Η έκθεση για την απασχόληση και ο δείκτης τιμών καταναλωτή (CPI) για τον Οκτώβριο πιθανότατα δεν θα δημοσιευθούν λόγω του shutdown, δήλωσε η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ.
Το Γραφείο Στατιστικών Εργασίας αναμένεται να δημοσιεύσει τις επόμενες ημέρες ένα επικαιροποιημένο ημερολόγιο με νέες ημερομηνίες δημοσίευσης των καθυστερημένων στοιχείων.
Αποτυχία των Δημοκρατικών
Ο Τραμπ υποστήριξε ότι ο τερματισμός του shutdown αποτελεί δική του πολιτική νίκη. Ωστόσο, οι δυσκολίες από προηγούμενα shutdown ξεχνιούνται γρήγορα και ενδέχεται να μην επηρεάσουν τις ενδιάμεσες εκλογές του 2026.
Το shutdown λήγει όπως και οι περισσότερες ανάλογες συγκρούσεις από τα τέλη της δεκαετίας του 1970: το κόμμα που προσπάθησε να χρησιμοποιήσει το shutdown ως μοχλό πίεσης για πολιτικά οφέλη τελικά υποχώρησε υπό το βάρος της δημόσιας κατακραυγής.
«Ήταν εντελώς και απολύτως ανόητο και χωρίς σκοπό, όπως λέγαμε από την αρχή», δήλωσε ο πρόεδρος της Βουλής, Μάικ Τζόνσον, πριν από την ψηφοφορία.
Ο Τραμπ είπε σε δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο ότι οι Ρεπουμπλικανοί έστειλαν «ένα σαφές μήνυμα ότι δεν θα υποκύψουμε ποτέ σε εκβιασμούς».
Στη Γερουσία, οι Δημοκρατικοί χρησιμοποίησαν διαδικαστικά μέσα για να μπλοκάρουν το ρεπουμπλικανικό νομοσχέδιο προσωρινής χρηματοδότησης, αξιοποιώντας τον κανόνα των 60 ψήφων που απαιτείται για την υπέρβαση του μπλοκαρίσματος.
Τελικά, επτά Δημοκρατικοί γερουσιαστές και ένας ανεξάρτητος τάχθηκαν υπέρ της νέας προσωρινής χρηματοδότησης, σε αντάλλαγμα για μια ψηφοφορία στη Γερουσία σχετικά με την παράταση των επιδοτήσεων του Obamacare έως τα μέσα Δεκεμβρίου.
Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η παράταση θα περάσει. Ακόμη κι αν εγκριθεί, ο Τζόνσον έχει αρνηθεί να δεσμευτεί ότι η Βουλή θα ψηφίσει το θέμα.
Και δεν υπάρχει βεβαιότητα ότι ο Τραμπ θα την υπογράψει. Ο πρόεδρος έχει επιμείνει τις τελευταίες ημέρες -και το επανέλαβε και την Τετάρτη- ότι προτιμά μια συνολική αλλαγή στη χρηματοδότηση της υγείας αντί για απλή ανανέωση των επιδοτήσεων.
«Είμαι πάντα πρόθυμος να συνεργαστώ με οποιονδήποτε, ακόμη και με το άλλο κόμμα», είπε ο Τραμπ. «Θα δουλέψουμε πάνω σε κάτι που αφορά την υγεία. Μπορούμε να κάνουμε πολύ καλύτερα — μπορούμε να κάνουμε σπουδαία πράγματα».
Αυτό αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο η διαμάχη για την υγεία να εξελιχθεί σε πολιτικό ζήτημα στις ενδιάμεσες εκλογές του 2026.
Επόμενη προθεσμία χρηματοδότησης
Το προσωρινό πακέτο χρηματοδότησης καλύπτει τη λειτουργία της κυβέρνησης έως τις 30 Ιανουαρίου, αφήνοντας το ενδεχόμενο νέου shutdown εκείνη την περίοδο.
Τα επιδόματα food stamps δεν θα κινδυνεύσουν τότε, καθώς το προσωρινό νομοσχέδιο χρηματοδοτεί το πρόγραμμα έως τις 30 Σεπτεμβρίου. Το υπουργείο Γεωργίας, το υπουργείο Υποθέσεων Βετεράνων, ο FDA, τα έργα στρατιωτικών υποδομών και το ίδιο το Κογκρέσο χρηματοδοτούνται επίσης έως τις 30 Σεπτεμβρίου.
Το νομοσχέδιο χρηματοδότησης απαγορεύει επίσης τις ομοσπονδιακές απολύσεις έως τις 30 Ιανουαρίου, ικανοποιώντας αίτημα του γερουσιαστή Τιμ Κέιν, Δημοκρατικού από τη Βιρτζίνια, ο οποίος εκπροσωπεί πολλούς δημόσιους υπαλλήλους στην περιοχή της Ουάσιγκτον.
Προοδευτικές οργανώσεις έχουν εξοργιστεί από την κίνηση των κεντρώων Δημοκρατικών να εγκαταλείψουν τα αιτήματα του κόμματος για την υγεία στη μάχη του shutdown.
Ομάδες όπως το MoveOn ζητούν ακόμη και την παραίτηση του επικεφαλής της μειοψηφίας στη Γερουσία, Τσακ Σούμερ, αν και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι γερουσιαστές του συμμερίζονται αυτή τη θέση.
Οι σύμμαχοι του Σούμερ υποστηρίζουν ότι εκείνος αντιτάχθηκε στη συμφωνία για την επαναλειτουργία της κυβέρνησης και ήθελε να συνεχιστεί η μάχη.
