Τα επόμενα βήματα της διαδικασίας μετάβασης στο δεύτερο και τελικό μέρος της προπαρασκευαστικής φάσης του έργου για το ψηφιακό ευρώ παρουσίασαν την Πέμπτη ο Διοικητής και ανώτερα στελέχη της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που έλαβε χώρα στην έδρα της Τράπεζας στη Λευκωσία, με το Διοικητή της ΚΤΚ Χριστόδουλο Πατσαλίδη να σημειώνει ότι η υιοθέτηση του ψηφιακού ευρώ καθίσταται επιτακτική καθότι οι ψηφιακές πληρωμές αυξάνονται ραγδαία και ο κόσμος γίνεται ολοένα και πιο ψηφιακός.
Συμπλήρωσαν ότι οι διαπραγματεύσεις για την προτεινόμενη νομοθεσία βρίσκονται σε εξέλιξη στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με τη διαδικασία να αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2026, με τη συμβολή της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου κατά το πρώτο εξάμηνο του ίδιου έτους.
Στον χαιρετισμό του, ο Διοικητής της ΚΤΚ, Χριστόδουλος Πατσαλίδης, αναφέρθηκε αρχικά στην απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας την περασμένη εβδομάδα να προχωρήσει στο δεύτερο και τελικό μέρος της προπαρασκευαστικής φάσης του έργου για το ψηφιακό ευρώ.
Όπως ανέφερε, η απόφαση αυτή ακολουθεί την επιτυχή ολοκλήρωση του πρώτου μέρους της προπαρασκευαστικής φάσης, η οποία ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2023 και έθεσε τα θεμέλια για πιθανή έκδοση του κοινού νομίσματος της ευρωζώνης σε ψηφιακή μορφή.
Συμπλήρωσε ότι κατά το πρώτο μέρος της προπαρασκευαστικής φάσης, το Ευρωσύστημα διεξήγαγε εκτεταμένη έρευνα σε χρήστες με επίκεντρο τους ευάλωτους καταναλωτές και τους μικρούς εμπόρους, με τα ευρήματα να καταδεικνύουν την ανάγκη για μια απλή, αξιόπιστη και ασφαλή εμπειρία πληρωμών.
«Είναι η άποψή μας ότι η ανάπτυξη του ψηφιακού ευρώ που θα λειτουργεί για όλους, θα ενδυναμώνει τους πολίτες, θα υποστηρίζει την καινοτομία και θα ενισχύει την ανθεκτικότητα του νομισματικού μας συστήματος», ανέφερε στη συνέχεια.
Προσέθεσε ότι το χρήμα είναι δημόσιο αγαθό και οι θεματοφύλακες αυτού είναι οι κεντρικές τράπεζες. «Ως Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ως Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, φρονούμε πως η υιοθέτηση του ψηφιακού ευρώ καθίσταται επιτακτική καθότι οι ψηφιακές πληρωμές αυξάνονται ραγδαία και ο κόσμος γίνεται ολοένα και πιο ψηφιακός», σημείωσε σχετικά.
Κλείνοντας, είπε ότι η υιοθέτηση του ψηφιακού ευρώ έχει λάβει τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το οποίο καλεί την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τους άλλους συμμετέχοντες στο έργο να επιταχύνουν τις διαδικασίες για υιοθέτηση του ψηφιακού ευρώ το συντομότερο, με την τελική έγκριση να εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
«Η πορεία προς το ψηφιακό ευρώ αποτελεί καθοριστική εξέλιξη για τον εκσυγχρονισμό του ευρωπαϊκού χρηματοοικονομικού συστήματος. Αποτελεί μια ευκαιρία για μεγαλύτερη ασφάλεια, διαφάνεια και προσβασιμότητα στις συναλλαγές ενισχύοντας παράλληλα την αυτονομία, τη σταθερότητα και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας στην ψηφιακή εποχή», κατέληξε ο κ. Πατσαλίδης.
Ακολούθως, ο Επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Εποπτείας Πληρωμών της ΚΤΚ, Στέλιος Γιωργάκης, παρουσίασε τα επόμενα βήματα της προετοιμασίας για το ψηφιακό ευρώ.
Αρχικά, ανέφερε ότι το ψηφιακό ευρώ θα συμπληρώσει και δεν θα αντικαταστήσει τα μετρητά, μεταφέροντας στον ψηφιοποιημένο κόσμο τα πλεονεκτήματά τους (απλότητα, προστασία της ιδιωτικής ζωής, αξιοπιστία), ενώ θα παρέχεται δωρεάν για βασική χρήση σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, με την εγγύηση και την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Προσέθεσε ότι το ψηφιακό ευρώ θα διευκολύνει την καθημερινότητα των πολιτών, προσφέροντας μία επιπλέον επιλογή πληρωμής με καθεστώς νόμιμου χρήματος, κάτι που μόνο το χρήμα κεντρικής τράπεζας προσφέρει, όπως ήδη προβλέπεται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για το Ενιαίο Νόμισμα, η οποία βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση στις Βρυξέλλες, ενώ θα συνεισφέρει στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Ευρώπης, καθώς σήμερα, περίπου τα δύο τρίτα των ηλεκτρονικών πληρωμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση διεκπεραιώνονται από μη ευρωπαϊκές εταιρείες.
«Μειώνοντας αυτή την εξάρτηση, η Ευρώπη θα έχει μεγαλύτερο έλεγχο και ασφάλεια στο κρίσιμο πεδίο των πληρωμών, το οποίο είναι συνυφασμένο με την οικονομία μας, αλλά και με την ευημερία των πολιτών γενικότερα», σημείωσε σχετικά.
Ο κ .Γιωργάκης αναφέρθηκε στο πρώτο μέρος της προπαρασκευαστικής φάσης, το οποίο περιλάμβανε τη δημιουργία ολοκληρωμένου εγχειριδίου κανόνων και προτύπων για την εφαρμογή της νομοθεσίας στην πράξη, η τελική έκδοση του οποίου θα δημοσιευτεί μετά τη θέσπιση της νομοθεσίας, την επιλογή ευρωπαϊκών παρόχων για την ανάπτυξη της υποδομής και των υπηρεσιών της πλατφόρμας του ψηφιακού ευρώ, με νέο κύκλο επιλογής παρόχων να ακολουθεί σύντομα.
Περιλάμβανε επίσης τη διαμόρφωση μεθοδολογίας για τα όρια διακράτησης ψηφιακού ευρώ ανά χρήστη, προστατεύοντας τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα χωρίς ωστόσο να επηρεάζεται δυσμενώς η εμπειρία του χρήστη, και τη διεξαγωγή έρευνας με επίκεντρο τους πολίτες, τις μικρές επιχειρήσεις και ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, τα αποτελέσματα της οποίας, όπως είπε, έδειξαν αφενός υψηλή προθυμία για χρήση του ψηφιακού ευρώ, αφετέρου τη δυνατότητα να προωθηθεί ο υγιής ανταγωνισμός στο πεδίο των πληρωμών.
Συμπλήρωσε ότι επιπλέον, σχεδιάστηκε ηλεκτρονική εφαρμογή, η οποία θα είναι προσβάσιμη από όλους, και αναπτύχθηκε λειτουργία για χρήση του ψηφιακού ευρώ εκτός σύνδεσης με το διαδίκτυο, η οποία, μεταξύ άλλων, ενισχύει την ανθεκτικότητα των ευρωπαϊκών πληρωμών σε περιόδους κρίσης, ενώ υπήρξε συνεχής συνεργασία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με φορείς της αγοράς, όπως με παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, επιχειρήσεις, συνδέσμους καταναλωτών, παρόχους υποδομής, ακαδημαϊκούς, κ.ο.κ., καθώς και με τους συννομοθέτες στις Βρυξέλλες.
«Τα αποτελέσματα της ολοκληρωθείσας φάσης πρώτης επιβεβαιώνουν τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να αναπτύξει ένα ψηφιακό ευρώ που θα εξυπηρετεί όλους τους πολίτες, θα προωθεί την καινοτομία και θα θωρακίζει την ανθεκτικότητα του νομισματικού μας συστήματος», τόνισε.
Μιλώντας για την επόμενη φάση, ο κ. Γιωργάκης τη χαρακτήρισε ως κρίσιμο σταθμό, γεφυρώνοντας τον σχεδιασμό με την αρχική έκδοση του ψηφιακού ευρώ, εξηγώντας ότι θα βασιστεί στις εργασίες που ολοκληρώθηκαν και περιλαμβάνει την ανάπτυξη της τεχνικής υποδομής, την διεξαγωγή δοκιμών για τις βασικές λειτουργίες της υποδομής, καθώς και τη δημιουργία των δομών επικοινωνίας, ώστε να στεφθεί με επιτυχία το έργο.
«Εφόσον οι Ευρωπαίοι συννομοθέτες θεσπίσουν την νομοθεσία, τότε το πιλοτικό πρόγραμμα και οι δοκιμές θα μπορούσαν να ξεκινήσουν μετέπειτα, ώστε το Ευρωσύστημα να είναι έτοιμο για ενδεχόμενη πρώτη έκδοση σε 4 χρόνια περίπου. Με απλά λόγια, έχουμε τρία βασικά στάδια: νομοθεσία το 2026, πιλοτική φάση από το 2027, και πλήρη τεχνική και επιχειρησιακή ετοιμότητα έως το 2029», είπε.
«Αυτό το χρονοδιάγραμμα είναι καθοριστικό για τις τράπεζες, τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, και τις επιχειρήσεις που επίσης προετοιμάζονται με την αξιολόγηση υποδομών, σχεδιασμό προϊόντων και αναθεώρηση διαδικασιών», υπογράμμισε.
Αναφερόμενος στους στόχους της επόμενης φάσης, είπε ότι αυτή οργανώνεται σε τρεις βασικούς πυλώνες εργασιών, την υλοποίηση των τεχνικών θεμελίων του ψηφιακού ευρώ, διασφαλίζοντας ότι το σύστημα θα είναι λειτουργικό και ασφαλές μέσα από πιλοτικές δοκιμές και βασικές ρυθμίσεις, τη στενή συνεργασία με παρόχους πληρωμών, εμπόρους και καταναλωτές με στοχευμένη στρατηγική για ενημέρωση και branding, η οποία θα διασφαλίζει ότι το ψηφιακό ευρώ δεν είναι μόνο λειτουργικό, αλλά θα είναι και ορατό και αξιόπιστο, καθώς και την τεχνική συνδρομή από την ΕΚΤ στους συννομοθέτες ώστε να διασφαλίζεται η σαφήνεια στην σύνταξη της νομοθεσίας.
Αναφορικά με τη νομοθετική διαδικασία, είπε ότι για να διασφαλιστεί η χρήση του ευρώ στον ψηφιοποιημένο κόσμο ως ενιαίο νόμισμα και χωρίς κατακερματισμό σε ολόκληρη την ευρωζώνη, είναι αναγκαία η θέσπιση και η κανονιστική ρύθμιση του ψηφιακού ευρώ, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χρησιμοποιεί αυτήν την νομική βάση στον προτεινόμενο κανονισμό για το ψηφιακό ευρώ και το Ευρωσύστημα να τάσσεται υπέρ αυτού του Κανονισμού, καθότι θα διασφαλίζει την ομοιόμορφη παροχή των υπηρεσιών του ψηφιακού ευρώ σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης.
Προσέθεσε ότι το Ευρωσύστημα στηρίζει επίσης άλλη μία πρόταση νόμου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αφορά στη διαφύλαξη της εύκολης πρόσβασης και της αποδοχής των μετρητών, παρά τη συνεχόμενη μείωση στη χρήση των πληρωμών που παρατηρείται. «Για τον λόγο αυτό, είναι καίριας σημασίας οι πολίτες να εξακολουθήσουν να έχουν πρόσβαση σε μετρητά, και να είναι σε θέση να πληρώνουν με αυτά. Μόνο έτσι θα διατηρηθεί το πραγματικό καθεστώς των μετρητών ως νόμιμο χρήμα, σύμφωνα με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης», τόνισε.
Συμπλήρωσε ότι οι διαπραγματεύσεις για την προτεινόμενη νομοθεσία βρίσκονται σε εξέλιξη στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με τη διαδικασία να αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2026, με τη συμβολή της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου κατά το πρώτο εξάμηνο του ίδιου έτους.
«Το ψηφιακό ευρώ δεν είναι απλώς μια τεχνολογική καινοτομία. Σηματοδοτεί μία τεκτονική μετατόπιση από τότε που επινοήθηκε το χαρτονόμισμα. Σχεδιάζεται για να εγγυάται ότι στην διαρκώς εξελισσόμενη ψηφιακή οικονομία, υπάρχει ένα δημόσιο, αξιόπιστο, ασφαλές και συμπεριληπτικό μέσο πληρωμής, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και σύμφωνα με Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η υποδομή θα ανήκει στο Ευρωσύστημα και θα ανατεθεί αποκλειστικά σε ευρωπαϊκούς παρόχους υπηρεσιών», ανέφερε κλείνοντας.
«Η νέα φάση που ξεκίνησε πριν λίγες μέρες μας προετοιμάζει για το μέλλον. Η πορεία πλεύσης είναι ρεαλιστική, συνετή και εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον: πρώτα θέτουμε τα θεμέλια, μετά διεξάγουμε πιλοτικές δοκιμές, και μόνο αφού τεθεί σε ισχύ η νομοθεσία, θα αποφασίσει το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για το ενδεχόμενο κυκλοφορίας του ψηφιακού ευρώ», κατέληξε ο κ. Γιωργάκης.
Ακολούθησε συζήτηση με εκπροσώπους των ΜΜΕ, κατά την οποία αναδείχθηκαν θέματα εφαρμογής του ψηφιακού ευρώ στην καθημερινότητα και τεχνικές λεπτομέρειες της χρήσης του στην πράξη, καθώς και ζητήματα διαφάνειας και ασφάλειας των συναλλαγών.
Ως προς το πολιτικό σκέλος της υιοθέτησης του ψηφιακού ευρώ, τα στελέχη της ΚΤΚ σημείωσαν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε επίπεδο Συμβουλίου της ΕΕ, με στόχο την κατάληξη σε συμβιβαστική πρόταση μέχρι τον τέλος του χρόνου, κάνοντας την ίδια στιγμή λόγο για καθυστερήσεις και αντικρουόμενες απόψεις κατά την αντίστοιχη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εκφράζοντας ωστόσο αισιοδοξία ότι θα μπορέσει να καταλήξει σε ένα τελικό νομοθετικό κείμενο εντός των προβλεπόμενων χρονοδιαγραμμάτων.
