Ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε νέο πακέτο δασμών, με πιο ηχηρό μέτρο την επιβολή 100% δασμού στα επώνυμα ή πατενταρισμένα φάρμακα από την 1η Οκτωβρίου, εκτός εάν οι φαρμακευτικές εταιρείες κατασκευάζουν εργοστάσιο παραγωγής στις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα, δεν θα επιβληθούν δασμοί σε φαρμακευτικά προϊόντα εάν οι εταιρείες έχουν ξεκινήσει κατασκευαστικές εργασίες για εργοστάσιο επί αμερικανικού εδάφους.
«Από 1ης Οκτωβρίου 2025 θα επιβάλουμε 100% δασμό σε κάθε επώνυμο ή πατενταρισμένο φαρμακευτικό προϊόν, εκτός αν η εταιρεία κατασκευάζει εργοστάσιο παραγωγής στις ΗΠΑ. Δεν θα υπάρξει δασμός σε προϊόντα για τα οποία έχει ήδη ξεκινήσει η κατασκευή», ανέφερε ο Τραμπ.
Το μέτρο εντάσσεται σε ένα νέο κύμα κλαδικών δασμών: 25% στα βαρέα φορτηγά, 50% σε ντουλάπια κουζίνας και μπάνιου, και 30% σε εισαγόμενα έπιπλα με ταπετσαρία.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επέκταση του εμπορικού του πολέμου από την ανάληψη της εξουσίας, καθώς ο Τραμπ αξιοποιεί εκτεταμένα τις προεδρικές του αρμοδιότητες.
Αντίδραση αγορών και αναλυτών
Οι ασιατικές μετοχές υποχώρησαν μετά την ανακοίνωση, με τον δείκτη MSCI Asia Pacific να καταγράφει πτώση 0,5%, ενώ πιέσεις δέχθηκαν οι μετοχές φαρμακοβιομηχανιών.
«Ο Τραμπ δεν θα τελειώσει ποτέ με τους δασμούς», σχολίασε η Ντέμπορα Έλμς, επικεφαλής εμπορικής πολιτικής στο Hinrich Foundation, τονίζοντας ότι «η επέκταση αυτή είναι πρωτοφανής και θα επηρεάσει όλες τις χώρες, ακόμη και όσες θεωρούσαν ότι είχαν διασφαλισμένες εμπορικές συμφωνίες».
Σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg Economics, οι νέοι δασμοί στα φάρμακα θα μπορούσαν να αυξήσουν τον μέσο όρο των αμερικανικών δασμών κατά 3,3 ποσοστιαίες μονάδες, με πιθανές εξαιρέσεις για εταιρείες που επενδύουν σε τοπικές μονάδες παραγωγής. Οι πιο εκτεθειμένες χώρες είναι η Ελβετία και η Σιγκαπούρη.
Οι μεγάλοι παίκτες της φαρμακοβιομηχανίας
Φαρμακευτικοί κολοσσοί όπως Merck, AstraZeneca και Johnson & Johnson έχουν ήδη ανακοινώσει επενδύσεις δισεκατομμυρίων σε νέα εργοστάσια στις ΗΠΑ. Ωστόσο, πολλά κορυφαία φάρμακα παραμένουν παραγωγικά εξαρτημένα από ευρωπαϊκές μονάδες.
- Το δραστικό συστατικό των Ozempic και Wegovy της Novo Nordisk παράγεται στη Δανία.
- Το Mounjaro της Eli Lilly ξεκινά την παραγωγή του στην Ιρλανδία.
- Το Stelara της Johnson & Johnson και το Darzalex παράγονται σε Ελβετία και Δανία αντίστοιχα.
- Το Opdivo της Bristol-Myers Squibb βασίζεται σε μονάδες Ιρλανδίας και Ελβετίας.
- Τα Cosentyx και Entresto της Novartis προέρχονται επίσης από ελβετικά εργοστάσια.
Εάν οι εταιρείες δεν αποδείξουν ότι έχουν ξεκινήσει κατασκευές στις ΗΠΑ, οι εισαγωγές τους θα δουν άμεσα διπλασιασμό κόστους. Η Novo Nordisk κατασκευάζει ήδη νέο εργοστάσιο 1,4 εκατ. τετραγωνικών ποδιών στη Βόρεια Καρολίνα, ενώ η Eli Lilly έχει ανακοινώσει τέσσερα νέα sites στις ΗΠΑ.
Η νομική βάση των δασμών
Ο Τραμπ επιβάλλει τα μέτρα μέσω του Section 232 του Trade Expansion Act, που επιτρέπει δασμούς για λόγους εθνικής ασφάλειας, χωρίς έγκριση του Κογκρέσου. Η ίδια μέθοδος έχει χρησιμοποιηθεί για δασμούς σε αυτοκίνητα, χαλκό, χάλυβα και αλουμίνιο. Σύντομα αναμένονται μέτρα για ημιαγωγούς, κρίσιμα ορυκτά, ρομποτική και ιατρικές συσκευές.
Παράλληλα, το Υπουργείο Εμπορίου έχει ξεκινήσει έρευνα για το εάν οι εισαγωγές φαρμάκων -επώνυμων και γενόσημων- επηρεάζουν την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.
Πολιτική διάσταση και επόμενα βήματα
Η κίνηση έρχεται λίγες ημέρες πριν από την προθεσμία που έχει θέσει ο Λευκός Οίκος σε 17 μεγάλες φαρμακευτικές να μειώσουν εθελοντικά τις τιμές που χρεώνουν την αμερικανική κυβέρνηση.
Ο Τραμπ είχε προειδοποιήσει ότι θα χρησιμοποιήσει «κάθε εργαλείο» εναντίον όσων δεν συμμορφωθούν.
Η απόφαση εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πιέσεων προς τη φαρμακοβιομηχανία, καθώς ο Τραμπ έχει ήδη υπογράψει εκτελεστικό διάταγμα για τη μείωση των τιμών, συνδέοντας το κόστος στις ΗΠΑ με τις χαμηλότερες διεθνείς τιμές.
Όπως σχολίασε η Άννα Γου, στρατηγικός αναλύτρια της VanEck Associates, «η νέα απειλή προς τη φαρμακοβιομηχανία αποτελεί ακόμη ένα διαπραγματευτικό εργαλείο του Τραμπ».
